Ως αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία πολλά παιδιά αγνοούνταν στα τέλη Μαρτίου 2023 μετεδόθηκε η είδηση για την επιστροφή αρκετών παιδιών από την Ουκρανία στις οικογένειές τους.
Στις 17 Μαρτίου 2023, το Προδικαστικό Τμήμα ΙΙ του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ) εξέδωσε εντάλματα σύλληψης κατά του Βλαντιμίρ Πούτιν και της Μαρία Λβόβα-Μπέλοβα για συμμετοχή σε εγκλήματα πολέμου κατά των παιδιών. Ωστόσο, ο αριθμός των επιστροφών εξακολουθεί να είναι μικρός σε σύγκριση με τον αριθμό των παιδιών που αγνοούνται και λέγεται ότι βρίσκονται στη Ρωσία.
Οι εκτιμήσεις ανέρχονται σε χιλιάδες, ωστόσο ο ακριβής αριθμός είναι δύσκολο να εκτιμηθεί και να επαληθευτεί, εν μέσω του εκτοπισμού και του χάους που προκάλεσε η επίθεση του Πούτιν στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Συμβουλίου της Ευρώπης, “πολλά παιδιά που επλήγησαν από τον πόλεμο μεταφέρθηκαν ή κατέληξαν στη Ρωσική Ομοσπονδία ή στα κατεχόμενα από τη Ρωσία εδάφη της Ουκρανίας. Οι ιδιαίτερες συνθήκες των περιπτώσεων αυτών διαφέρουν σημαντικά”. Το Συμβούλιο της Ευρώπης προσδιόρισε διάφορες κατηγορίες παιδιών που υπόκεινται σε τέτοιες πρακτικές.
Μια άλλη κατηγορία είναι τα ασυνόδευτα παιδιά των οποίων οι γονείς ή οι φροντιστές σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν, κρατήθηκαν ή εξαφανίστηκαν κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών, ή τα παιδιά που χωρίστηκαν από τις οικογένειές τους κατά τη διάρκεια της λεγόμενης διαδικασίας “φιλτραρίσματος”.
Πολλά από αυτά δεν έχουν επιστραφεί στους γονείς τους στο τέλος της προβλεπόμενης περιόδου παραμονής, καθώς οι αρχές των στρατοπέδων φέρονται να αρνούνται να τα παραδώσουν, εκτός εάν τα παραλάβουν αυτοπροσώπως οι γονείς τους.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να υποστηρίξει και να συνεργαστεί με αξιόπιστες οργανώσεις και δίκτυα που εργάζονται στον τομέα της διευκόλυνσης της επανένωσης των ασυνόδευτων παιδιών με τις οικογένειές τους.
Οι λίγες επιστροφές παιδιών αποτελούν θετική εξέλιξη. Ωστόσο, πολλά περισσότερα παιδιά αγνοούνται και η επιστροφή τους πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για τη διεθνή κοινότητα.