Ο Πούτιν εξέδωσε το παρακάτω δελτίο τύπου μέσω του Κρεμλινου και μεταξύ άλλων αναπτύσσει σε μερικές παραγράφους ποια είναι τα σχέδια του για την Αφρική από που πηγάζει αυτή η σχέση και που οδηγείτε.
« Στις 27-28 Ιουλίου πραγματοποιείτε στην Αγία Πετρούπολη η δεύτερη Σύνοδος Κορυφής Ρωσίας-Αφρικής και το Οικονομικό και Ανθρωπιστικό Φόρουμ Ρωσίας-Αφρικής. Την παραμονή αυτών των μεγάλων και αντιπροσωπευτικών εκδηλώσεων, στις οποίες θα συμμετέχουν αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, επιχειρηματίες, επιστήμονες και δημόσια πρόσωπα, θα ήθελα να μοιραστώ με τους αναγνώστες των κορυφαίων μέσων ενημέρωσης της αφρικανικής ηπείρου το όραμά μου για την ανάπτυξη των ρωσοαφρικανικών σχέσεων και να περιγράψω τους τομείς συνεργασίας που έχουν προτεραιότητα για κοινή εργασία κατά τις επόμενες δεκαετίες του 21ου αιώνα.
Η εταιρική σχέση της χώρας μας με την Αφρική έχει ισχυρές, βαθιές ρίζες και χαρακτηρίζεται πάντοτε από σταθερότητα, εμπιστοσύνη και καλή θέληση. Υποστηρίξαμε σταθερά τους αφρικανικούς λαούς στον αγώνα τους για απελευθέρωση από την αποικιακή καταπίεση, βοηθήσαμε στην εγκαθίδρυση της κρατικής υπόστασης και ενισχύσαμε την κυριαρχία και τις αμυντικές τους δυνατότητες. Έχουν γίνει πολλά για να οικοδομηθούν βιώσιμα θεμέλια για τις εθνικές οικονομίες. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980, με τη συμμετοχή των ειδικών μας, κατασκευάστηκαν περισσότερες από 330 μεγάλες υποδομές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις στην Αφρική: σταθμοί παραγωγής ενέργειας, αρδευτικά συστήματα, βιομηχανικές και γεωργικές επιχειρήσεις, οι οποίες εξακολουθούν να λειτουργούν με επιτυχία μέχρι σήμερα, συνεχίζοντας να συμβάλλουν σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη της ηπείρου. Η χώρα μας έχει εκπαιδεύσει δεκάδες χιλιάδες Αφρικανούς γιατρούς, τεχνικούς, μηχανικούς, αξιωματικούς και εκπαιδευτικούς.
Θα ήθελα να κάνω ιδιαίτερη μνεία στην παραδοσιακά στενή συνεργασία στην παγκόσμια σκηνή και στη σταθερή και συνεπή υπεράσπιση των συμφερόντων των αφρικανικών χωρών από την ΕΣΣΔ και στη συνέχεια από τη Ρωσία στις διεθνείς πλατφόρμες. Πάντα τηρούσαμε αυστηρά την αρχή “Αφρικανικά προβλήματα – Αφρικανικές λύσεις” και σταθήκαμε αλληλέγγυοι με τους Αφρικανούς στον αγώνα τους για αυτοδιάθεση, δικαιοσύνη και υπεράσπιση των νόμιμων δικαιωμάτων τους. Ποτέ δεν προσπαθήσαμε να επιβάλουμε στους εταίρους μας τις δικές μας ιδέες σχετικά με την εσωτερική οργάνωση, τις μορφές και τις μεθόδους διακυβέρνησης, τους αναπτυξιακούς στόχους και τους τρόπους επίτευξής τους. Ο σεβασμός μας για την κυριαρχία των αφρικανικών κρατών, τις παραδόσεις και τις αξίες τους, την επιθυμία τους να καθορίζουν οι ίδιοι τη μοίρα τους και να οικοδομούν ελεύθερα σχέσεις με τους εταίρους τους παραμένει αμετάβλητος.
Εκτιμούμε ειλικρινά το ειλικρινά συσσωρευμένο κεφάλαιο φιλίας και συνεργασίας, τις παραδόσεις εμπιστοσύνης και αμοιβαίας υποστήριξης που έχει αναπτύξει η Ρωσία με τις αφρικανικές χώρες. Μας ενώνει η κοινή επιθυμία να δημιουργήσουμε ένα σύστημα σχέσεων που θα βασίζεται στην προτεραιότητα του διεθνούς δικαίου, στην εξέταση των εθνικών συμφερόντων, στο αδιαίρετο της ασφάλειας και στην αναγνώριση του κεντρικού συντονιστικού ρόλου των Ηνωμένων Εθνών.
