Οι φόροι που πληρώνουν οι πλούσιοι, αποτελούν συχνά αντικείμενο πολιτικής διαμάχης. Σε πολλές χώρες το φορολογικό σύστημα τους ευνοεί σε βαθμό που πληρώνουν σκανδαλωδώς λιγότερα από τους μισθωτούς. Όπως αναφέρει η Έκθεση Παγκόσμιας Φοροδιαφυγής για το 2024, αυτό συμβαίνει γιατί διοχετεύουν το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου τους σε φορολογικούς παραδείσους ή σε χώρες με πολύ χαμηλό συντελεστή φορολόγησης.
Ο διευθυντής του Φορολογικού παρατηρητηρίου, Γκάμπριελ Ζούκμαν, δήλωσε: «Κάτι τέτοιο δεν πρέπει πλέον να παραβλέπεται, καθώς υπονομεύει τη βιωσιμότητα των φορολογικών συστημάτων και την φορολογική συμμόρφωση των υπόλοιπων πολιτών».
Σύμφωνα με το Φορολογικό Παρατηρητήριο της ΕΕ, «οι κυβερνήσεις, με σκοπό την καταπολέμηση της διεθνούς φοροδιαφυγής, οφείλουν να επιβάλλουν στους δισεκατομμυριούχους έναν παγκόσμιο ελάχιστο φόρο. Από τον φόρο αυτό θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν έως και 250 δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο».
Στις ΗΠΑ οι δισεκατομμυριούχοι πληρώνουν ως φόρο μόλις το 0,5% του πλούτου τους, ενώ και στη Γαλλία ο φόρος είναι σχεδόν μηδαμινός. Η συγκεκριμένη αυξανόμενη ανισότητα πλούτου σε πολλές χώρες τροφοδοτεί τη συζήτηση για μεγαλύτερη φορολόγηση των πλουσίων, καθώς τα δημόσια ταμεία αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν τη γήρανση του πληθυσμού, τις τεράστιες χρηματοδοτικές ανάγκες για την κλιματική μετάβαση και το χρέος.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, στον προϋπολογισμό του 2024 προβλέπει ως ελάχιστο φόρο 25% στους δισεκατομμυριούχους, οι οποίοι όμως αποτελούν μόνο το 0,01% του πληθυσμού.
Το Παρατηρητήριο εκτιμά ότι θα μπορούσε να εφαρμοστεί το παράδειγμα της άρσης του τραπεζικού απορρήτου και η εφαρμογή του ελάχιστου εταιρικού φόρου που θα ισχύσει από το 2024. Οι δύο αυτές προτάσεις, σύμφωνα πάντα με το Φορολογικό Παρατηρητήριο της ΕΕ, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως φάρος για την επιβολή κατώτατου φόρου στους πλούσιους.
Σημειώνεται πως το 2018 τα κράτη συμφώνησαν να ανταλλάσσουν αυτόματα πληροφορίες λογαριασμών σε υπεράκτιους φορολογικούς παραδείσους, μειώνοντας τον πλούτο που μεταφέρεται εκεί κατά τρεις φορές. Παράλληλα το 2021, 140 κράτη συμφώνησαν στην επιβολή του ελάχιστου φόρου 15% στις πολυεθνικές.
«Κάτι που πολλοί άνθρωποι πίστευαν ότι θα ήταν αδύνατο, τώρα ξέρουμε ότι μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Το επόμενο βήμα είναι να εφαρμοστεί αυτή η λογική και στους δισεκατομμυριούχους όπως στις πολυεθνικές εταιρείες», τόνισε ο Γκάμπριελ Ζούκμαν.