Αν κι εξαρχής φαινόταν μάλλον ουτοπικό να πιστεύει κανείς ότι οι Ευρωπαίοι θα είχαν και την πίτα ολάκερη και το σκύλο χορτάτο, κοινώς θα επέβαλαν ασφυκτικές οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία, αλλά χωρίς να ακουμπάνε το «ευαίσθητο» πεδίο της Ενέργειας, πλέον φαίνεται ότι πλησιάζει η ώρα «0».
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η πρακτική «βλέποντας και κάνοντας» δεν μπορεί να συνεχιστεί, με τις εθνικές κυβερνήσεις να επωμίζονται ήδη τεράστια κόστη στους Προϋπολογισμούς τους αλλά χωρίς να ανακουφίζουν πραγματικά νοικοκυριά κι επιχειρήσεις. Η δυσκολία για τη χρηματοδότηση εθνικών πολιτικών για την ενεργειακή κρίση γίνεται, μάλιστα, μεγαλύτερη, από τη στιγμή που δεν υπάρχει πια η «ομπρέλα» της ΕΚΤ και η άντληση κεφαλαίων από τις αγορές είναι πιο δύσκολη και σίγουρα πιο δαπανηρή.
Προ των πυλών ένα ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό «εργαλείο»
Μπαίνοντας στην τελική ευθεία για τη Σύνοδο Κορυφής στο τέλος του μήνα και χωρίς να διαφαίνεται η απαιτούμενη ομοφωνία για τις ενδεδειγμένες παρεμβάσεις στους κανόνες της κοινής ευρωπαϊκής αγοράς Ενέργειας, η προσοχή στρέφεται στις ζυμώσεις που ήδη έχουν ξεκινήσει σε τεχνικό επίπεδο, προκειμένου να «στηθεί» ένα ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό «εργαλείο», το οποίο οι χώρες θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν.
Στο τραπέζι τέθηκε επισήμως από το ESM, η πρόταση για ένα νέο Ταμείο, με δύναμη 250 δισ. ευρώ, από το οποίο τα κράτη θα μπορούν να αντλούν πολύ φτηνά δάνεια, 10ετούς διάρκειας, με 3ετή περίοδο χάριτος. Ωστόσο, η πρόταση αυτή πριν καν συζητηθεί, μάλλον δείχνει «καμένη», καθώς οι Βόρειοι αντέδρασαν ως ήταν αναμενόμενο: κομψά αλλά ξεκάθαρα απέρριψαν την πρόταση, υποστηρίζοντας ότι δεν λύνει το πρόβλημα ένα νέο Ταμείο. Σύμφωνα, όμως, με πληροφορίες, βρίσκεται στα σκαριά μια άλλη πρόταση.
Λύση κοντά στην πρόταση Μητσοτάκη
Η λύση που δρομολογείται είναι κοντά σε αυτό που έχει προτείνει ο Έλληνας Πρωθυπουργός, δηλαδή η αξιοποίηση αδιάθετων κονδυλίων από τους «κουμπαράδες» που έχουν στηθεί στις Βρυξέλλες. Ευρωπαϊκές πηγές σημειώνουν, όμως, ότι η ελληνική πρόταση για την αξιοποίηση των 230 δισ. ευρώ, από τα αδιάθετα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης, «κολλάει» στους αυστηρούς κανόνες που διέπουν το Ταμείο. Αντιθέτως, υπάρχει μια άλλη πηγή: η αναδιανομή κονδυλίων από τα Διαρθρωτικά Ταμεία.
Επί της ουσίας, οι Ευρωπαίοι προσανατολίζονται σε μια λύση αντίστοιχη του React EU, που στήθηκε για να συνδράμει στη μάχη κατά των οικονομικών επιπτώσεων του κορωνοϊού. Το πρόγραμμα αυτό απέκτησε μια δύναμη πυρός 50,6 δισ. ευρώ και ήρθε να «κουμπώσει» με το νέο ΕΣΠΑ της περιόδου 2021- 2027, με στόχο να διασφαλίσει ότι η πανδημία δεν θα ανατρέψει τις πολιτικές Συνοχής εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένα μέρος αυτού του «κουμπαρά» φαίνεται, λοιπόν, ότι θα αλλάξει κατεύθυνση και θα χρησιμοποιηθεί στη μάχη κατά της ενεργειακής κρίσης.