Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε την εβδομάδα που πέρασεότι «πρόκειται τώρα να ξεκινήσει» τη προενταξιακή διαδικασία ελέγχου για την Ουκρανία και τη Μολδαβία, με τα κράτη μέλη να αναρωτιούνται ήδη γιατί η εν λόγω διαδικασία για τα δύο υποψήφια μέλη της Ανατολής δεν είχε ξεκινήσει τον Δεκέμβριο, όπως αναμενόταν.
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες επιβεβαίωσε τις κινήσεις προενταξιακής διαδικασίας ελέγχου για τις δύο χώρες θα ξεκινήσει «αμέσως».
«Η πρόεδρος είπε ότι η ελεγκτική διαδικασία πρόκειται να ξεκινήσει τώρα, άρα αυτό σημαίνει ότι όντως θα ξεκινήσει τώρα (…) ξεκινάμε τώρα τις εργασίες για τη διαδικασία ελέγχου», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Eric Mamer στους δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες.
Η συνήθως χρονοβόρα προενταξιακή διαδικασία ελέγχου θα αξιολογήσει ποιοι ουκρανικοί νόμοι πρέπει να ευθυγραμμιστούν με την ισχύουσα νομοθεσία της Ένωσης, το λεγόμενο ευρωπαϊκό κεκτημένο.
«Το πρώτο βήμα είναι να συσταθούν διεπιστημονικές ομάδες που θα καλύψουν ολόκληρο το κεκτημένο (…) το οποίο χωρίζεται σε 33 κεφάλαια», δήλωσε στους δημοσιογράφους η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διεύρυνση, Ana Pisonero.
Σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους, μια ουκρανική αντιπροσωπεία θα φτάσει στις Βρυξέλλες «το αργότερο σε μια εβδομάδα».
Μιλώντας νωρίτερα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την Τετάρτη, η πρόεδρος της Κομισιόν Ursula von der Leyen χαιρέτισε την απόφαση της ΕΕ να ανοίξει την πόρτα για την Ουκρανία και εξήρε τις προσπάθειες του Κιέβου να μεταρρυθμίσει τους δημοκρατικούς θεσμούς του.
«Για την προετοιμασία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, ξεκινάμε τη διαδικασία ελέγχου και συγκροτούμε τώρα το πλαίσιο διαπραγμάτευσης», δήλωσε η von der Leyen.
Υπενθύμισε ότι οι ηγέτες της ΕΕ τον Δεκέμβριο είχαν δείξει «την πολιτική βούληση να σταθούν στο πλευρό της Ουκρανίας για όσο διάστημα χρειαστεί» και τόνισε ότι η ΕΕ «πρέπει να στηρίξει αυτή την απόφαση με επαρκή χρηματοδότηση».
Μια ημέρα νωρίτερα, την Τρίτη, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Volodymyr Zelenskyy συναντήθηκε με τη von der Leyen στο περιθώριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός, όπου συμφώνησαν να ξεκινήσουν τη διαδικασία. Το Euractiv αντιλαμβάνεται ότι αυτό έγινε μετά από «άμεσο αίτημα» της ουκρανικής πλευράς.
«Έκπληξη» για την καθυστέρηση
Πριν από την ανακοίνωση της Τετάρτης, η πλειονότητα των κρατών μελών της ΕΕ είχε «εκπλαγεί» από την καθυστέρηση της Επιτροπής, δήλωσαν αρκετοί διπλωμάτες της ΕΕ στο Euractiv.
«Περιμέναμε ότι θα ξεκινούσε πολύ γρήγορα, ιδίως υπό το πρίσμα ενός πολύ αβέβαιου, ασταθούς έτους που ακολουθεί το 2024», δήλωσε ένας από τους διπλωμάτες της ΕΕ.
Αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσαν τον Νοέμβριο ότι οι τεχνικές προπαρασκευαστικές εργασίες για ένα διαπραγματευτικό πλαίσιο θα μπορούσαν να ξεκινήσουν αμέσως μετά τη λήψη της πολιτικής απόφασης από τους ηγέτες της ΕΕ τον Δεκέμβριο.
Οι αξιωματούχοι δήλωσαν επίσης ότι η Κομισιόν θα ήταν έτοιμη να στείλει τις διαπραγματευτικές ομάδες του στο Κίεβο και το Κισινάου «την επόμενη κιόλας ημέρα». Ωστόσο, μέχρι την ανακοίνωση της Τετάρτης, ο έλεγχος δεν είχε ξεκινήσει.