Σήμερα, η εποικοδομητική, εμπιστευτική και προσανατολισμένη στο μέλλον εταιρική σχέση μεταξύ της Ρωσίας και της Αφρικής είναι ιδιαίτερα σημαντική και σπουδαία. Στον κόσμο αναδύονται ισχυρά οικονομικά και πολιτικά κέντρα ισχύος και επιρροής, τα οποία διεκδικούν όλο και περισσότερο και απαιτούν να τα υπολογίζουμε. Είμαστε βέβαιοι ότι η νέα πολυπολική παγκόσμια τάξη, το περίγραμμα της οποίας έχει ήδη περιγραφεί, θα είναι πιο δίκαιη και πιο δημοκρατική. Και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Αφρική, μαζί με την Ασία, τη Μέση Ανατολή και τη Λατινική Αμερική, θα πάρει τη θέση που της αξίζει σε αυτήν, απελευθερώνοντας επιτέλους τη βαριά κληρονομιά της αποικιοκρατίας και της νεοαποικιοκρατίας και απορρίπτοντας τις σύγχρονες πρακτικές της.
Η Ρωσία χαιρετίζει το αυξανόμενο διεθνές κύρος των μεμονωμένων κρατών και της Αφρικής στο σύνολό της, την επιθυμία τους να κάνουν μια ισχυρή δήλωση και να αναλάβουν την επίλυση των προβλημάτων της ηπείρου. Υποστηρίζουμε πάντα τις εποικοδομητικές πρωτοβουλίες των εταίρων μας και είμαστε υπέρ του να δοθεί στις αφρικανικές χώρες μια άξια θέση στις δομές που καθορίζουν την τύχη του κόσμου, συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και της G20, καθώς και υπέρ της μεταρρύθμισης των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών και εμπορικών θεσμών που είναι προς το συμφέρον τους.
Δυστυχώς, βλέπουμε ότι η σημερινή κατάσταση στον κόσμο απέχει πολύ από το να είναι σταθερή. Οι μακροχρόνιες συγκρούσεις που υπάρχουν σχεδόν σε κάθε περιοχή βαθαίνουν και νέες απειλές και προκλήσεις αναδύονται. Και η Αφρική, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου, αισθάνεται το βάρος των παγκόσμιων προβλημάτων. Υπό αυτές τις δύσκολες συνθήκες, αναμένουμε να συνεργαστούμε με τους Αφρικανούς εταίρους μας για να διαμορφώσουμε μια ατζέντα συνεργασίας χωρίς διακρίσεις. Οι στρατηγικές κατευθύνσεις της συνεργασίας μας καθορίζονται από τις αποφάσεις της πρώτης Συνόδου Κορυφής Ρωσίας-Αφρικής που πραγματοποιήθηκε στο Σότσι στα τέλη Οκτωβρίου 2019. Για την αποτελεσματική εφαρμογή τους δημιουργήθηκε το Φόρουμ Εταιρικής Σχέσης Ρωσίας-Αφρικής. Έχουμε συστήσει διμερείς διακυβερνητικές επιτροπές για την εμπορική, οικονομική, επιστημονική και τεχνολογική συνεργασία με πολλές χώρες της ηπείρου και θα επεκτείνουμε το δίκτυο των ρωσικών πρεσβειών και εμπορικών αποστολών στην Αφρική. Αναπτύσσουμε ενεργά πρόσθετα μέσα για την καλύτερη διάρθρωση των οικονομικών δεσμών και τη μεγαλύτερη δυναμική τους.
Θα ήθελα να σημειώσω με ικανοποίηση ότι ο εμπορικός κύκλος εργασιών της Ρωσίας με τις αφρικανικές χώρες αυξήθηκε το 2022 και έφτασε σχεδόν τα 18 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Ωστόσο, όλοι γνωρίζουμε καλά ότι οι δυνατότητες της εμπορικής και οικονομικής μας εταιρικής σχέσης είναι πολύ υψηλότερες. Οι ρωσικές εταιρείες ενδιαφέρονται να εργαστούν πιο ενεργά στην ήπειρο στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας και της γεωλογικής εξερεύνησης, στο σύμπλεγμα καυσίμων και ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της πυρηνικής ενέργειας, στη χημική βιομηχανία, στην εξορυκτική βιομηχανία και τη μηχανική μεταφορών, στη γεωργία και την αλιεία. Οι αλλαγές που συντελούνται στον κόσμο απαιτούν την αναζήτηση λύσεων που σχετίζονται με τη δημιουργία νέων αλυσίδων μεταφορών και logistics, τη διαμόρφωση ενός νομισματικού και χρηματοπιστωτικού συστήματος και μηχανισμών αμοιβαίων διακανονισμών που θα είναι ασφαλείς και απαλλαγμένοι από δυσμενείς εξωτερικές επιρροές.
