Οι θεραπευτικές ιδιότητες της πρόπολης ήταν γνωστές από την αρχαιότητα, κατά τη διάρκεια της οποίας αναφερόταν και ως μαύρο κερί. Λαοί οι οποίοι ευδοκίμησαν στα παράλια της Μεσογείου χρησιμοποιούσαν την πρόπολη ως φάρμακο, καθώς είχαν διαπιστώσει την αντιφλεγμονώδη δράση της. Ο Ιπποκράτης την σύστηνε για την επάλειψη ελκών και εγκαυμάτων.
Σήμερα η πρόπολη χρησιμοποιείται ευρέως ως φάρμακο, είτε ως αυτούσιο σκεύασμα, είτε ως συστατικό άλλων σκευασμάτων. Οι κυριότερες ερευνητικά τεκμηριωμένες ιδιότητες της πρόπολης είναι:
Αντιφλεγμονώδης δράση-Αντιβακτηριδιακή δράση-Αντιική δράση-Αντιμυκητιακή δράση-Επουλωτική δράση-Αντιοξειδωτική δράση.
Μελέτες έχουν αποδείξει την προστατευτική δράση της πρόπολης στους ιστούς που έχουν εκτεθεί σε ραδιενέργεια. Είναι γνωστό το πείραμα που διεξήγαγε το 1989 η Σιλεσιανή Ιατρική σχολή της Πολωνίας και το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, στο οποίο τα ποντίκια στα οποία έγινε ένεση πρόπολης, πριν και μετά την ακτινοβόληση με ακτίνες γ, επέζησαν και ο αριθμός των λευκοκυττάρων τους επανήλθε στο φυσιολογικό, ενώ τα ποντίκια μάρτυρες (χωρίς προστασία πρόπολης) πέθαναν μέσα σε 12 εβδομάδες.
Επίσης η πρόπολη εξουδετερώνει τις ελεύθερες ρίζες που καταστρέφουν τα κύτταρα και τη δομή του DNA προκαλώντας κυτταρικό θάνατο, γήρανση και καρκινογένεση. Η αντιοξειδωτική δράση της πρόπολης είναι πολύ μεγαλύτερη από της βιταμίνης Ε. Ακόμη, η αντιοξειδωτική δράση της πρόπολης χάρη στα φλαβονοειδή δεσμεύει τις ελεύθερες ρίζες του οξυγόνου.
Η πρόπολη είναι μια κολλοειδής ουσία που παράγουν οι μέλισσες και την οποία εμπλουτίζουν με γύρη, κερί, ένζυμα και άλλες ουσίες. Είναι το όπλο τους ενάντια στις διάφορες επιθέσεις και την χρησιμοποιούν για να ενισχύσουν τη δομή της κυψέλης κλείνοντας τις διάφορες ρωγμές, να προστατευτούν από άλλα έντομα και ζώα καθώς και για να απολυμάνουν τον χώρο τους.
Γι’ αυτό άλλωστε η λέξη “πρόπολη” προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις “προ” και “πόλις”, μπαίνει δηλαδή σαν ανάχωμα “προ της πόλης” των μελισσών, ώστε αυτές να προστατευτούν!
Η καφέ πρόπολη ή αλλιώς Ευρωπαϊκή είναι ίσως και η πιο γνωστή σε εμάς και αυτή που ήδη πολλοί θα έχουν δοκιμάσει όταν το κρυολόγημα ή μια γρίπη τους χτύπησε την πόρτα! Οι αντιμικροβιακές της ιδιότητες μπορούν να μας βοηθήσουν στην καταπολέμηση των βακτηριών, στον πονόλαιμο, σε έρπεις, καθώς και σε επούλωση πληγών.
Αυτές τις οι ιδιότητες οφείλονται στα φλαβονοειδή που περιέχει. Πρόκειται για ουσίες που εντοπίζονται σε φυτά και τα βοηθούν να αναπτύξουν την άμυνά τους απέναντι στους διάφορους κινδύνους. Αντίστοιχα, η πρόσληψή τους από τον άνθρωπο προστατεύει τα κύτταρα από ελεύθερες ρίζες, φλεγμονές, ενώ έχει θετική επίδραση στην υγεία των αγγείων μας.
Η πράσινη πρόπολη εντοπίζεται Βραζιλία και προέρχεται από το φυτό Baccharis dracunculiforia. Τα οφέλη της για τον οργανισμό είναι πολυάριθμα. Έχει αντιμικροβιακές, αντιμυκητιακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, ενώ δρα κατά των ελκών. Διεγείρει σε τέτοιο βαθμό το ανοσοποιητικό σύστημα που ρυθμίζει την ενεργοποίηση των μακροφάγων , κυττάρων που είναι υπεύθυνα για την φυσική ανοσία του οργανισμού.
Αυτές της οι ιδιότητες οφείλονται στο συστατικό Artepillin-C , το οποίο έχει τραβήξει το ενδιαφέρον των ειδικών χάρη στις ξεχωριστές του ιδιότητες. Επίσης, διαφέρει ως προς την Ευρωπαϊκή ως προς τις φαινολικές ουσίες που περιέχει, οι οποίες εδώ είναι περισσότερες.
Κάτι που συναντάμε αποκλειστικά στη πράσινη πρόπολη είναι και οι ενώσεις του p-κουμαρικού οξέος. Η μοναδική αυτή σύνθεσή της είναι και αυτή που την καθιστά τόσο πολύτιμη για το ανοσοποιητικό μας σύστημα!
Η προέλευση της πράσινης πρόπολης μας βοηθά επίσης να εξηγήσουμε τις ιδιαίτερες ιδιότητές της. Τα αχανή δάση στη Βραζιλία προσφέρουν ένα πλούσιο και αμόλυντο φυσικό περιβάλλον στις μέλισσες, με αποτέλεσμα η Βραζιλιάνικη πράσινη πρόπολη να ξεχωρίζει για τη σύνθεσή της.
Η κόκκινη πρόπολη εντοπίζεται κατά βάση στην Βραζιλία, την Κούβα, τη Βενεζουέλα και το Μεξικό. Ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή και την εποχή συγκομιδής, η σύνθεση της κόκκινης πρόπολης μπορεί να ποικίλει. Η Βραζιλιάνικη κόκκινη πρόπολη είναι και αυτή που έχει μελετηθεί περισσότερο, αλλά και αυτή της Κούβας φημίζεται για τη δραστικότητά της.
Ανάμεσα στα τρια είδη πρόπολης, η μεγαλύτερη συγκέντρωση σε αντιοξειδωτικά συστατικά εντοπίζεται στην κόκκινη πρόπολη (2). Οι φαινολικές ενώσεις και κυρίως τα φλαβονοειδή είναι τα βασικά στοιχεία που εντοπίζονται σε αυτή. Μάλιστα, έχουν τεκμηριωθεί οι αντιμικροβιακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές της ενάντια σε μικρόβια όπως ο στρεπτόκοκκος, η Escherichia coli, η ψευδομονάς η αεριογόνος κ.ά. .
Στην Ελλάδα έχουμε πολλές ελληνικές εταιρείες κυρίως οι οποίες χρόνια τώρα μας προσφέρουν τα προϊόντα της πρόπολης σε πολλές μορφές επίσης διαθέτει μια πρόπολη ανώτερη σε σύνθεση και αξία και, σύμφωνα με πολλούς ερευνητές, συναγωνίζεται την πρόπολη της Βραζιλίας, η οποία αποτελεί σημείο αναφοράς λόγω της ιδιαίτερης βακτηριακής χλωρίδας της.