Μέσα στο απέραντο γαλάζιο της θάλασσας του Ευβοϊκού ένα εντυπωσιακό θέαμα ξεχωρίζει. Μια ολόκληρη πολιτεία από ψάρια και γύρω της μια στρατιά ανθρώπων και μηχανημάτων. Βρισκόμαστε στις φάρμες της Philosofish, της εταιρείας με έναν από τους μεγαλύτερους στόλους στη Μεσόγειο. Εκεί συναντήσαμε τον CEO της εταιρείας Νίκο Λυμπέρη και τον Marketing Director Δημήτρη Ζήγρα. Η ποιότητα των νερών καθώς και οι φυσικές συνθήκες που επικρατούν στον Ευβοϊκό οδήγησαν στην επιλογή του συγκεκριμένου τόπου για να εγκαταστήσουν τον μεγαλύτερό τους σταθμό σε ιχθυοκαλλιέργειες – διαθέτουν έναν ακόμα στη Ρόδο.
Η παραγωγή των ψαριών
Μιλάμε για μια ενδιαφέρουσα διαδικασία που ξεκινά από τους γεννήτορες, που δίνουν τα αυγά για τα εκκολαπτήρια. Πρόκειται για εντελώς κλειστά και ελεγχόμενα συστήματα, όπου τα ψαράκια μελετώνται καθημερινά από ιχθυολόγους. Σε αυτό το στάδιο είναι τόσο μικροσκοπικά που παρακολουθούνται με το μικροσκόπιο. Όταν φτάσουν τα 2-4 γρ., μεταφέρονται στις φάρμες όπου ξεκινά η πραγματική τους εκτροφή. Τι τρώνε; Αρχικά γαρίδες και πλαγκτόν, δηλαδή τις ίδιες τροφές με τα άγρια ψάρια. Στη συνέχεια περνούν στη στερεά τροφή που αποτελείται από ιχθυέλαια, ιχθυάλευρα, σόγια, δημητριακά, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και λίγη τέφρα για να πέπτονται. Από τους 14-16 μήνες μέχρι τους 22-24 το ψάρι γίνεται εμπορεύσιμο προϊόν. Σημαντικό ρόλο στο μεγάλωμα των ψαριών παίζουν, όμως, και οι φυσικές συνθήκες του περιβάλλοντος: νερό, ήλιος, θάλασσα, ρεύματα, θερμοκρασία. Με την τελευταία να έχει τη μεγαλύτερη βαρύτητα στον μεταβολισμό και την ανάπτυξή τους, σύμφωνα με τον κ. Λυμπέρη.
 |
| Στα εκκολαπτήρια τα ψαράκια μελετώνται καθημερινά από ιχθυολόγους |
Το λαβράκι – κυνηγός και η παμφάγα τσιπούρα
Στις εγκαταστάσεις εκτρέφονται 4 είδη ψαριών: τσιπούρα, λαβράκι (που είναι και τα πιο δημοφιλή, κυρίως στο εξωτερικό), φαγκρί και κρανιό. Εδώ και περίπου 2 χρόνια εκτρέφουν και πέστροφες κοντά στον Γοργοπόταμο. Κάθε είδος λαμβάνει διαφορετική τροφή. Για παράδειγμα, οι τσιπούρες θέλουν λιγότερη πρωτεΐνη και περισσότερα λιπαρά. Από την άλλη τα λαβράκια ζητούν περισσότερη πρωτεΐνη και λιγότερα λιπαρά. «Το λαβράκι έχει συνηθίσει να τρώει οπορτουνίστικα γιατί είναι κυνηγός, οπότε έχει έναν πιο αργό ρυθμό ανάπτυξης, αλλά συνεχίζει να αναπτύσσεται σε όλη τη ζωή του, εν αντιθέσει με άλλα ψάρια –όπως η παμφάγα τσιπούρα– που όταν φτάσουν ένα ωφέλιμο βάρος αργούν πάρα πολύ να μεγαλώσουν περαιτέρω», εξηγεί ο κ. Λυμπέρης.
