Μέσα σε κλίμα βαθειάς θρησκευτικής κατανύξεως και υψηλού εθνικού φρονήματος εορτάσθηκε η επέτειος του Ολοκαυτώματος της ηρωικής νήσου των Ψαρών την 3η και 4η Ιουλίου 2021.
Το απόγευμα του Σαββάτου 3 Ιουλίου 2021 τελέσθηκε δισαρχιερατικός Μέγας Εσπερινός στον Ιερό Ναό Αγίου Ιωάννου Προδρόμου & Αγίας Άννης Μαύρης Ράχης Ψαρών με την συμμετοχή του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκου και του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Απολλωνιάδος κ. Ιωακείμ, ο οποίος και εχοροστάτησε. Στην συνέχεια ο Σεβασμιώτατος ετέλεσε «Τρισάγιον» στο Μνημείο Πεσόντων πάντων των «υπέρ της Πίστεως και της Πατρίδος ηρωικώς αγωνισαμένων και ενδόξως πεσόντων», αναφερόμενος στην Δόξα των Ψαρών ως υπέρ χιλιετή παρουσία στην Ελληνική Ιστορία.
Ακολούθησε επετειακή εκδήλωση στην πλατεία ηρώων του Ολοκαυτώματος με χαιρετισμούς επισήμων, κέρασμα παραδοσιακών γλυκών από το Μορφωτικό και Εξωραιστικό Σύλλογο Ψαρών «Ο Κωνσταντίνος Κανάρης», απαγγελίες ποιημάτων, παρουσίαση του χρονικού του Ολοκαυτώματος από την κ. Ελένη Καραγιώργη, λαμπαδηδρομία, αναπαράσταση της ανατίναξης της πυριτιδαποθήκης και ρίψη πυροτεχνημάτων.
Κατά την διάρκεια της εκδήλωσης απονεμήθηκε στον Σεβασμιώτατο τιμητική πλακέτα από τον Δήμο Ψαρών, ο οποίος στη συνέχεια ανέφερε ότι: «Στις 6 Ιουνίου 1822 ο Ψαριανός πυρπολητής Κωνσταντίνος Κανάρης πυρπολούσε στο λιμάνι της Χίου την τουρκική Ναυαρχίδα, παίρνοντας εκδίκηση για τη Σφαγή της Χίου. Εξ αιτίας αυτού του γεγονότος κατέστη αδύνατος ο από θαλάσσης ανεφοδιασμός του στρατού του Δράμαλη στον Μοριά, ώστε ο Τούρκος πασάς να υποχρεωθεί να επιχειρήσει επιστροφή στην Κόρινθο και να συντριβεί από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη στα Δερβενάκια τον Ιούλιο του 1822. Το κατόρθωμα του Κανάρη έσωσε την επανάσταση εν τη γενέσει της. ……Για εμάς που γεννηθήκαμε, ζήσαμε και μάθαμε γράμματα στη Χίο, τα Ψαρά και την Αιγνούσα ο Κωνσταντίνος Κανάρης ήταν το παιγνίδι των παιδικών μας χρόνων, το περιεχόμενο των σχολικών εορτών στις εθνικές επετείους, το σχολικό ή ελεύθερο ανάγνωσμα στις μελέτες μας, οι επισκέψεις μας στην καρδιά του Δημοτικού Κήπου της Χίου. Γι’αυτό επελέγη να κοσμήσει το λογότυπο της τοπικής μας Εκκλησίας για τα 200 χρόνια απ’το 1821, με τη φράση του «τίποτα αρχόντοι δεν φελά μονάχα το καράβι». Γιατί για εμάς η ναυτοσύνη διά των τιμίων πατεράδων μας μας εγέννησε, μας ετάισε, μας έντυσε, μας εσπούδασε, μας έκανε ανθρώπους. «Το μέγα της ελληνικής θαλάσσης κράτος» (Θουκ. Ι 143,5), «η θάλασσα, η μεγάλη και ευρύχωρος» (Ψαλμ. 103, 25), επάνω στα κύματα της οποίας περπάτησε ο Χριστός μας, είναι ζωτικό υπαρξιακό μας στοιχείο. Ο μύλος της ζωής μας γυρίζει με αρμυρό νερό. Η θάλασσα οξυγονώνει πολιτιστικά τους πνεύμονές μας, η θάλασσα αιμοδοτεί πνευματικά την καρδιά μας. Για εμάς η ενασχόληση με την θάλασσα, ως προτροπή του Οσίου Νικηφόρου του Χίου, είναι αγιολογική επιταγή. Η θάλασσα έσωσε, σώζει και θα σώζει την Ελλάδα, την Χίο τον καθένα μας».
