Σαν σήμερα, στις 2 Φεβρουαρίου 1974, κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση στην έκθεση παιχνιδιών της Νυρεμβέργης, τρία πλαστικά ανθρωπάκια 7,5 εκατοστών: Ήταν ένας Ινδιάνος, ένας οικοδόμος και ένας πρίγκιπας που τα επόμενα χρόνια, χάρη στην αγάπη των παιδιών που τότε έβαζαν φαντασία στο παιχνίδι και δεν ήταν ώρες ολόκληρες μπροστά σε οθόνες με γραφικά, απέκτησαν ένα σωρό φίλους, και έκαναν τον δημιουργό τους δισεκατομμυριούχο.
Η ιστορία των Playmobil ωστόσο ξεκινά το 1876 όταν ιδρύεται στην Βαυαρία μια επιχείρηση που κατασκευάζει κλειδαριές και εξαρτήματα για φέρετρα. Καθώς τα χρόνια περνούν, η εταιρεία περνά από γενιά σε γενιά και σταδιακά επεκτείνεται, φτιάχνοντας μεταλλικούς κουμπαράδες, τηλέφωνα και ταμειακές μηχανές, που πουλά ανά την Ευρώπη.
Ο Horst Brandstaetter ήταν μόλις 19 ετών το 1952, όταν μπήκε στην οικογενειακή επιχείρηση, την οποία εκείνη την εποχή «έτρεχαν» οι δύο θείοι του. Ανήσυχο πνεύμα, πιέζει την γηρασμένη επιχείρηση να μπει σε νέες αγορές. Γίνεται κανονικός μέτοχος σε ηλικία 21 ετών και τελικά παίρνει τον έλεγχο της εταιρείας, την οποία και διοίκησε για τις επόμενες έξι δεκαετίες.
Η άγνωστη ιστορία των Playmobil
Στο διάστημα αυτό, ο Horst Brandstaetter φροντίζει πάντα να προσαρμόζεται στις συνθήκες και τις επιταγές της εποχής, παίρνει ιδέες από την Αμερική και τις μεταφέρει στη χώρα του. Τη δεκαετία του 1950 κάνει στροφή από τα μεταλλικά παιχνίδια που έως τότε έφτιαχνε στα πλαστικά. Το 1958, η εταιρεία φέρνει στην Ευρώπη το χούλα χουπ.
Όμως στην πετρελαϊκή κρίση της δεκαετίας του 1970, το πλαστικό είναι ακριβό και δυσεύρετο και έτσι ο Brandstaetter ζητά από τον βασικό σχεδιαστή του, τον Hans Beck, να φτιάξει παιχνίδια που δεν χρειάζονται πολύ από αυτό.
Μαζί, δημιουργούν τα Playmobil όπως τα γνωρίζουμε μέχρι και σήμερα. Τα πλαστικά ανθρωπάκια με τα χαμογελαστά πρόσωπα ήταν σχεδιασμένα ώστε να προσφέρουν «τη μέγιστη δυνατή αξία παιχνιδιού με την ελάχιστη δυνατή ποσότητα πλαστικού».
Ο Beck έφτιαξε τα ανθρωπάκια σε κλίμακα 1:24, ώστε να χωρούν εύκολα στα παιδικά χεράκια. «Έβαζα τις μικρές φιγούρες στα χέρια τους χωρίς να πω το παραμικρό για το τι ήταν. Και τις δέχονταν αμέσως. Έφτιαχναν μικρές ιστορίες για αυτές. Ποτέ δεν βαριούνταν να παίζουν μαζί τους», θα έλεγε χρόνια μετά, σε μία συνέντευξή του ο Beck.
Ο σχεδιαστής παρατηρούσε πολύ τις ζωγραφιές των παιδιών και αντλούσε έμπνευση από αυτές. Όπως στις παιδικές ζωγραφιές, όπου τα πρόσωπα έχουν συνήθως μάτια και στόμα αλλά όχι μύτη, έτσι και στα Playmobil, λείπουν οι μύτες.
Μπορεί τα Playmobil να μην κατάφεραν ποτέ να βγουν από τη σκιά των Lego, όμως ο Brandstaetter είχε στα χέρια του ένα χρυσορυχείο. «Η επιτυχία τους τη στιγμή εκείνη, μας έσωσε από τη χρεοκοπία», θα παραδεχόταν αργότερα ο επιχειρηματίας.
Η εταιρεία έχει φτιάξει μέχρι σήμερα περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια Playmobil και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα των λεγόμενων Mittelständler, των μικρομεσαίων οικογενειακών επιχειρήσεων που κρατώντας ψηλά τον πήχυ της μηχανικής και του ντιζάιν, θεωρούνται η ραχοκοκαλιά της γερμανικής οικονομίας.
Ο ίδιος ο Brandstaetter παρέδωσε τη διοίκηση της Playmobil το 2000, αλλά συνέχισε να πηγαίνει καθημερινά στα γραφεία της εταιρείας έως τον θάνατό του, τον Ιούνιο του 2015, σε ηλικία 81 ετών.
Πριν τον θάνατό του, το αμερικανικό περιοδικό Forbes υπολόγιζε την προσωπική του περιουσία στα 1,2 δισ. δολάρια.
Το δύσκολο 2023 για την Playmobil
Η εταιρεία που κατασκευάζει τα διάσημα πλαστικά παιχνίδια Playmobil ανακοίνωσε ότι θα καταργήσει το 17% των θέσεων εργασίας, εκ των οποίων σχεδόν οι μισές στη Γερμανία, λόγω της μείωσης των πωλήσεων σε όλον τον κόσμο.
«Ανακοινώνουμε ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης, που περιλαμβάνει την κατάργηση 694 θέσεων εργασίας σε όλον τον κόσμο μέχρι το 2025. Οι 369 από αυτές βρίσκονται στη Γερμανία», ανακοίνωσε ο γερμανικός όμιλος Horst Brandstätter, ιδιοκτησίας του οποίου είναι η μάρκα Playmobil. O όμιλος απασχολεί περίπου 3.700 εργαζόμενους σε όλο τον κόσμο.
Ο όμιλος επικαλείται τις «τρέχουσες οικονομικές προκλήσεις» και την «παγκόσμια ύφεση» την οποία προκάλεσε «η πανδημία του κορονοϊού» με αποτέλεσμα την αναστάτωση στις αλυσίδες ανεφοδιασμού, από την οποία ακόμη δεν έχει ανακάμψει. Οι ελλείψεις σε πρώτες ύλες που προκλήθηκαν από αυτήν την αναταραχή στις αλυσίδες ανεφοδιασμού αλλά και η αύξηση του κόστους παραγωγής επιδεινώθηκαν λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Λόγω της οικονομικής επιβράδυνσης και του πληθωρισμού, οι πωλήσεις δεν ήταν τόσο καλές όσο προβλεπόταν και οι παραγγελίες στην Playmobil μειώθηκαν.
Η εταιρεία, που εδρεύει στη μικρή πόλη Τσίρντορφ της Βαυαρίας, αντιμετωπίζει επίσης μεγάλο ανταγωνισμό από μεγάλους ομίλους κατασκευής παιχνιδιών, όπως είναι η δανέζικη εταιρία Lego και η αμερικανική Mattel, η οποία επωφελήθηκε από την απρόσμενη επιτυχία της ταινίας «Μπάρμπι».