“Red alert” εκπέμπουν δύο νέες εκθέσεις που δείχνουν ότι ο πλανήτης βρίσκεται μπροστά στην υπέρβαση του κρίσιμου παγκόσμιου κλιματικού στόχου για τον 1,5 βαθμό Κελσίου. Και αυτό κυρίως επειδή δεν αποσύρονται αρκετοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα. Σα να μην έφτανε αυτό ορισμένες χώρες σχεδιάζουν ακόμη και νέα τέτοια εργοστάσια παρά τις δεσμεύσεις τους πριν από δύο χρόνια να αρχίσουν να μειώνουν τη χρήση των πιο βρώμικων ορυκτών καυσίμων στον κόσμο.
Το 2021, σχεδόν 200 κράτη συμφώνησαν για πρώτη φορά να καταργήσουν σταδιακά τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού, η οποία στοχεύει στον περιορισμό της μέσης υπερθέρμανσης του πλανήτη σε όχι περισσότερο από 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, με πιο φιλόδοξο στόχο να παραμείνει κάτω από 1,5 βαθμούς.
Ωστόσο, όπως αναφέρει και το Inside Climate News, μια νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε από δύο σουηδικά πανεπιστήμια στο περιοδικό Environmental Research Letters, διαπίστωσε ότι οι τρέχουσες δεσμεύσεις των κρατών να μειώσουν τη χρήση ενέργειας με καύση άνθρακα δεν αρκούν για να επιτύχουν κανέναν από τους βασικούς στόχους της συμφωνίας του Παρισιού. Τονίζει μάλιστα ότι ο πλανήτης πιθανότατα θα θερμανθεί πάνω από 3 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα, εκτός εάν κλείσουν πολύ περισσότερα εργοστάσια τα επόμενα πέντε χρόνια.
Αντί να μειώνονται αυξάνονται
Στην πραγματικότητα, ο παγκόσμιος αριθμός των εργοστασίων άνθρακα αυξήθηκε πέρυσι, σύμφωνα με μια δεύτερη έκθεση που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη από το Global Energy Monitor, το οποίο παρακολουθεί ενεργειακά έργα σε όλο τον κόσμο. Αυτή η έκθεση διαπίστωσε ότι η χωρητικότητα άνθρακα αυξήθηκε κατά 19,5 GW το 2022 – αρκετή για να τροφοδοτήσει περίπου 15 εκατομμύρια σπίτια – κυρίως λόγω των νέων εργοστασίων που κατασκευάστηκαν από την Κίνα και την Ινδία. Ενώ οι ΗΠΑ απέσυραν 13,5 GW ενέργειας από άνθρακα πέρυσι, η Κίνα πρόσθεσε 26,8 GW και η Ινδία πρόσθεσε 3,5 GW, με τις δύο χώρες να σχεδιάζουν να κατασκευάσουν περισσότερα νέα εργοστάσια φέτος.
Μόνο η Κίνα έχει εγκρίνει σχεδόν 100 GW πρόσθετων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής άνθρακα, ένας εκπληκτικός αριθμός υπό το φως της πιο πρόσφατης έκθεσης για το κλίμα της Διακυβερνητικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, η οποία προειδοποίησε ότι τα επόμενα επτά χρόνια μπορεί να είναι η τελευταία ευκαιρία της ανθρωπότητας να μειώσει γρήγορα τη χρήση ορυκτών καυσίμων, προκειμένου να αποτρέψει την ανεξέλεγκτη υπερθέρμανση του πλανήτη. Κάθε γιγαβάτ ισοδυναμεί με την εγκατάσταση περισσότερων από 3 εκατομμυρίων ηλιακών συλλεκτών ή πάνω από 330 ανεμογεννητριών μεγάλης κλίμακας, σύμφωνα με το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ.
Με βάση αυτά τα ευρήματα, οι συντάκτες της έκθεσης Global Energy Monitor ανέφεραν ότι σε όλο τον κόσμο θα πρέπει να κλείσουν τα εργοστάσια άνθρακα σχεδόν πέντε φορές πιο γρήγορα από ό, τι συμβαίνει σήμερα για να υπάρχει η οποιαδήποτε πιθανότητα επίτευξης του στόχου της συμφωνίας του Παρισιού για τους 1,5 βαθμούς κελσίου.
«Όσο περισσότερα νέα έργα άνθρακα συνδέονται στο δίκτυο, τόσο πιο απότομες πρέπει να είναι οι περικοπές και οι δεσμεύσεις στο μέλλον», δήλωσε στην έκθεση η Flora Champenois, επικεφαλής συγγραφέας της ανάλυσης του Global Energy Monitor.
Ο Zeke Hausfather, ερευνητής στο μη κερδοσκοπικό Berkeley Earth και κορυφαίος ειδικός στη μοντελοποίηση του κλίματος, δεν εξεπλάγη από την πρόσφατη μελέτη που προβλέπει την υπερθέρμανση του πλανήτη κατά σχεδόν 3 βαθμούς.
Τα σενάρια και οι συνέπειες
Ο Hausfather συνέγραψε ένα επιστημονικό σχόλιο σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πέρυσι στο Nature, η οποία αξιολόγησε τις δεσμεύσεις καθαρού μηδενικού ισοζυγίου που έγιναν από 154 έθνη και κατέληξε σε παρόμοιο συμπέρασμα: Ο πλανήτης θα μπορούσε να θερμανθεί μεταξύ 2 και 3 βαθμών Κελσίου μέχρι το 2100 με βάση τον τρόπο με τον οποίο οι κυβερνήσεις εκτελούν αυτά τα σχέδια.
Το καλύτερο σενάριο που προβλέπεται από αυτή τη μελέτη προβλέπει την αύξηση της θερμοκρασίας της Γης λίγο κάτω από 2 βαθμούς Κελσίου μέχρι το 2100. Το χειρότερο σενάριο, στο οποίο οι κυβερνήσεις ως επί το πλείστον αποτυγχάνουν να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους για το κλίμα, δείχνει ότι ο πλανήτης θερμαίνεται πολύ πάνω από 3 βαθμούς.
Οι επιστήμονες λένε ότι κάθε δέκατο του βαθμού που θερμαίνεται ο πλανήτης σημαίνει πιο θανατηφόρες και καταστροφικές συνέπειες που θα μπορούσαν γρήγορα να ξεφύγουν από τον έλεγχο. Ο πλανήτης έχει ήδη θερμανθεί περισσότερο από 1,1 βαθμούς Κελσίου από τη Βιομηχανική Επανάσταση. Οι ειδικοί τονίζουν ότι η παραμονή κάτω από τα όρια που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα θα μπορούσε να σημαίνει καλύτερες ευκαιρίες της ανθρωπότητας να αποφύγει μερικές από τις χειρότερες απειλές που θέτει η αύξηση της θερμοκρασίας, συμπεριλαμβανομένων των ολοένα και πιο καταστροφικών ακραίων καιρικών φαινομένων και των συχνότερων και εκτεταμένων λιμών.