 |
| Κατά τη συλλογή των ψαριών |
Ο μεγάλος στόλος και οι φορτηγίδες
Ποιος θα φανταζόταν ότι μια εταιρεία ιχθυοκαλλιέργειας μπορεί να διαθέτει τόσο μεγάλο στόλο; Κι όμως, είναι απαραίτητος ώστε να καταφέρει να καλύψει τις καθημερινές λειτουργικές ανάγκες των μονάδων. Άλλωστε οι αποστάσεις είναι μεγάλες και τα καράβια απαραίτητα για την εγγύηση της φρεσκότητας των ψαριών. Στο πλαίσιο αυτό, λειτουργούν και 2 μεγάλες φορτηγίδες (επίπεδο πλοίο που χρησιμοποιείται για τη μεταφορά αγαθών), οι οποίες έχουν επιφορτιστεί να ταΐζουν με αυτοματοποιημένο τρόπο τα ψάρια. Παράλληλα, στο πλαίσιο της βελτιστοποίησης των συνθηκών εργασίας, έχουν εξοπλίσει τις μονάδες με μηχανήματα αυτόματου εμβολιασμού.
 |
| Η γραμμή παραγωγής είναι υπερσύγχρονη |
Χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα
Με γνώμονα πάντα τη βιωσιμότητα, η εταιρεία φροντίζει να μειώσει όσο μπορεί το αποτύπωμα άνθρακα. Έχουν εφοδιαστεί με φωτοβολταϊκά πάνελ που καλύπτουν το 30% των αναγκών τους σε ενέργεια, αλλά το πλάνο στο εγγύς μέλλον είναι να φτάσουν το 80%-100%. Παράλληλα, οι αποστάσεις στα στάδια παραγωγής είναι πολύ κοντινές, ενώ οι προαναφερθείσες φορτηγίδες λειτουργούν με μπαταρίες που φορτίζονται με γεννήτριες, γεγονός που μειώνει κατά 70% τη χρήση πετρελαίου. Από την άλλη, τα απόβλητα, οργανικά και μη, καταλήγουν σε συνεργάτες τους για ανακύκλωση. Παράλληλα, ο καθαρισμός των διχτυών γίνεται με αυτόματο τρόπο, με ρομπότ, μέσα στη θάλασσα, κάτι που μειώνει τη σπατάλη ενέργειας.
 |
| Κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, οι εντυπωσιακοί πλωτοί κλωβοί προστατεύουν και βοηθούν τα ψάρια να αναπτυχθούν σωστά |
Ταυτότητα & πιστοποιήσεις
Η Philosofish είναι ο 2ος μεγαλύτερος παραγωγός υδατοκαλλιέργειας μεσογειακού ψαριού στην Ε.Ε. και ο 5ος μεγαλύτερος στον κόσμο. Υπάρχει πλήρης έλεγχος του προϊόντος από το εκκολαπτήριο μέχρι τις πωλήσεις και το μάρκετινγκ. H συσκευασία του ψαριού παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις πιστοποιήσεις του, την ημερομηνία λήξης, τα διατροφικά του χαρακτηριστικά και τον παραγωγό. Ακόμη και τη στιγμή που θανατώνεται το ψάρι, εφαρμόζονται αυστηρές διαδικασίες. «Μπαίνει σε λήθαργο και μέσα σε παγόνερο, ενώ παράλληλα μειώνεται η έκκριση γαλακτικού οξέος, οπότε το ψάρι έχει πάρα πολύ καλά χαρακτηριστικά και διατηρεί τη φρεσκότητά του», αναφέρει ο κ. Λυμπέρης.
 |
| ο 2ος μεγαλύτερος παραγωγός υδατοκαλλιέργειας μεσογειακού ψαριού στην Ε.Ε. και ο 5ος μεγαλύτερος στον κόσμο |
Και η γεύση τους;
«Mια τσιπούρα ανοιχτής θαλάσσης που ψαρεύεται Δεκέμβριο με Μάρτιο, που τότε είναι η καλύτερη περίοδος αλίευσης, έχει σαφώς καλύτερη γεύση από μια τσιπούρα ιχθυοτροφείου. Και η τσιπούρα ιχθυοτροφείου ωστόσο είναι αρκετά γευστική» καταλήγει ο κ. Λυμπέρης. Όσο για τα λιπαρά της, πρόκειται για ωφέλιμα λιπαρά ω3, που τα έχει ανάγκη ο οργανισμός. Γίνεται πολύ μεγάλη μελέτη ώστε κι αυτά να πλησιάζουν στα αντίστοιχα της «ελεύθερης» τσιπούρας. Άλλωστε η ιχθυοκαλλιέργεια έχει εξελιχθεί πολύ και διαρκώς εξελίσσεται με στόχο να παρέχει όσο το δυνατόν καλύτερα προϊόντα και πιο κοντά στο φυσικό τους αντίστοιχο.
Πηγή: ΝΙΚΗ – ΜΑΡΙΑ ΚΟΣΚΙΝΑ – cantina.protothema.gr
Φωτογραφίες – Δημήτρης Πούπαλος