Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς ιδιώτες συνεχίζουν να αυξάνονται, ακολουθώντας μια πορεία διαφορετική από αυτή που έχει χαράξει η κυβέρνηση για τους προμηθευτές και τους δανειστές της χώρας.
Συγκεκριμένα, το συνολικό ποσό των οφειλών του Δημοσίου διαμορφώθηκε στα 2,819 δισ. ευρώ στο τέλος Σεπτεμβρίου, χωρίς να συνυπολογίζονται οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων που εκκρεμούν για περισσότερο από 90 ημέρες, οι οποίες ανέρχονται σε 287 εκατ. ευρώ. Έτσι, οι συνολικές οφειλές ξεπερνούν τα 3,1 δισ. ευρώ, με τα νοσοκομεία να είναι οι μεγαλύτεροι οφειλέτες, με χρέη ύψους 1,281 δισ. ευρώ.
Αξιοσημείωτο είναι ότι τα χρέη αυξάνονται σταθερά τα τελευταία χρόνια, παρά το γεγονός ότι είχαν μειωθεί μέχρι τα 294 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2018, για να φτάσουν τελικά τα 1,449 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2024.
Αντίστοιχη αύξηση καταγράφεται και στα ληξιπρόθεσμα χρέη των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, που ανέβηκαν από 661 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο στα 701 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο. Τα χρέη των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης παρέμειναν αμετάβλητα στα 321 εκατ. ευρώ, ενώ τα χρέη άλλων νομικών προσώπων του Δημοσίου παρουσίασαν μικρή μείωση, από 335 εκατ. ευρώ σε 294 εκατ. ευρώ.
Επιστροφές φόρων
Αναφορικά με τις εκκρεμείς επιστροφές φόρων, σημαντική επιβάρυνση προκαλούν οι καθυστερήσεις στις επιστροφές άμεσων φόρων, κάτι που συνδέεται εν μέρει με την αποτυχημένη προσπάθεια της ΑΑΔΕ να εντοπίσει δεκάδες χιλιάδες IBAN φορολογουμένων για να τους επιστρέψει τους φόρους εισοδήματος.
Τα στοιχεία δείχνουν αύξηση στις εκκρεμείς επιστροφές φόρου, από 648 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο σε 815 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο, εκ των οποίων 346 εκατ. ευρώ αφορούν άμεσους φόρους και 351 εκατ. ευρώ έμμεσους φόρους.
Οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων που ξεπερνούν τις 90 ημέρες ανέρχονται σε 287 εκατ. ευρώ, από τα οποία 190 εκατ. ευρώ αφορούν χρέη που δεν μπορούν να εξοφληθούν λόγω εξωγενών παραμέτρων (όπως η μη ανταπόκριση του δικαιούχου ή η μη προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών). Οι επιστροφές φόρων κάτω των 90 ημερών αυξήθηκαν από 388 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο σε 528 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η Ελλάδα έχει παραπεμφθεί δύο φορές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τις καθυστερημένες πληρωμές από τα δημόσια νοσοκομεία. Αυτή η κατάσταση έχει αναγκάσει την κυβέρνηση να προχωρήσει στην αναβάθμιση της λειτουργίας της Κεντρικής Αρχής Προμηθευτών Υγείας (ΕΚΑΠΥ), μέσω της οποίας διευθετούνται κεντρικά οι προμήθειες όλων των δημόσιων νοσοκομείων της χώρας, χωρίς ωστόσο να έχει υπάρξει ουσιαστική βελτίωση. Η ΕΚΑΠΥ υποστηρίζει ότι δεν δημιουργεί νέα ληξιπρόθεσμα χρέη, αλλά παραμένει ασαφές εάν τα νοσοκομεία τηρούν την οδηγία του υπουργείου να πληρώνουν το 20% των παλαιότερων οφειλών κάθε μήνα και το σύνολο των τρεχουσών οφειλών.
Τα υψηλά χρέη του Δημοσίου προς τους ιδιώτες περιορίζουν τη ρευστότητα των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων. Όπως έχει επισημάνει η Κομισιόν, ειδικά οι καθυστερημένες πληρωμές από τα δημόσια νοσοκομεία εμποδίζουν την ανταγωνιστικότητα και ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων στον τομέα της υγείας, ιδιαίτερα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.