Το Euractiv αντιλαμβάνεται ότι μια αρχικά προγραμματισμένη συνάντηση με την αναπληρώτρια πρωθυπουργό της Ουκρανίας Olha Stefanishyna, η οποία είχε προγραμματιστεί για την εβδομάδα ακριβώς μετά την πολιτική απόφαση του Δεκεμβρίου, έπρεπε να ακυρωθεί λόγω της έλλειψης κινητικότητας από την Κομισιόν.
Στο γεύμα των πρεσβευτών της ΕΕ με τη von der Leyen την περασμένη εβδομάδα, 10 κράτη μέλη εξέφρασαν την ανησυχία τους για την καθυστέρηση, σύμφωνα με πέντε διπλωμάτες της ΕΕ.
«Ενθαρρύναμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκκινήσει αμέσως τη διαδικασία, η οποία δεν έχει ξεκινήσει ακόμη και θα έπρεπε ήδη να είχε γίνει αυτό», δήλωσε ένας δεύτερος από τους διπλωμάτες της ΕΕ.
«Η Γενική Διεύθυνση της [Ευρωπαϊκής] Επιτροπής (DG NEAR) ήταν έτοιμη να ξεκινήσει αμέσως, και η Ουκρανία ήταν επίσης έτοιμη, αλλά δεν έγινε τίποτα. Γιατί; Πρέπει να ρωτήσετε τον Επίτροπο», είπαν, αναφερόμενοι στον Ούγγρο Επίτροπο Διεύρυνσης Olivér Várhelyi.
Ερωτηθείς από το Euractiv σχετικά με την καθυστέρηση πριν από την τελική ανακοίνωση, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε ότι «οι υπηρεσίες [της Ευρωπαϊκής] Επιτροπής βρίσκονταν σε συνεχή επαφή με τις αρχές, αμέσως μετά την EUCO του Δεκεμβρίου».
«Η [Ευρωπαϊκή] Επιτροπή έχει αρχίσει να προετοιμάζει το σχέδιο [διαπραγματευτικού πλαισίου] που θα υποβληθεί στο Συμβούλιο τις επόμενες εβδομάδες», δήλωσε ο εκπρόσωπος.
«Όπως έχει ήδη αναφερθεί, η διαδικασία ελέγχου θα προωθηθεί άμεσα. Πρόκειται για την επεξηγηματική φάση της διαλογής, η οποία μπορεί να ξεκινήσει αυτή τη στιγμή», πρόσθεσαν.
Τι έπεται;
Ενώ η διαδικασία ελέγχου διαρκεί κανονικά ένα έως δύο χρόνια, οι αξιωματούχοι της ΕΕ πιστεύουν ότι στην περίπτωση της Ουκρανίας θα μπορούσε να διαρκέσει από έξι έως εννέα χρόνια.
Σύμφωνα με διπλωμάτες της ΕΕ, η ελπίδα πολλών ήταν να ολοκληρωθεί ο έλεγχος πριν από την ουγγρική προεδρία της ΕΕ το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, ώστε να αποφευχθεί η «υπερβολική πολιτικοποίησ»” του ζητήματος κατά τη διάρκεια της θητείας της Βουδαπέστης στο τιμόνι της ΕΕ.
Οι αξιωματούχοι της ΕΕ ήλπιζαν ότι η πρώτη Διακυβερνητική Διάσκεψη (ΔΔΔ) -τουλάχιστον για την Ουκρανία- θα μπορούσε να έχει ήδη πραγματοποιηθεί λίγο μετά τον Μάρτιο του 2024.
Σύμφωνα με αξιωματούχους και διπλωμάτες της ΕΕ, η διαδικασία διαλογής μπορεί να διεξαχθεί παράλληλα με την πρώτη Διακυβερνητική Διάσκεψη και δεν χρειάζεται να έχει ολοκληρωθεί για να συγκληθεί μια τέτοια συνεδρίαση.
Το Συμβούλιο Σύνδεσης ΕΕ-Ουκρανίας, το οποίο αρχικά αναμενόταν να πραγματοποιηθεί στις 29 Ιανουαρίου, αναβλήθηκε, δήλωσε στο Euractiv πηγή προσκείμενη στην ουκρανική κυβέρνηση.
Πηγή : euractiv