Αντιλαμβανόμαστε τη σημασία του αδιάλειπτου εφοδιασμού με τρόφιμα για την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη και την πολιτική σταθερότητα των αφρικανικών κρατών. Έχοντας αυτό κατά νου, δίναμε πάντοτε μεγάλη προσοχή σε θέματα που σχετίζονται με τον εφοδιασμό των αφρικανικών χωρών με σιτάρι, κριθάρι, αραβόσιτο και άλλες καλλιέργειες. Και το κάναμε αυτό τόσο σε συμβατική βάση όσο και δωρεάν, ως ανθρωπιστική βοήθεια, μεταξύ άλλων μέσω του Επισιτιστικού Προγράμματος του ΟΗΕ. Έτσι, το 2022 η Ρωσία εξήγαγε 11,5 εκατομμύρια τόνους σιτηρών στην Αφρική, και τους πρώτους έξι μήνες του τρέχοντος έτους – σχεδόν 10 εκατομμύρια τόνους περισσότερο. Και αυτό παρά τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στις εξαγωγές μας, οι οποίες όντως δυσχεραίνουν σοβαρά τις ρωσικές εξαγωγές τροφίμων προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, περιπλέκοντας την εφοδιαστική των μεταφορών, την ασφάλιση και τις τραπεζικές πληρωμές.
Πολλοί άνθρωποι πιθανώς έχουν ακούσει για τη λεγόμενη “συμφωνία για τα σιτηρά”, η οποία αρχικά αποσκοπούσε στη διασφάλιση της παγκόσμιας επισιτιστικής ασφάλειας, στη μείωση της απειλής του λιμού και στη βοήθεια των φτωχότερων χωρών της Αφρικής, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής – γι’ αυτό άλλωστε η Ρωσία ανέλαβε να διευκολύνει την εφαρμογή της. Ωστόσο, αυτή η “συμφωνία”, την οποία η Δύση παρουσίασε δημοσίως ως εκδήλωση του ενδιαφέροντος και του καλού της για την Αφρική, στην πραγματικότητα χρησιμοποιήθηκε ξεδιάντροπα αποκλειστικά και μόνο για τον πλουτισμό μεγάλων αμερικανικών και ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που εξήγαγαν και μεταπώλησαν σιτηρά από την Ουκρανία.
Κρίνετε μόνοι σας: μέσα σε σχεδόν ένα χρόνο στο πλαίσιο της “συμφωνίας” εξήχθησαν συνολικά 32,8 εκατομμύρια τόνοι φορτίου από την Ουκρανία, εκ των οποίων πάνω από το 70% πήγε σε χώρες υψηλού και ανώτερου μεσαίου εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ χώρες όπως η Αιθιοπία, το Σουδάν και η Σομαλία, καθώς και η Υεμένη και το Αφγανιστάν, αντιπροσώπευαν λιγότερο από το 3% του συνολικού όγκου – λιγότερο από ένα εκατομμύριο τόνους.
Ταυτόχρονα, κανένας από τους όρους της “συμφωνίας” σχετικά με την εξαίρεση από τις κυρώσεις των ρωσικών εξαγωγών σιτηρών και λιπασμάτων στις παγκόσμιες αγορές δεν έχει εκπληρωθεί. Επιπλέον, ακόμη και η δωρεάν μεταφορά λιπασμάτων μας στις φτωχότερες χώρες που τα έχουν ανάγκη παρεμποδίζεται. Από τους 262 χιλιάδες τόνους προϊόντων που έχουν μπλοκαριστεί στα ευρωπαϊκά λιμάνια, καταφέραμε να στείλουμε μόνο δύο φορτία: 20 χιλιάδες τόνους στο Μαλάουι και 34 χιλιάδες τόνους στην Κένυα. Τα υπόλοιπα παραμένουν στα αδίστακτα χέρια των Ευρωπαίων. Και αυτό παρά το γεγονός ότι μιλάμε για μια καθαρά ανθρωπιστική δράση στην οποία δεν θα έπρεπε να εφαρμόζονται καταρχήν κυρώσεις.
Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά τα γεγονότα, η συνέχιση της συμφωνίας για τα σιτηρά, η οποία απέτυχε να εκπληρώσει τον ανθρωπιστικό της σκοπό, έχει χάσει το νόημά της. Αντιταχθήκαμε στην περαιτέρω παράταση της “συμφωνίας” – από τις 18 Ιουλίου έχει ολοκληρωθεί η εφαρμογή της. Θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι η χώρα μας είναι σε θέση να αντικαταστήσει τα ουκρανικά σιτηρά τόσο σε εμπορική όσο και σε δωρεάν βάση, ειδικά από τη στιγμή που αναμένουμε και φέτος μια συγκομιδή ρεκόρ.
