Ο Θούριος του Ρήγα, τα Σαράντα παλικάρια και άλλα εμβληματικά δημοτικά τραγούδια που είναι χαραγμένα στη μνήμη μας είναι συνυφασμένα με την εθνική παλιγγενεσία, την επανάσταση και την ιστορία του 1821.
«Πρόκειται για δημιουργήματα της λαϊκής ψυχής, ανωνύμων και προικισμένων ανθρώπων αλλά και πολλών γενεών που σώζουν δύο αρχαίες τέχνες: τη Μουσική και την Ποίηση» αναφέρει ο Ιστορικός – Ερευνητής παραδοσιακών τραγουδιών και μουσικός, Πέτρος Ανδρουτσόπουλος, τονίζοντας ότι «δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε την παράδοσή μας όπως οι στρατιώτες στον πόλεμο δεν εγκαταλείπουν τις θέσεις τους».
Αξίζει να σημειωθεί πως τα δημοτικά τραγούδια που έχουν ως θέμα τους την Ελληνική επανάσταση, μα και πολλά ακόμη με αναφορά σε ιστορικά γεγονότα των τουρκοκρατούμενων χρόνων, αποτελούν ιστορικές μαρτυρίες που μπορεί κάποιος να μη συναντήσει σε άλλες πηγές όπως π.χ. απομνημονεύματα αγωνιστών κ.α.
«Όλα τα δημοτικά μας τραγούδια και κυρίως αυτά της επαναστάσεως είναι νουθετικά. Μας διδάσκουν πολλά. Από μουσική, ποίηση, χορό, τρόπο ζωής κ.λ.π. Επίσης, κάθε θέμα ενός δημοτικού τραγουδιού έχει το ανάλογό του σε κάποιο αρχαίο ιστορικό γεγονός, σε κάποιο αρχαίο γνωμικό, σε κάποιο χορικό αρχαίας τραγωδίας κ.α. Οποιοσδήποτε τεχνολογήσει μουσικά, ποιητικά και θεματικά τα τραγούδια μας, θα αντιληφθεί το πόσο βαθαίνουν οι ρίζες τους μέσα στους αιώνες, αναδεικνύοντας τη φυλετική μας συνέχεια», διευκρίνίζει ο κ. Ανδρουτσόπουλος.
Ποια συναισθήματα όμως διαπερνούν κάποιον που ερμηνεύει δημοτικά τραγούδια;
«Τα δημοτικά μας τραγούδια έχουν αξία από μόνα τους. Εμείς παίρνουμε αξία από αυτά», λέει ο κ. Ανδρουτσόπουλος και συνεχίζει: «Ο τρόπος που πρέπει να τα ερμηνεύουμε πρέπει να είναι λιτός, ακολουθώντας πάντοτε τη μελωδική τους γραμμή και ψάχνοντας τους στίχους από τους παλαιότερους ερμηνευτές που δεν είναι άλλοι από τους παππούδες και τις γιαγιάδες στα χωριά. Προσωπικώς, από τις καταγραφές μου σε χωριά της επαρχίας, σας καταθέτω ότι όσο συγκινητική είναι μία επιτόπια καταγραφή άλλο τόσο συγκινητική είναι και η απόδοση των όσων κατέγραψες, στη γενιά που θα τα παραδώσεις. Γι’ αυτό και κάθε φορά που ερμηνεύεις ή αλλιώς αποδίδεις ένα δημοτικό τραγούδι, και στη συγκεκριμένη περίπτωση τα τραγούδια της επαναστάσεως, νιώθεις βαθιά συγκίνηση για όλους εκείνους που θυσιάστηκαν για να είσαι ελεύθερος, υπερηφάνεια, και ταυτοχρόνως βαρύ χρέος ώστε να μεταδώσεις τα τραγούδια σωστά στους νεότερους.
Είναι δύσκολο να ξεχωρίσω κάποιο, πρωτίστως διότι την εποχή της επανάστασης έχουμε πλούσια μουσικοποιητική παραγωγή, αφού τα γεγονότα εξελίσσονται ραγδαία κι εκφράζονται μέσω του λαϊκού ποιητικού λόγου, και κατά δεύτερον, γιατί μου δίνεται η δυνατότητα να γνωρίσω γεγονότα που όπως προανέφερα δε σώζονται σε άλλες ιστορικές πηγές. Αυτό με συγκινεί ιδιαίτερα γιατί βρίσκομαι σε μία διαρκή επαγρύπνηση για το επόμενο που θα βρω και θα διδαχθώ από πολλά από αυτό. Η διαδικασία αυτή δε σου αφήνει περιθώρια στο να ξεχωρίσεις κάποιο. Σε συγκινούν όλα σε μεγάλο βαθμό».
Και τα παιδιά; Θα εκτιμήσουν ποτέ την αξία του δημοτικού τραγουδιού;
«Δεν επιτρέπεται η μουσική μας παιδεία να ψιττακίζει ξενόφερτες μουσικές και να αποπροσανατολίζει τη νεότητα από τις πνευματικές αρχές και τη μουσική παράδοση της φυλής μας. Όπως παλαιότερα τα παιδιά μάθαιναν τραγούδια από τα σχολικά ανθολόγια θα μπορούσε η πολιτεία και σήμερα να ενισχύσει τη διαδικασία μάθησης τραγουδιών μέσω των σχολείων και να μένουν τα τραγούδια στη μνήμη των νέων γενεών. Ευτυχώς η Εκκλησία ως «Κιβωτός Ασμάτων», τα μουσικά σχολεία αλλά και οι τοπικοί σύλλογοι επιμένουν στη διατήρηση της ζώσας παράδοσης και είναι εκείνοι οι φορείς που αγωνίζονται για τη διαφύλαξή της. Άλλωστε, αν αναλογιστούμε το παρελθόν, πάσα προγενεστέρα προσπάθεια συλλογής δημοτικών τραγουδιών πραγματοποιήθηκε ιδιωτικώς. Ότι έσωσαν δηλαδή παλαιότεροι δάσκαλοι», καταλήγει ο διακεκριμένος μουσικός στη συνέντευξη που έδωσε στο Nofakenews.