Το Σάββατο του Λαζάρου είναι από τις μεγαλύτερες γιορτές της Ορθόδοξης Εκκλησίας και θεωρείται το «προδόρπιο» της Μεγάλης Εβδομάδας.
Το Σάββατο του Λαζάρου ή Λαζαροσάββατο είναι η μέρα πριν την Κυριακή των Βαΐων. Την ημέρα αυτή εορτάζεται η νίκη της ζωής επί του θανάτου. Είναι μία μέρα χαράς που μετά από αυτή ξεκινά η χαρμολύπη της Μεγάλης Εβδομάδας και της Ανάστασης που ακολουθεί.
Συγκεκριμένα, την ημέρα αυτή εορτάζεται η ανάσταση του Λαζάρου από τη Βηθανία, ένα γεγονός το οποίο περιγράφεται στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον.
Μία γιορτή αρκετά αγαπητή στον ελληνικό λαό που πλέον έχει λησμονηθεί
Η ανάσταση του Λαζάρου είναι μία γιορτή αρκετή αγαπητή στους Έλληνες. O Λάζαρος είναι μια μορφή που εμπνέει σεβασμό στον ελληνικό λαό. Παλιότερα οι εκδηλώσεις εορτασμού ήταν πολλές και ποικίλες, ωστόσο σήμερα έχουν λησμονηθεί ως επί το πλείστον.
Συνήθως το Σάββατο του Λαζάρου, οι αγρότες σε κάποια χωριά δε μαζεύουν τη σοδειά τους, γιατί φοβούνται ότι οι καρποί της γης φέρουν τον θάνατο μέσα τους, ενώ παράλληλα εκείνη τη μέρα παραδοσιακά, οι ερημίτες εγκαταλείπουν τις σκήτες τους και επιστρέφουν στο μοναστήρι για τη Μεγάλη Εβδομάδα.
Παλαιότερα τα κάλαντα του Λαζάρου τραγουδιούνταν σε πάμπολες περιοχές και ήταν από τα πιο ζωντανά έθιμα και έδιναν ιδιαίτερο τόνο στις τοπικές κοινωνίες, ενώ πλέον τα Λαζαροκάλαντα όπως τα λένε, δε λέγονται, παρά σε ελάχιστες περιοχές.
Τα κάλαντα του Λαζάρου ήταν αποκλειστικά σχεδόν γυναικεία και τα τραγουδούσαν κοπέλες διαφόρων ηλικιών, ακόμα και κορίτσια της παντρειάς που ονομάζονταν «Λαζαρίνες».
Την παραμονή της γιορτής, οι Λαζαρίνες ξεχύνονταν στα χωράφια έξω από τα χωριά για να μαζέψουν λουλούδια, που με αυτά θα στόλιζαν το καλαθάκι τους την άλλη μέρα, ντυμένες με τοπικές ενδυμασίες φορώντας ειδική στολή. Γύριζαν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας το Λάζαρο και εισέπρατταν μικρό-φιλοδώρημα, χρήματα, αυγά, φρούτα ή άλλα φαγώσιμα.Σε πολύ λίγες περιοχές της χώρας τραγουδιούνται σήμερα τα Λαζαριάτικα κάλαντα. Τα λόγια του τραγουδιού άλλοτε αναφέρονται στην ανάσταση του Λαζάρου και άλλοτε πάλι αποτελούν παινέματα προσώπων που αγγίζουν τα όρια υψηλής ποιητικής δημιουργίας.
Τα έθιμα του Λαζάρου στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, είχαν κοινωνική σκοπιμότητα. Στις γυναίκες και ιδίως στα νέα κορίτσια που δεν έβγαιναν συχνά έξω από το σπίτι επειδή τα ήθη της εποχής και ο φόβος της αρπαγής τους από τους Τούρκους τις περιόριζαν, δίνονταν κάποιες ελευθερίες: γίνονταν αλληλογνωριμίες και νυφοδιαλέγματα και σε λίγο καιρό ακολουθούσαν τα προξενιά, τα αρραβωνιάσματα και οι γάμοι.