Σύμφωνα με τα προσωρινά δεδομένα εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2024, καταγράφεται πλεόνασμα 6.078 εκατ. ευρώ στο ισοζύγιο του προϋπολογισμού, ενώ ο στόχος ήταν έλλειμμα 2.213 εκατ. ευρώ για το ίδιο διάστημα, όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Για την αντίστοιχη περίοδο του 2023, το έλλειμμα ήταν 482 εκατ. ευρώ.
Όσον αφορά το πρωτογενές αποτέλεσμα, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, καταγράφηκε πλεόνασμα 13.489 εκατ. ευρώ, υπερβαίνοντας τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 4.667 εκατ. ευρώ και το πρωτογενές πλεόνασμα των 6.080 εκατ. ευρώ το 2023. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της διαφοράς προέρχεται από την είσπραξη, τον Οκτώβριο, ποσού 3.241 εκατ. ευρώ από τη νέα σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού, ποσό το οποίο είχε αρχικά προγραμματιστεί να εισπραχθεί τον Δεκέμβριο του 2024.
Σημειώνεται ότι μέρος της διαφοράς στα φορολογικά έσοδα, ύψους 647 εκατ. ευρώ, καταγράφεται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2023, ενώ ποσό 2.887 εκατ. ευρώ, που αφορά ετεροχρονισμό των πληρωμών προς τον ΟΚΑ (1.811 εκατ. ευρώ) και δαπάνες για εξοπλιστικά προγράμματα (1.076 εκατ. ευρώ), δεν επηρεάζει το δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Επιπλέον, από το ποσό των 3.241 εκατ. ευρώ που εισπράχθηκε τον Οκτώβριο 2024 από την νέα σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού για 25 χρόνια, προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2024 μόνο το ποσό των 22 εκατ. ευρώ.
Εξαιρουμένων των παραπάνω ποσών, η υπέρβαση του στόχου στο πρωτογενές πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου ανέρχεται σε 2.070 εκατ. ευρώ.
Έτσι, το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφοροποιείται από το αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα παραπάνω αφορούν το πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης και όχι το συνολικό αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης, το οποίο περιλαμβάνει και τα αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων και των υποτομέων των ΟΤΑ και ΟΚΑ.
Επιπλέον, τα παραπάνω αποτελέσματα συγκρίνονται με τους στόχους που αναφέρονται στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Κατά την κατάρτιση του Προσχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού τον Οκτώβριο του 2024, λήφθηκε υπόψη ποσό 2.816 εκατ. ευρώ σε δημοσιονομική βάση, το οποίο προέρχεται από επικαιροποιημένη πρόβλεψη των καθαρών φορολογικών εσόδων του 2024 (αφαιρουμένων των επιστροφών). Το ποσό αυτό κατευθύνεται σε αυξημένες δαπάνες του τακτικού Προϋπολογισμού των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης και του Εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
Για την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2024, τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 61.263 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 3.522 εκατ. ευρώ ή 6,10% σε σχέση με τον στόχο που είχε καθοριστεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Ειδικότερα, τον Οκτώβριο εισπράχθηκε ποσό 3.241 εκατ. ευρώ από τη νέα σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού, το οποίο είχε αρχικά προγραμματιστεί να εισπραχθεί τον Δεκέμβριο του 2024.
Σημειώνεται ότι στην στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης για το δεκάμηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2024 είχαν συμπεριληφθεί :
α) η είσπραξη τον μήνα Μάρτιο ποσού ύψους 1.797 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), το οποίο στο μεγαλύτερο μέρος του, ήτοι ποσό 1.687 εκατ. ευρώ, είχε εισπραχθεί τον Δεκέμβριο 2023 και επιπλέον ποσό 159 εκατ. ευρώ εισπράχθηκε τον Ιανουάριο 2024 και
β) η είσπραξη τον μήνα Ιούνιο τιμήματος ύψους 1.350 εκατ. ευρώ από τη σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών για τη χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και των τριών (3) κάθετων οδικών αξόνων, η οποία υπογράφηκε στις 29.03.2024. Τα επόμενα βήματα της διαδικασίας έως την καταβολή του τιμήματος αναμένονται να ολοκληρωθούν τους επόμενους μήνες.
