Το 2024 είναι έτος εκλογικών αναμετρήσεων για χώρες που αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 60% της παγκόσμιας οικονομικής παραγωγής και πάνω από το μισό πληθυσμό του κόσμου. Ο όμιλος χρηματοοικονομικών υπηρεσιών Morningstar, χαρακτηρίζει το γεγονός “βόμβα” για τις αγορές τονίζοντας ότι “όταν κάτι τέτοιο συνέβη στο παρελθόν, είχε μεγάλη – κυρίως αρνητική – επιρροή πάνω τους”.
Ας ρίξουμε όμως μια ματιά στις εκλογές που μπορούν να επηρεάσουν τις αγορές, με τη χρονολογική σειρά που θα διεξαχθούν μέσα στο έτος.
ΤΑΪΒΑΝ – ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΙΣ 13 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2024
Η κατάσταση: Το κυβερνών Δημοκρατικό Προοδευτικό Κόμμα (DPP) της χώρας ανταγωνίζεται κυρίως την αντιπολίτευση Kuomintang (KMT) για την προεδρία. Μια νίκη του DPP θα ήταν η τρίτη συνεχόμενη ενός κόμματος που η Κίνα αποκαλεί αυτονομιστικό, γεγονός που ενδεχομένως θα ενίσχυε την αποφασιστικότητα του Πεκίνου να ελέγξει την Ταϊβάν. Το KMT ευνοεί παραδοσιακά στενότερους δεσμούς με την Κίνα, αλλά αρνείται ότι είναι υπέρ του Πεκίνου.
Κίνδυνοι για την αγορά: Η Ταϊβάν αποτελεί το κύριο σημείο ανάφλεξης στις εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Οι επενδυτές, φοβούμενοι την όξυνση των εμπορικών δασμών, έχουν μειώσει τις συναλλαγές στην Κίνα. Μια πλήρης κινεζική εισβολή στην Ταϊβάν, αν και θεωρείται απίθανη το 2024, θα αποτελούσε δυνητικά καταστροφικό κίνδυνο για τις παγκόσμιες αγορές, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής διακοπής της παραγωγής προηγμένων τσιπ και της εξάλειψης 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων από την ετήσια παγκόσμια οικονομική παραγωγή, όπως έχουν δηλώσει στο παρελθόν Αμερικανοί αξιωματούχοι.
ΕΥΡΩΠΗ – ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ 6 – 9 ΙΟΥΝΙΟΥ & ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΚΡΟΑΤΙΑ (φθινόπωρο/χειμώνας), ΡΟΥΜΑΝΙΑ (Νοέμβριος), ΑΥΣΤΡΙΑ (Δεν έχει ανακοινωθεί η ημερομηνία)
Η κατάσταση: Η σοκαριστική νίκη του Κόμματος της Ελευθερίας του Geert Wilders στις Κάτω Χώρες τον Νοέμβριο κινητοποίησε την ευρωσκεπτικιστική ακροδεξιά που προηγείται στις δημοσκοπήσεις της Αυστρίας.
Οι ψήφοι του κόμματος Chega της Πορτογαλίας ενδέχεται να διπλασιαστούν, αν και τα αριστερά κόμματα προηγούνται εκεί.
Κρίσιμο είναι ότι τα ακροδεξιά κόμματα προσβλέπουν σε κέρδη και στις Ευρωεκλογές, υποσχόμενα να σκληρύνουν τη μεταναστευτική πολιτική και να αμβλύνουν τις πράσινες μεταρρυθμίσεις.
Κίνδυνοι για την αγορά: Οι ιταλικές μετοχές και τα ιταλικά ομόλογα, οι κορυφαίες επιδόσεις της Ευρώπης το 2023, μπορεί να “υποφέρουν” αν τα κέρδη των ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων θεωρηθούν ότι αποδυναμώνουν τη δέσμευση για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Η αύξηση του κοινού χρέους από την ΕΕ για να στηρίξει τη μεταπανδημική ανάκαμψη έχει συμβάλει στη μείωση του αντιληπτού κινδύνου του ιταλικού χρέους.
ΡΩΣΙΑ – ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΙΣ 17 ΜΑΡΤΙΟΥ 2024
Η κατάσταση: Ο Πούτιν, ο οποίος παρέλαβε την προεδρία από τον Μπόρις Γέλτσιν την τελευταία ημέρα του 1999, είναι βέβαιο ότι θα κερδίσει άλλα έξι χρόνια στην εξουσία. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ήδη ότι απολαμβάνει ποσοστά αποδοχής άνω του 80% στη Ρωσία.
Βασικός κίνδυνος για την αγορά: Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Πούτιν μπορεί να αποκαλύψει περισσότερες σκέψεις του σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο Πούτιν έχει προειδοποιήσει τη Δύση ότι οποιαδήποτε προσπάθεια ανάμειξης στις εκλογές θα θεωρηθεί πράξη επίθεσης.
