Το σύγχρονο φερμουάρ εφευρέθηκε από τον Σουηδό μηχανικός Gideon Sundback το 1913, ο οποίος κατοχύρωσε και την πατέντα σαν σήμερα, στις 29 Απριλίου, του ίδιου έτους.
Αν και υπήρχαν και προηγούμενες εκδοχές, ο σχεδιασμός του Sundback, που αρχικά ονομάστηκε “hookless fastener”, δηλαδή συνδετήρας χωρίς γάντζο, βελτίωσε σημαντικά τον μηχανισμό και αποτέλεσε τη βάση για τα φερμουάρ που χρησιμοποιούμε σήμερα.
Της Πέπης Οικονομάκη
Η ιδέα του φερμουάρ ξεκίνησε όταν ένας Αμερικανός, ο Elias Howe, απέκτησε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το 1851 για το “Automatic Continuous Clothing Closure” (Αυτόματο Συνεχές Κλείσιμο Ρούχων). Η ιδέα του ήταν μπροστά από την εποχή του, αλλά ο Howe ήταν τόσο απασχολημένος με τις άλλες εφευρέσεις του (όπως της ραπτομηχανής) που δεν πρόλαβε ποτέ να εμπορευματοποιήσει τον ριζοσπαστικό νέο τύπο συρόμενου φερμουάρ.
Το 1893, ο Whitcomb Judson επινόησε το Clasp Locker και αργότερα το Judson C-Curity Fastener. Δυστυχώς, η εφεύρεσή του είχε μεγάλα δόντια που ήταν δύσκολο να κλείσουν, και είχε επίσης την τάση να ανοίγει μόνο του. Ως αποτέλεσμα, δεν ήταν πολύ δημοφιλές στο κοινό, παρόλο που παρουσιάστηκε στην Παγκόσμια Έκθεση του Σικάγο το 1893.
Το 1906 ο Σουηδός ηλεκτρολόγος μηχανικός Otto Frederick Gideon Sundback, ο οποίος είχε μεταναστεύσει στις Ηνωμένες Πολιτείες, πήρε το σχέδιο του Judson και το ξαναέφτιαξε με μικροσκοπικά δόντια που μπλέκονται μεταξύ τους.
Ο Sundback συνέχισε να το εξελίσσει και τελικά κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας μια πολύ βελτιωμένη έκδοση το 1917.
Η εφεύρεση ξαναβαπτίστηκε για να κερδίσει εμπορικά
Το “Hookless Fastener” δεν ήταν πάντως και πολύ εύηχο. Η εταιρεία B.F. Goodrich Company το υιοθέτησε ωστόσο για μια σειρά γαλότσες το 1923 και ένας υπάλληλος που τις δοκίμασε προφανώς είπε κάτι παρόμοιο με το “Zip ‘er up!” όταν άκουσε τον χαρακτηριστικό ήχο του συρόμενου κουμπώματος. Αυτό ήταν! Είχε επινοηθεί το όνομα που θα οδηγούσε σε ένα επιτυχημένο μάρκετινγκ: Zipper!
Η εταιρεία κατοχύρωσε το Zipper ως εμπορικό σήμα το 1925.
Η B.F. Goodrich προσπάθησε να προστατεύσει το εμπορικό σήμα καθώς η λέξη έγινε δημοφιλής. Ο έλεγχός της επί του ονόματος αμφισβητήθηκε από την Lightning Fastener Co. στο Ανώτατο Δικαστήριο του Καναδά το 1931, αλλά η υπόθεση απορρίφθηκε.
Το φερμουάρ οδηγεί σε… ανήθικη συμπεριφορά (;)
Το φερμουάρ χρησιμοποιήθηκε αρχικά στα υποδήματα και στις τσάντες καπνού.
Στα ρούχα καθιερώθηκε αρκετά αργότερα γιατί οι επικριτές του το χαρακτήρισαν ως μια ηθικά διεφθαρμένη εφεύρεση που έκανε πολύ εύκολο το να βγάλει κανείς το παντελόνι του!
Αυτό δεν ανησύχησε τον στρατό, προφανώς. Ο πρώτος μεγάλος πελάτης ήταν ο αμερικανικός στρατός, ο οποίος χρησιμοποίησε φερμουάρ στον εξοπλισμό και τις στολές που δόθηκαν στα στρατεύματα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.