Δύσκολες αποφάσεις πρέπει να πάρει η ΕΕ. Αυτές αφορούν τόσο τον περιορισμό των μέτρων στήριξης στους οικονομικά ευάλωτους όσο και τη λήξη τους πριν περάσει η κρίση, δρομολόγησε χθες το συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης.
Στο χθεσινό πρώτο Eurogroup για το 2023, ο πρόεδρος κ. Πασκάλ Ντόναχιου έστειλε το μήνυμα: “Τα μέτρα στήριξης θα πρέπει να επανασχεδιαστούν, ώστε να καλύπτουν μόνο τους οικονομικά ευάλωτους και θα πρέπει κάποια στιγμή να τελειώσουν, ώστε να μην τροφοδοτείται ο υψηλός πληθωρισμός της ενέργειας”. Μάλιστα ανακοίνωσε ότι αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις μέχρι το Eurogroup του Μαρτίου.
Όλοι οι εκπρόσωποι των θεσμών παραδέχθηκαν χθες ότι παρά την υποχώρηση των τιμών ενέργειας, η κρίση δεν έχει τελειώσει. Ωστόσο, η συγκράτηση του πληθωρισμού επιβάλλει τον τερματισμό των μέτρων στήριξης. Λόγω συγκυρίας και ειδικών συνθηκών που επικρατούν στην ελληνική αγορά, η διάρκεια των μέτρων θα είναι το πιο δύσκολο κομμάτι των αποφάσεων που θα έρθουν μέχρι και τον Μάρτιο. Τούτο διότι και μόνο η αναγγελία της λήξης των μέτρων στήριξης μπορεί να δημιουργήσει κοινωνικό πρόβλημα, καθώς τα εισοδήματα υστερούν σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ και οι τιμές σε βασικά αγαθά θα παραμείνουν ψηλά τουλάχιστον μέχρι και το τέλος του 2023.
Στο ειδικότερο θέμα των επιδοτήσεων στο ρεύμα, προς το παρόν η Ελλάδα εφαρμόζει μια οριζόντια επιδότηση μέχρι και τις 500 κιλοβατώρες. Πάνω από αυτή την κατανάλωση, η επιδότηση μπορεί να μεγαλώσει αν το νοικοκυριό ή η επιχείρηση μπορέσει να περιορίσει την κατανάλωση του. Την ίδια ώρα, στην Ελλάδα η τιμή της χονδρικής για το ηλεκτρικό ρεύμα είναι άμεσα συνδεδεμένη με την τιμή του φυσικού αερίου, αφού είναι το καύσιμο που κυριαρχεί στην παραγωγή. Εξ αυτού, είχε μέχρι και πρόσφατα από τις υψηλότερες τιμές χονδρικής ανά κιλοβατώρα εντός της ΕΕ. Η μετατροπή της επιδότησης σε ένα πλαφόν τύπου Ολλανδίας ή η αποσύνδεση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος από την τιμή του φυσικού αερίου θα είναι δύσκολη υπόθεση. Τούτο διότι στην πρώτη περίπτωση θα μείνουν ακάλυπτα από επιδοτήσεις πολλά νοικοκυριά με μεσαία και πάνω εισοδήματα, ενώ η αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου από την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος θα σήμαινε ξαφνικό οικονομικό θάνατο για ιδιώτες παραγωγούς.
Επίσης, ερωτηματικά γεννιούνται και για τη συμβατότητα του market pass με τις νέες κατευθύνσεις που δίνουν τώρα οι Βρυξέλλες. Η επιδότηση με 10% των μηνιαίων αγορών για 3,2 από τα συνολικά 4,1 εκατ. των ελληνικών νοικοκυριών δεν μπορεί να χαρακτηριστεί στοχευμένο μέτρο. Η δε διάρκεια των 6 μηνών και η ενδεχόμενη παράταση του για τρεις μήνες που εξετάζεται από το οικονομικό επιτελείο καλύπτει χρονικά το μεγαλύτερο μέρος του 2023. Βεβαίως, ο κ, Ντόναχιου επισήμανε ότι η απόσυρση των μέτρων στήριξης θα πρέπει να γίνει σιγά-σιγά και με προσοχή. Ωστόσο, όσο πιο “γενναίο” είναι ένα μέτρο, τόσο πιο δύσκολο είναι να επανασχεδιαστεί.