Στουρνάρας “Η κρίση στη Μέση Ανατολή δημιουργεί νέες προκλήσεις σε οικονομία, ενέργεια, προσφυγικό

O πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς δημιουργεί νέες προκλήσεις για την οικονομία της Ευρώπης, από τη διαταραχή της αγοράς ενέργειας έως την εισροή προσφύγων, προειδοποιεί ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος.

Ο Γιάννης Στουρνάρας δήλωσε στους Financial Times ότι η αναταραχή στη Μέση Ανατολή άλλαξε την ισορροπία ενάντια σε οποιαδήποτε περαιτέρω σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής.

«Είναι θέμα κοινής λογικής», τόνισε χαρακτηριστικά ο έλληνας τραπεζίτης, λίγες ημέρες πριν φιλοξενήσει τη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην Αθήνα. Αναλυτές εκτιμούν ότι οι ευρωπαίοι τραπεζίτες θα διατηρήσουν αμετάβλητα τα επιτόκια της ευρωζώνης για πρώτη φορά σε 15 μήνες.

«Με μία νέα πηγή αβεβαιότητας στη Μέση Ανατολή, όπου είναι εντελώς άγνωστο τι πρόκειται να συμβεί – είμαστε στο σκοτάδι – είναι καλύτερα να κρατήσουμε όλες τις επιλογές μας ανοιχτές και να προσέξουμε να διατηρήσουμε την ανθεκτικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας», τόνισε.

Η σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς συνέβαλε σε μια μέτρια άνοδο των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Αυτό οδήγησε σε ανησυχία για νέο κύμα πληθωρισμού. Ωστόσο, ο Στουρνάρας είπε ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να αποφύγει οποιαδήποτε «σπασμωδική αντίδραση».

«Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η ευρωζώνη συνεχίζει να είναι ένας μεγάλος καθαρός εισαγωγέας ενέργειας, είναι πιθανό να έχει στασιμοπληθωριστικό αντίκτυπο», είπε, προσθέτοντας ότι «μια ανθρωπιστική κρίση» στη Γάζα θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει έξαρση στους πρόσφυγες που φτάνουν στην Ευρώπη.

«Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι. Εάν υπάρξει έξοδος ανθρώπων, ξέρουμε εξ ορισμού ότι η Ευρώπη και ο ευρωπαϊκός νότος θα είναι ο πρώτος σταθμός, επομένως αυτό θα είναι ένα σοβαρό οικονομικό και κοινωνικό πρόβλημα», τόνισε ο κ. Στουρνάρας.

Η οικονομία της ευρωζώνης βρίσκεται ήδη σε «ένα κρίσιμο σημείο όπου αν συνεχίσουμε να αυξάνουμε τα επιτόκια διατρέχουμε τον κίνδυνο να σπάσει κάτι», είπε. «Υπάρχει μεγάλη πρόοδος όσον αφορά τη μείωση του πληθωρισμού, είμαστε σχεδόν στάσιμοι στη δραστηριότητα της ευρωζώνης και έχουμε βιώσει μείωση του δανεισμού από τις τράπεζες».

Η ΕΚΤ αύξησε το βασικό της επιτόκιο καταθέσεων από το χαμηλό ρεκόρ του μείον 0,5% στο υψηλό όλων των εποχών του 4% για να αντιμετωπίσει το μεγαλύτερο κύμα πληθωρισμού εδώ και μια γενιά.

Ερωτηθείς πότε πιστεύει ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια, ο κ. Στουρνάρας υπογράμμισε: «Αν ο πληθωρισμός στα μέσα του επόμενου έτους… πέσει κοντά στο 3%, αυτή είναι ίσως η στιγμή να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε μια μείωση των επιτοκίων».

Το ΡΕΡΡ

Όπως αναφέρουν οι FT, μερικά «γεράκια»  έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους στο να ζητήσουν από την ΕΚΤ να επιταχύνει τη συρρίκνωση του τεράστιου χαρτοφυλακίου ομολόγων της, σταματώντας τις επανεπενδύσεις στο Πρόγραμμα Έκτακτης Αγοράς Πανδημίας 1,7 τρισεκατομμυρίων ευρώ ή PEPP, νωρίτερα από το προγραμματισμένο στα τέλη του επόμενου έτους.

Σχολιάζοντας, ο κ. Στουρνάρας είπε ότι υπάρχουν «υπέρ και κατά» στην ιδέα, και τόνισε ότι αναμένει πως το θέμα αυτό θα απασχολήσει τη συνεδρίαση της ΕΚΤ στην Αθήνα. Δεν παρέλειψε  ωστόσο, να υπογραμμίσει ότι το PEPP ήταν η «πρώτη γραμμή άμυνας» της ΕΚΤ ενάντια σε μια απόκλιση στο κόστος δανεισμού μεταξύ των μελών της ευρωζώνης. «Σε αυτό το στάδιο, δεδομένων όλων όσων συμβαίνουν στον κόσμο, δεν είναι καλύτερο να διατηρήσουμε την ευελιξία μας;» διερωτήθηκε.

Εξέφρασε επίσης την ανησυχία του για το πρόσφατο ξεπούλημα στις αγορές ομολόγων που έχει αυξήσει το κόστος δανεισμού για τις κυβερνήσεις. «Ανησυχώ όταν βλέπω χώρες με ελλείμματα πάνω από 6% ή 7 % του ΑΕΠ — μου θυμίζει την ελληνική κρίση», είπε.

Οι FT επισημαίνουν ότι η πρώτη συνεδρίαση του συμβουλίου της ΕΚΤ στην Αθήνα από το 2008 υπογραμμίζει πώς η Ελλάδα πέρασε από την αχίλλειο πτέρνα της Ευρώπης, η οποία χρειαζόταν διάσωση κατά τη διάρκεια της κρίσης του δημόσιου χρέους της πριν από μια δεκαετία, σε μία από τις οικονομίες με τις καλύτερες επιδόσεις της περιοχής. Και κάνουν ιδιαίτερη αναφορά στην ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.

Ωστόσο, ο Στουρνάρας, ο οποίος ήταν υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους, είπε ότι η χώρα πρέπει να αυξήσει το πρωτογενές πλεόνασμα – εξαιρουμένου του κόστους του χρέους – από 1,1% φέτος σε περισσότερο από 2% το επόμενο έτος, ένας στόχος που μπορεί να αποδειχθεί δύσκολος δεδομένου του κράτους της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Παράλληλα, η ανάπτυξη της χώρας απειλείται από τη συρρίκνωση του πληθυσμού της. «Πολλοί οργανισμοί όπως το ΔΝΤ, μακροπρόθεσμα, πιστεύουν ότι ο ελληνικός ρυθμός ανάπτυξης θα περιοριστεί κατά 1 έως 1,5 ποσοστιαίες μονάδες λόγω της μείωσης του πληθυσμού», είπε ο Στουρνάρας. Προέτρεψε την κυβέρνηση να ενισχύσει την παραγωγικότητα μειώνοντας τις δικαστικές καθυστερήσεις, επιταχύνοντας την ψηφιοποίηση του δημόσιου τομέα και βελτιώνοντας την ποιότητα των σχολείων, των μέσων μαζικής μεταφοράς και των νοσοκομείων.

Οι αξιωματούχοι στην Αθήνα υπολογίζουν σε περισσότερα από 55 δισ. ευρώ σε κονδύλια της ΕΕ τα επόμενα έξι χρόνια για να στηρίξουν τις δημόσιες επενδύσεις. «Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να συνεχίσει με το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και τη δημοσιονομική εξυγίανση», κατέληξε.