Την Κυριακή 4η Ιουλίου τελέσθηκε δισαρχιερατική Θεία Λειτουργία συλλειτουργούντων του Σεβ. Μητροπολίτου Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκου και του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Απολλωνιάδος κ. Ιωακείμ και συμμετείχαν ο Πανοσ. Αρχιμανδρίτης κ. Βικέντιος Γιαννάκος, ο Αιδεσιμ. Πρεσβύτερος κ. Ευάγγελος Φιαμός, Εφημέριος του Ι. Ναού Μεταμορφώσεως Χριστού Ψαρών και ο Ιερολογ. Αρχιδιάκονος κ. Απόστολος Λάρδας. Κατά την ομιλία του ο Σεβασμιώτατος Χίου κ. Μάρκος ομίλησε με θέμα: «Θεολογική και Εθνική Ανάλυση των βαθμίδων ΘΥΣΙΑ, ΔΟΞΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» και ακολούθησαν η Δοξολογία για το Ολοκαύτωμα των Ψαρών, το Ι. Μνημόσυνο στη μνήμη του Κωνσταντίνου Κανάρη, η εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας από την πρόεδρο του Συλλόγου «Αδελφότης Ψαριανών» κ. Ελίνα Κωνσταντάρα ως και η καθιερωθείσα από του Σεβ. Μητροπολίτη Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκο επίδοση των χρηματικών βραβείων καθώς και του πονήματός του «Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (1912-1913) στους πρωτεύσαντες μαθητές της Γ΄ Λυκείου των Ψαρών στο μάθημα της Ιστορίας: Γεωργία Γιαννάκου του Σπυρίδωνος , Μιλτιάδη Πετραλή του Ανδρέα και Ιωάννη Σκαρλέτο του Θεοδώρου.
Στη συνέχεια ο Σεβασμιώτατος Χίου ετέλεσε «Τρισάγιον» στο κήπο που υπήρχε η οικία του Κωνσταντίνου Κανάρη και ακολούθησε η κατάθεση στεφάνων στο μνημείο πεσόντων, η απαγγελία του ποιήματος «Η καταστροφή των Ψαρών» από την μαθήτρια Αθηνά Κλίτσα και η απαγγελία του ποιήματος «Ο Ματρόζος» από την κ. Ελένη Καραγιώργη.
Τις εκδηλώσεις ετίμησαν με την παρουσία τους οι: κ. Παναγιώτης Μηταράκης, Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου – Βουλευτής Χίου, ο οποίος εκπροσώπησε την Ελληνική Κυβέρνηση, ο κ. Αλκιβιάδης Στεφανής, Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας, ο κ. Παναγιώτης Λυμπέρης, Αντιναύαρχος (Π.Ν.) ως εκπρόσωπος του Αρχηγού Γ.Ε.ΕΘ.Α., ο κ. Κωνσταντίνος Κολοκοτρώνης Ταξίαρχος – Διοικητής της 96 ΑΔΤΕ, ο κ. Κωνσταντίνος Βρατσάνος Δήμαρχος Ψαρών, ο κ. Κωνσταντίνος Μουτζούρης, Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, ο κ. Παντελής Μπουγδάνος, Αντιπεριφερειάρχης Χίου, ο κ. Παναγιώτης Λυράκης, Δήμαρχος Σπετσών, ο κ. Ιωάννης Δημητρόπουλος, Δήμαρχος Ερέτριας, εκπρόσωποι της τοπικής Αυτοδιοίκησης και εκπρόσωποι των Σωμάτων Ασφαλείας.