Εξαιρουμένων των ανωτέρω ποσών, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 4.121 εκατ. ευρώ ή 7,81% έναντι του στόχου. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως: α) στα αυξημένα φορολογικά έσοδα κατά 2.419 εκατ. ευρώ μετά την αφαίρεση των επιστροφών, β) στα αυξημένα έσοδα ΠΔΕ κατά 664 εκατ. ευρώ, γ) στα αυξημένα έσοδα από επιστροφές δαπανών κατά 418 εκατ. ευρώ και δ) στην αυξημένη είσπραξη των τόκων καταθέσεων στην Τράπεζα της Ελλάδος κατά 309 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 55.319 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 3.025 εκατ. ευρώ ή 5,8% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Η υπερεκτέλεση αυτή προέρχεται τόσο από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2024 (σημειώνεται ότι εκτιμώμενο ποσό ύψους 647 εκατ. ευρώ προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023), όσο και την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους. Συνεπώς, η υπέρβαση των φορολογικών εσόδων που προσμετράται δημοσιονομικά στο έτος 2024 ανέρχεται σε 2.378 εκατ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι τα ανωτέρω αφορούν τη σύγκριση σε σχέση με τους στόχους του Προϋπολογισμού 2024, ενώ κατά την κατάρτιση του Προσχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού 2025 επικαιροποιήθηκαν οι σχετικές εκτιμήσεις, λαμβάνοντας υπόψη την εκτέλεση των εσόδων.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 6.082 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 607 εκατ. ευρώ από τον στόχο (5.475 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 3.616 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 664 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2.952 εκατ. ευρώ), όπως προαναφέρθηκε.
Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.
Ειδικότερα, τον Οκτώβριο 2024 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 10.365 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 4.758 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου εξαιτίας κυρίως της ετεροχρονισμένης είσπραξης τον μήνα Οκτώβριο :
α) της 4ης δόσης επιχορηγήσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ύψους 999 εκατ. ευρώ, η οποία είχε προβλεφθεί να εισπραχθεί τον μήνα Σεπτέμβριο,
β) ποσού ύψους 3.241 εκατ. ευρώ ως αντίτιμο για τη νέα σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού για 25 έτη, που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά τον μήνα Δεκέμβριο.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 6.452 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 531 εκατ. ευρώ ή 9,0% έναντι του στόχου του Προϋπολογισμού 2024.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 611 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 55 εκατ. ευρώ από τον στόχο (557 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 19 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 33 εκατ. ευρώ από τον στόχο (52 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2024 ανήλθαν στα 55.186 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 4.769 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (59.954 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Επίσης είναι αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, κατά 779 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της αύξησης των πληρωμών τόκων και των δαπανών του ΤΑΑ.
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 3.865 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς ΟΚΑ κατά 1.811 εκατ. ευρώ, όπως επίσης και των δαπανών που αφορούν τα εξοπλιστικά προγράμματα κατά 1.076 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους. Αντίρροπα, δηλαδή αυξητικά σε σχέση με τον στόχο, κινήθηκαν οι πληρωμές τόκων για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους κατά 572 εκατ. ευρώ.
Ως αξιοσημείωτες μεταβιβαστικές πληρωμές μπορούν να αναφερθούν: η καταβολή 170 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στον ΕΛΓΑ για την αποζημίωση των πληγεισών αγροτικών εκμεταλλεύσεων από πλημμυρικά φαινόμενα εξαιτίας των θεομηνιών DANIEL-ELIAS περιόδου Σεπτεμβρίου 2023 καθώς και για σχετικά εγγειοβελτιωτικά έργα, η επιχορήγηση 273 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών σε συγκοινωνιακούς φορείς (ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ και ΟΣΕ), η επιχορήγηση 311 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υγείας στην Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) για την κάλυψη της δαπάνης προμήθειας φαρμάκων για τις ανάγκες των νοσοκομείων του ΕΣΥ και του Γ.Ν. Παπαγεωργίου και η επιχορήγηση 136 εκατ. ευρώ στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών τους.
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 8.383 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας υστέρηση ύψους 904 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο.