Παρόλο που το 2022 ήταν μια από τις χρονιές όπου οι περισσότεροι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο χρειάστηκε να περικόψουν τις δαπάνες τους, οι πιο πλούσιοι ξεχύθηκαν στους μεγαλύτερους οίκους δημοπρασιών για να ξοδέψουν δισεκατομμύρια για την αγορά έργων τέχνης και ειδών πολυτελείας.
Από τους πιο διάσημους Οίκους δημοπρασιών, το υψηλότερο σύνολο των ετήσιων πωλήσεων στην ιστορία της αγοράς της τέχνης το σημείωσε ο Οίκος Christie’s, με εταιρικό ρεκορ 8,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ακολουθεί ο Οίκος Sotheby’s με 6,8 δισεκατομμύρια δολάρια επιτυγχάνοντας το δεύτερό του υψηλότερο ετήσιο σύνολο.
Και τέλος η Phillips η οποία είχε επίσης μια χρονιά ρεκόρ, πουλώντας συλλεκτικά αντικείμενα μοντέρνας αλλά και σύγχρονης τέχνης και πολυτελείας αξίας 1,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
«Παρά το δύσκολο μακρο-περιβάλλον, ο οίκος Christie’s πέτυχε τις υψηλότερες παγκόσμιες πωλήσεις μας», ανέφερε σε δήλωση του στο «The Art Newspaper» ο Γκιγιόμ Σερουτί, διευθύνων σύμβουλος του οίκου δημοπρασιών, αναφερόμενος στην πολιτική της Κίνας για μηδενικό Covid και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία πυροδότησε τον πληθωρισμό, με συνέπεια να υπάρξει αποσταθεροποίηση πολλών οικονομιών το 2022.
Ενώ πρόσθεσε, ότι η «ανθεκτικότητα των αγορών τέχνης και πολυτέλειας» και «η αξιοσημείωτη επιτυχία πολλών μεγάλων συλλογών» , ιδίως της συλλογής του συνιδρυτή της Microsoft Πολ Άλεν που απέδωσε 1,6 δισ. δολάρια, βοήθησε στο ρεκόρ της εταιρείας του.
Και πράγματι χωρίς τη δημοπρασία των έργων της συλλογής του δισεκατομμυριούχου συνιδρυτή της Microsoft ο τζίρος των Christie’s και Sotheby’s θα ήταν σχεδόν ο ίδιος.
Αν και οι αγοραστές καλύπτονται από την ανωνυμία, η διεθνής αγορά τέχνης αποτελεί ωστόσο ένα από τα πιο κραυγαλέα βαρόμετρα της παγκόσμιας εισοδηματικής ανισότητας, αναφέρει το «The Art Newspaper».
Και όπως εξηγεί ο οικονομολόγος Thomas Piketty, το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι πιθανώς μεγαλύτερο «από οποιαδήποτε άλλη κοινωνία ανά πάσα στιγμή στο παρελθόν, οπουδήποτε στον κόσμο»
Σ΄αυτό συνηγορεί και η έκθεση της αναπτυξιακής φιλανθρωπικής οργάνωσης Oxfam, που επισημαίνει, ότι το πλουσιότερο 1% έχει συσσωρεύει σχεδόν τα δύο τρίτα του νέου πλούτου των 42 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, που δημιουργήθηκε από το 2020.
Αυτό είναι σχεδόν διπλάσιο από την αύξηση του πλούτου του υπόλοιπου 99% του παγκόσμιου πληθυσμού. Επιπλέον, για πρώτη φορά από τη δεκαετία του 1990, τα άκρα πλούτου και φτώχειας έχουν επιταχυνθεί ταυτόχρονα.
Σ΄αυτό το περιβάλλον οι Αμερικανοί ήταν οι κυρίαρχοι αγοραστές στις δημοπρασίες το 2022 αφού έδωσαν το 40% των συνολικών πωλήσεων στον ηγέτη της αγοράς, (τον Οίκο Christie’s,) από το 35% του προηγούμενου έτους.
Η ισχύς του διαδικτύου
Οι πλούσιοι που γίνονται πλουσιότεροι, ιδιαίτερα στην Αμερική, είναι μια προφανής εξήγηση για την περσινή αύξηση των πωλήσεων σε δημοπρασίες καθώς επίσης και η αποτελεσματικότητα με την οποία οι διεθνείς οίκοι οργανώνουν τώρα τις πωλήσεις τους με έργα τέχνης μεγάλης αξίας.
Έτσι, καθώς το 40% των έργων σε μια βραδινή δημοπρασία των Οίκων Sotheby’s ή Christie’s είναι βέβαιο ότι θα βρει αγοραστή, τα απούλητα έργα υψηλής αξίας έχουν σχεδόν εξαλειφθεί. Αλλά όταν πρόκειται για τη λεγόμενη «ανθεκτικότητα» αυτής της αγοράς, ο κυριότερος παράγων, που άλλαξε το παιχνίδι ήταν, φυσικά η ψηφιακή τεχνολογία, που επιταχύνθηκε από την πανδημία.
Οι Christie’s, Sotheby’s, Phillips και Bonhams ιδρύθηκαν στο Λονδίνο τον 18ο αιώνα. Οι δημοπρασίες εξακολουθούν να είναι η κύρια δραστηριότητά τους αλλά τα επιχειρηματικά τους μοντέλα έχουν αλλάξει με το πέρασμα του χρόνου.
Επί τρεις αιώνες ενεργούσαν κυρίως ως χονδρέμποροι παλαιάς τέχνης και επίπλων αλλά πλέον είναι κυρίως παγκόσμιοι λιανοπωλητές σύγχρονης τέχνης και οτιδήποτε άλλου μπορεί να χαρακτηριστεί ως είδος πολυτελείας για την πλούσια αγορά τους.
Τον περασμένο μήνα, ο Sotheby’s παρουσίασε το «The One», επεξηγώντας, ότι πρόκειται για μια «νέα ιδέα δημοπρασίας που παρουσιάζει μία άνευ προηγουμένου επιλογή από τα καλύτερα προϊόντα των ανθρώπινων επιτευγμάτων στην ιστορία»
Πολύ συζήτηση όμως γίνεται και για τους πίνακες νέων καλλιτεχνών. Πόσο ακόμη θα μπορούν οι πλειοδότες να αγοράζουν έργα νέων «καυτών» ονομάτων για επταψήφια νούμερα, όταν πριν μόλις δύο χρόνια πωλούνταν στις γκαλερί για πενταψήφια;
«Το να πληρώνω 2 εκατομμύρια δολάρια για έναν καλλιτέχνη στα είκοσί του είναι για μένα ένα είδος ρωσικής ρουλέτας. Προτιμώ το σκάκι», λέει η Κιμ Χίρστον, σύμβουλος τέχνης με έδρα τη Νέα Υόρκη. Τελικά οι πλούσιοι ξέρουν καλά, πού δίνουν τα λεφτά τους. Επιπλέον η ηλεκτρονική υποβολή προσφορών εξασφαλίζει την επιτυχία της άνετης συμμετοχής σε μια δημοπρασία. Κι αυτό επί του παρόντος δεν φαίνεται να αλλάζει.