Σύνοδος Κορυφής για ενεργειακή κρίση: Οι «γκρίζες» ζώνες στο πακέτο της ΕΕ
Το «πακέτο», που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμφίβολα επιχειρεί να γεφυρώσει τις μεγάλες διαφορές για την αντιμετώπιση του Ενεργειακού, ωστόσο ως προϊόν συμβιβασμού δεν μπορεί παρά να έχει «ψιλά γράμματα» και «γκρίζες» ζώνες.
Πριν καν ξεκινήσει, πάντως, η συζήτηση για τα κρίσιμα σημεία, το Βερολίνο έστειλε μήνυμα ότι όχι μόνο δεν συμφωνεί με την εφαρμογή πλαφόν- του οποιουδήποτε πλαφόν- αλλά διαφωνεί και με τον “κόφτη” που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να “φρενάρει” τις έντονες διακυμάνσεις τιμών εντός του TTF. Ενστάσεις της Γερμανίας αναφέρονται και ως προς τη διαδικασία ενεργειακής αλληλεγγύης, που εισηγείται η Κομισιόν, προκρίνοντας τις διμερείς συμφωνίες.
Με βάση τα έως τώρα δεδομένα κι εν αναμονή του νέου γύρου σκληρών παζαριών, τα σημεία της πρότασης Κανονισμού, τα οποία χρήζουν διευκρινίσεων και απαντήσεων, είναι σε πρώτη ανάγνωση τα εξής:
Υπό ποιες προϋποθέσεις θα ενεργοποιείται ο “κόφτης” στις έντονες διακυμάνσεις εντός Χρηματιστηρίου (TTF) και γιατί θεωρείται ύστατη λύση; Δεν πρόκειται για πλαφόν στη χονδρική τιμή, όπως ζητούσε μια μεγάλη ομάδα χωρών- μεταξύ των οποίων η Ελλάδα- ωστόσο από τις Βρυξέλλες χαρακτηρίζεται ως πρώτο βήμα για ένα πλαφόν
Πλαφόν στο αέριο για ηλεκτροπαραγωγή. Πρόκειται για το περιβόητο ιβηρικό μοντέλο, το οποίο συμπεριλήφθηκε την τελευταία στιγμή στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής.
Όπως παραδέχθηκε και η πρόεδρος της Κομισιόν, υπάρχουν 2 κρίσιμα ερωτήματα, που θα απαντηθούν μόνο αν το Συμβούλιο των ηγετών εξουσιοδοτήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προχωρήσει:
1) Ποιος θα πληρώνει τη διαφορά μεταξύ του πλαφόν και της εμπορικής τιμής; Οι Προϋπολογισμοί- όπως συμβαίνει στην Ισπανία και την Πορτογαλία- ή ένα νέο ευρωπαϊκό ταμείο;
2) Πώς θα αποφευχθούν οι εξαγωγές αυτού του φτηνού ρεύματος σε χώρες εκτός Ε.Ε. όπως για παράδειγμα η Ελβετία ή η Βρετανία;
Ο νέος Δείκτης τιμολόγησης LNG στην καλλίτερη περίπτωση θα ενεργοποιηθεί από τον Απρίλιο, αλλά δεν θίγει τα υφιστάμενα συμβόλαια. Θα είναι υποχρεωτική η χρήση του από τους αντισυμβαλλόμενους ή όχι; Από τα κείμενα δεν φαίνεται να είναι υποχρεωτική
Η υποχρεωτική, κοινή προμήθεια αερίου μέσω της νέας πλατφόρμας, υπολογίζεται ότι αντιστοιχεί στο περίπου 4% της ετήσιας ανάγκης της Ε.Ε. Είναι αυτό αρκετό για να αποτρέψει έναν “πόλεμο” επάρκειας LNG το 2023;
Στα κείμενα που δημοσιοποιήθηκαν υπάρχει σαφής προειδοποίηση, αν όχι απειλή, από την Κομισιόν ότι θα ενεργοποιήσει το EU Alert, που συνεπάγεται υποχρεωτική εξοικονόμηση 15% και όχι 5%. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά για νοικοκυριά κι επιχειρήσεις;
Πώς ακριβώς θα μοιραστούν τα 40 δισ ευρώ από τα υπόλοιπα του προηγούμενου ΕΣΠΑ για να στηριχθούν ενεργειακά ευάλωτες μικρομεσαίες επιχειρήσεις και νοικοκυριά; Θα είναι δάνεια προς τα κράτη- μέλη; Θα είναι επιδοτήσεις;
Επιπλέον, η υποχώρηση του φυσικού αερίου στο χρηματιστήριο Ενέργειας δίνει το περιθώριο αντίστοιχης υποχώρησης και της επιδότησης από τη ΔΕΠΑ, η οποία τον Οκτώβριο ανήλθε στα 90 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Στρατηγικός στόχος παραμένει η τελική τιμή να κινείται οριακά κάτω από αυτήν του πετρελαίου θέρμανσης.