Δυτικές κυβερνήσεις, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ιαπωνία, εξετάζουν το ενδεχόμενο κατάσχεσης «παγωμένων» ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, όπως μετρητά και κρατικά ομόλογα που κατέχει η κεντρική της τράπεζα στο εξωτερικό. Η Ρωσία έχει δηλώσει ότι θα προβεί σε αντίποινα εάν συμβεί κάτι τέτοιο.
Η οικονομία της Ρωσίας έχει ενισχυθεί από τις μαζικές αυξήσεις των αμυντικών δαπανών για τον πόλεμο, αν και ο επίμονος πληθωρισμός που υποδαυλίζεται από την απότομη υποτίμηση του ρουβλίου έχει αναγκάσει τα επιτόκια να ανέβουν.
ΙΝΔΙΑ – ΕΚΛΟΓΕΣ ΑΠΡΙΛΙΟ ή ΜΑΪΟ
Η κατάσταση: Ο Ναρέντρα Μόντι αναμένεται να κερδίσει μια τρίτη θητεία ως πρωθυπουργός, ηγούμενος του ινδουιστικού εθνικιστικού κόμματος Bharatiya Janata (BJP) στις εθνικές εκλογές. Οι επενδυτές που μεταφέρουν μετρητά από την Κίνα έχουν στραφεί στην Ινδία.
Βασικός κίνδυνος για την αγορά: Ο επίμονος πληθωρισμός θα μπορούσε να πλήξει το BJP. Ο Μόντι θα χρειαστεί να σχηματίσει συνασπισμό εάν δεν κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία. Ο βασικός εξαγωγέας βασικών εμπορευμάτων, η Ινδία, έχει αναστατώσει τις αγορές περιορίζοντας τις εξαγωγές ρυζιού, σιταριού και ζάχαρης. Μια στροφή πίσω στον δημοσιονομικό λαϊκισμό θα μπορούσε να αυξήσει το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ινδίας, το οποίο θα χρειαστεί χρηματοδότηση με υψηλό δανεισμό από την εγχώρια αγορά.
ΜΕΞΙΚΟ – ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΙΣ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ
Η κατάσταση: Οι προεδρικές εκλογές θα περιλαμβάνουν πλήρη ανασχηματισμό του Κογκρέσου και εννέα εκλογές σε πολιτείες. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν ευρύ διψήφιο προβάδισμα στο κατεστημένο κόμμα Εθνικό Κίνημα Αναγέννησης (Morena) και στην υποψήφιά του, πρώην δήμαρχο της Πόλης του Μεξικού, Claudia Sheinbaum. Αναμένεται ένα πιο ισορροπημένο Κογκρέσο που θα αποτρέψει συνταγματικές αλλαγές από το λαϊκιστικό Morena. Όμως, δεδομένης της επιτυχίας των δαπανών του νυν προέδρου Andres Manuel Lopez Obrador, η Sheinbaum αναμένεται να ακολουθήσει το παράδειγμά του.
Βασικός κίνδυνος για την αγορά: Οι μεγαλύτερες δαπάνες θα μπορούσαν να ρίξουν το πέσο του Μεξικού και να πλήξουν τα κρατικά ομόλογα.
ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ ΕΚΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΜΑΪΟ ΕΩΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟ 2024 (δεν έχει ανακοινωθεί συγκεκριμένη ημερομηνία)
Η κατάσταση: Το κυβερνών Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο κινδυνεύει να χάσει την κοινοβουλευτική του πλειοψηφία στις εκλογές για πρώτη φορά από τότε που ο Νέλσον Μαντέλα το οδήγησε στην εξουσία το 1994. Η οικονομική αναταραχή, οι διακοπές ρεύματος, η λιτότητα και οι κατηγορίες για δωροδοκία έχουν αποξενώσει τους ψηφοφόρους. Το ΑΝC μπορεί να χρειαστεί να συνεργαστεί με τη Δημοκρατική Συμμαχία ή τη μαρξιστική Οικονομική Ελευθερία.
Βασικός κίνδυνος για την αγορά: Προεκλογικά, η κυβέρνηση θα μπορούσε να χαλαρώσει τη λιτότητα, αυξάνοντας το χρέος. Εάν το ANC συμμαχήσει με ένα αριστερό κόμμα, οι κοινωνικές δαπάνες θα μπορούσαν να αυξηθούν. Οι ανησυχίες για ένα αδύναμο νόμισμα και τα δημόσια οικονομικά θα μπορούσαν να επιβραδύνουν τις μειώσεις των επιτοκίων.
ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ – ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΙΣ 5 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Η κατάσταση: Ο Donald Trump προβλέπεται να κερδίσει το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών στις προκριματικές εκλογές των επόμενων μηνών, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για μια σκληρή μάχη με τον Δημοκρατικό Joe Biden – μια επανάληψη των εκλογών του 2020 που έληξε με την έφοδο του φιλο-Τραμπ όχλου στο Κογκρέσο σε μια προσπάθεια να εμποδίσει την πιστοποίηση της νίκης του Biden. Ο Τραμπ αντιμετωπίζει τώρα ποινικές δίκες σε τέσσερις δικαιοδοσίες και μια σειρά άλλων νομικών υποθέσεων, ενώ εξακολουθεί να ισχυρίζεται ότι οι εκλογές του 2020 ήταν “κλεμμένες”. Ο Μπάιντεν αποκαλεί τον αντίπαλό του απειλή για τη δημοκρατία, και διψά για “εκδίκηση” αν ανακτήσει την εξουσία.
Κίνδυνοι της αγοράς: Οι αγορές απομάκρυναν τη βία που ακολούθησε τις εκλογές πριν από τέσσερα χρόνια, αλλά δεδομένης της έντονης ρητορικής και από τις δύο πλευρές αυτή τη φορά, μια ρεβάνς Τραμπ-Μπάιντεν θα μπορούσε να προκαλέσει ανησυχία στους επενδυτές για τον κίνδυνο κοινωνικών αναταραχών.
Μια “πικρή” εκλογική αναμέτρηση θα μπορούσε να επηρεάσει το καταναλωτικό κλίμα, καθώς η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου προσπαθεί να αποτρέψει μια ύφεση από τις καθυστερημένες επιπτώσεις των επιθετικών αυξήσεων των επιτοκίων. Το δολάριο θα μπορούσε να ταλαντευτεί ανάλογα με τις πιθανότητες εκλογών. Οι μετοχές θα μπορούσαν να πληγούν από την επιφυλακτικότητα σχετικά με τις εντάσεις ΗΠΑ-Κίνας εάν τα κόμματα αξιοποιήσουν τη δημοτικότητα των εμπορικών φραγμών, με τους αναλυτές να λένε ότι οι υψηλότεροι δασμοί θα τροφοδοτήσουν τον πληθωρισμό, θα ωθήσουν το δολάριο προς τα πάνω και θα πλήξουν το γουάν, το ευρώ και το μεξικανικό πέσο.
ΒΡΕΤΑΝΙΑ – ΕΚΛΟΓΕΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 2024
Η κατάσταση: Το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα υπό τον κεντροαριστερό υποψήφιο Keir Starmer προηγείται των κυβερνώντων Συντηρητικών στις δημοσκοπήσεις.
Κίνδυνοι για την αγορά: Η στασιμότητα της οικονομίας και ο σφιχτός δημοσιονομικός προϋπολογισμός σημαίνουν ότι τα κρατικά ομόλογα θα μπορούσαν να αναστατωθούν από τυχόν αιφνιδιαστικές υποσχέσεις δαπανών. Ο προϋπολογισμός της 6ης Μαρτίου θα μπορούσε κάλλιστα να περιέχει νέες μειώσεις φόρων. Οι Εργατικοί σχεδιάζουν να προβούν σε στοχευμένες αλλαγές στους φορολογικούς κανόνες που θα μπορούσαν να πλήξουν τις εταιρείες ενέργειας. Θέλει επίσης στενότερες σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση μετά το Brexit, γεγονός που θα μπορούσε να ενισχύσει τη στερλίνα.
ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ – ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΚΑΘΟΡΙΣΤΕΙ Η ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
Η κατάσταση: Ο εν ενεργεία Νικολά Μαδούρο έχει πλεονέκτημα στις προεδρικές εκλογές, με την κύρια υποψήφια της αντιπολίτευσης, María Corina Machado, να μην μπορεί να συμμετάσχει λόγω φερόμενων εγκλημάτων, όπως η υποστήριξη των κυρώσεων των ΗΠΑ κατά της κυβέρνησης Μαδούρο και η υποστήριξη του πρώην ηγέτη της αντιπολίτευσης Juan Guaido.
Βασικός κίνδυνος της αγοράς: Τον Οκτώβριο, οι ΗΠΑ ήραν τις πετρελαϊκές κυρώσεις για έξι μήνες και τις κυρώσεις για το χρέος επ’ αόριστον , επιτρέποντας στους Αμερικανούς επενδυτές να συναλλάσσονται σε ορισμένα ομόλογα με αντάλλαγμα συνομιλίες για τη διασφάλιση δίκαιων και ελεύθερων εκλογών. Η επαναφορά των κυρώσεων θα μπορούσε να κλονίσει τις μετοχές και τα ομόλογα της Βενεζουέλας. Τα ομόλογα υπερδιπλασιάστηκαν μετά την άρση των κυρώσεων. Μια πιθανή αναδιάρθρωση του χρέους βρίσκεται επίσης στο επίκεντρο.
Επιμέλεια Πέπη Οικονομάκη – Με πληροφορίες από το REUTERS