Το λίθιο είναι το ελαφρύτερο μέταλλο στη Γη. Ανακαλύφθηκε από το Σουηδό χημικό Γιόχαν Όγκαστ Άφγουεντσον πριν από περίπου 200 χρόνια. Έκτοτε, το λίθιο και τα παράγωγά του χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα, από την παραγωγή λιπαντικών μέχρι και την παραγωγή φαρμάκων.
Ωστόσο, το ενδιαφέρον για το λίθιο αυξήθηκε κατακόρυφα με την πάροδο των ετών, εξαιτίας της χρήσης του στις επαναφορτιζόμενες μπαταρίες για ηλεκτρικά και υβριδικά αυτοκίνητα, χλοοκοπτικά μηχανήματα, ενώ χάρη σε αυτό λειτουργούν τα λάπτοπ και τα κινητά μας τηλέφωνα.
Το συγκεκριμένο χημικό στοιχείο διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στην κατασκευή επαναφορτιζόμενων μπαταριών ιόντων λιθίου, οι οποίες χαρακτηρίζονται «κλειδί» για τη μείωση των εκπομπών ρύπων που σχετίζονται με το φαινόμενο του θερμοκηπίου και δημιουργούνται από τα αυτοκίνητα αλλά κι από την πλειονότητα των μέσων μαζικής μεταφοράς.
Η ζήτηση σε λίθιο σε παγκόσμια κλίμακα έφτανε τους 350.000 τόνους (περίπου 317.517 μετρικούς τόνους) το 2020, ωστόσο οι ειδικοί του συγκεκριμένου βιομηχανικού κλάδου προβλέπουν τον εξαπλασιασμό της ζήτησης έως το 2030.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν σχεδιάζει την παραγωγή περίπου 500.000 σταθμών φόρτισης για ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Το σχέδιο αυτό και η άνοδος της ηλεκτροκίνησης στην αυτοκινητοβιομηχανία οδηγούν σε «έκρηξη» της ζήτησης στην παραγωγή λιθίου.
Ωστόσο, τα σχέδια εξόρυξης λιθίου συνιστούν μια πραγματική πρόκληση για τους περιβαλλοντολόγους.
Στην πραγματικότητα είναι ένα «δίκοπο μαχαίρι», επειδή οι ίδιοι αφενός ζητούν τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, αφετέρου, όμως, ανησυχούν ότι η εξόρυξη λιθίου θα θέσει σε κίνδυνο την ποιότητα του νερού.
Αποκαλούμενο ως ο «λευκός χρυσός» της επανάστασης της ανανεώσιμης ενέργειας.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η προμήθεια λιθίου κυριαρχείται από την Αυστραλία, τη Χιλή και την Κίνα, οι οποίες παρήγαγαν συνολικά το 90% του μετάλλου το 2022. Αλλά με περίπου το 5% των παγκόσμιων αποθεμάτων μεταλλεύματος λιθίου, η Αφρική εξακολουθεί να έχει τεράστιες δυνατότητες, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων είναι αναξιοποίητο. Επί του παρόντος, μόνο η Ζιμπάμπουε και η Namibia εξάγουν μετάλλευμα λιθίου, αλλά και στη Ζάμπια αφού το κράτος έχει υπογράψει συμβόλαια με Αμερικανικές εταιρείες όπου θα είναι και οι αποκλειστικοί διαχειριστές σε ότι αφορά τις εξορύξεις.
Με τη ζήτηση για το κρίσιμο ορυκτό να αναμένεται να εκτιναχθεί –θα μπορούσε να σαρανταπλασιαστεί μέχρι το 2040, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας– μεγάλες οικονομίες και διεθνείς εταιρείες ανταγωνίζονται για να εξασφαλίσουν πρόσβαση στο λίθιο στην Αφρικανική ήπειρο. Και πολλά αφρικανικά έθνη αγκαλιάζουν την εξάπλωση του λιθίου.
Δεν θα έμενε πίσω ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς, που σκέφτεται να επιτρέψει στην Rio Tinto να επαναλάβει τις προετοιμασίες για το άνοιγμα ενός ορυχείου λιθίου .