Παρά τις κυρώσεις, η Ρωσία θα συνεχίσει να εργάζεται δυναμικά για την οργάνωση προμηθειών σιτηρών, τροφίμων, λιπασμάτων κ.ά. στην Αφρική. Εκτιμούμε ιδιαίτερα και θα συνεχίσουμε να αναπτύσσουμε δυναμικά όλο το φάσμα των οικονομικών δεσμών με την Αφρική – τόσο με μεμονωμένα κράτη, όσο και με ενώσεις περιφερειακής ολοκλήρωσης και, φυσικά, με την Αφρικανική Ένωση. Χαιρετίζουμε τη στρατηγική πορεία του οργανισμού αυτού προς την περαιτέρω οικονομική ολοκλήρωση και τη δημιουργία της αφρικανικής ηπειρωτικής ζώνης ελεύθερων συναλλαγών. Είμαστε έτοιμοι να δημιουργήσουμε ρεαλιστικούς, αμοιβαία επωφελείς δεσμούς, μεταξύ άλλων μέσω της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης. Σκοπεύουμε επίσης να εντείνουμε τη συνεργασία με άλλες περιφερειακές ομάδες στην ήπειρο.
Συνεχίζοντας τις καθιερωμένες παραδόσεις, σκοπεύουμε να συνεχίσουμε να παρέχουμε βοήθεια για την κατάρτιση εθνικού προσωπικού για τις αφρικανικές χώρες. Σήμερα, περίπου 35.000 φοιτητές από την ήπειρο σπουδάζουν στη χώρα μας, εκ των οποίων πάνω από έξι χιλιάδες σπουδάζουν με ρωσικές υποτροφίες. Κάθε χρόνο αυξάνουμε τον αριθμό των χορηγούμενων υποτροφιών, τονώνουμε την εμπορική εκπαίδευση και τους διαπανεπιστημιακούς δεσμούς που έχουν διαδοθεί πρόσφατα.
Είναι προς το κοινό μας συμφέρον να ανεβάσουμε τη συνεργασία στον ανθρωπιστικό τομέα, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό και τα μέσα ενημέρωσης σε ένα νέο, υψηλότερο επίπεδο. Με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να προσκαλέσω τους νεαρούς Αφρικανούς φίλους μας να έρθουν στη Ρωσία, στο Σότσι, τον Μάρτιο του 2024, για το Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας. Αυτό το μεγάλης κλίμακας διεθνές φόρουμ θα συγκεντρώσει πάνω από 20.000 εκπροσώπους από περισσότερες από 180 χώρες για έναν άτυπο, φιλικό, ανοιχτό διάλογο, χωρίς ιδεολογικούς και πολιτικούς φραγμούς, φυλετικές και θρησκευτικές προκαταλήψεις, ενώνοντας τη νέα γενιά γύρω από τις ιδέες της διαρκούς και βιώσιμης ειρήνης, της ευημερίας και της δημιουργίας.
Εν κατακλείδι, θα ήθελα να τονίσω για άλλη μια φορά ότι αποδίδουμε μεγάλη σημασία στην επικείμενη δεύτερη Σύνοδο Κορυφής Ρωσίας-Αφρικής. Προβλέπεται η υιοθέτηση μιας συνολικής δήλωσης, μιας σειράς κοινών δηλώσεων και ενός σχεδίου δράσης για το Φόρουμ Εταιρικής Σχέσης Ρωσίας-Αφρικής για την περίοδο έως το 2026. Προετοιμάζεται προς υπογραφή μια σημαντική δέσμη διακυβερνητικών και διυπουργικών συμφωνιών και μνημονίων με μεμονωμένα κράτη και περιφερειακές ενώσεις της ηπείρου.
Ανυπομονώ να συναντηθώ με όλους τους Αφρικανούς ηγέτες στην Αγία Πετρούπολη και είμαι αποφασισμένος να έχουμε γόνιμο και εποικοδομητικό διάλογο. Είμαι βέβαιος ότι οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής και του Φόρουμ, καθώς και οι κοινές συνεχιζόμενες πολυδιάστατες εργασίες, θα χρησιμεύσουν για την περαιτέρω ανάπτυξη της ρωσοαφρικανικής στρατηγικής εταιρικής σχέσης προς όφελος των χωρών και των λαών μας».
Βλάντιμιρ Πούτιν