Ενα τέταρτο του αιώνα μετά την έναρξή του και μία δεκαετία μετά την καταγραφή του ως «μνημονιακής υποχρέωσης», το Κτηματολόγιο δείχνει ότι βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης. Εννέα στα 10 ακίνητα θα έχουν λάβει το 2023 Κωδικό Κτηματολογίου.
Το πάλαι ποτέ αποκαλούμενο «το μεγαλύτερο από τα μεγάλα έργα» δείχνει να βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης. Ηδη, στις 5 Δεκεμβρίου 2022, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, το Eurogroup επιβεβαίωσε την επίτευξη των στόχων για την κτηματογράφηση, τερματίζοντας οριστικά το πρόγραμμα επαυξημένης εποπτείας για το Κτηματολόγιο.
Ωστόσο, η νέα χρονιά έχει ακόμη εκκρεμότητες (κατά μέσο όρο για μία στις 10 ιδιοκτησίες γίνεται αίτηση διόρθωσης ή ένσταση), προθεσμίες και υποχρεώσεις, ενώ διαμορφώνονται και νέα δεδομένα για το Κτηματολόγιο.
Σε όλες τις περιοχές της χώρας όπου πραγματοποιείται κτηματογράφηση, όλοι οι ιδιοκτήτες μπορούν να δηλώσουν την ακίνητη περιουσία τους χωρίς πρόστιμο μέχρι και την 31η Ιουλίου 2023. Η απόφαση αυτή, σύμφωνα με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, οφείλεται τόσο στους χρονικούς όσο και στους οικονομικούς περιορισμούς που επέβαλε η πανδημία την προηγούμενη διετία. Ετσι για το πρώτο επτάμηνο του 2023 οι ιδιοκτήτες απαλλάσσονται από την οικονομική επιβάρυνση του προστίμου της μη εμπρόθεσμης δήλωσης των ακινήτων τους και μπορούν να κατοχυρώσουν έστω και εκπρόθεσμα, χωρίς κόστος, τις ιδιοκτησίες τους. Οταν θα αρχίσουν να επιβάλλονται τα πρόστιμα, το ελάχιστο ποσό θα είναι 300 ευρώ και το μέγιστο 2.000 και θα υπολογίζονται με βάση τον χρόνο καθυστέρησης και την αντικειμενική αξία του ακινήτου.
Το 2023 θα είναι η χρονιά ενεργοποίησης μέσω τηλεδιάσκεψης – ώστε να μην υπάρχει γεωγραφικός περιορισμός – των τριμελών Επιτροπών Εξέτασης Υποθέσεων Κτηματογράφησης. Οι επιτροπές θα είναι διευρυμένες (με δικαστικούς και μηχανικούς με δικαίωμα υπογραφής τοπογραφικού) απ’ όλη την επικράτεια και με αυξημένη αποζημίωση (54 ευρώ ανά συνεδρίαση και μέχρι 100 συνεδριάσεις), και αναμένεται να εκδικαστούν άμεσα 200.000 συσσωρευμένες ενστάσεις της τελευταίας πενταετίας, καθώς κατά μέσο όρο για μία στις 10 ιδιοκτησίες γίνεται αίτηση διόρθωσης ή ένστασης. Ενδεικτικό είναι το γεγονός πως την τελευταία τριετία οι ενστάσεις ξεπέρασαν τις 60.000, ενώ η εκτίμηση είναι πως οι ενστάσεις μπορεί να ξεπεράσουν το 1.000.000.
Πρόσφατα νομοθετήθηκε η οριζόντια παράταση οριστικών εγγραφών μέχρι το τέλος του 2023, ενώ σχεδιάζεται να οριστεί στα 20 έτη η προθεσμία για τη δυνατότητα άσκησης του δικαιώματος διόρθωσης των ανακριβών πρώτων εγγραφών στις περιοχές που έχουν κτηματογραφηθεί. Μετά την προθεσμία αυτή, 170.000 ακίνητα που έχουν χαρακτηριστεί ως «άγνωστου ιδιοκτήτη» σε 111 περιοχές της χώρας (μεταξύ των οποίων και 23 περιοχές της Αττικής) θα περιέλθουν στο κράτος. Ηδη στο Δημόσιο «περιήλθαν» 14.500 ακίνητα, τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως «αγνώστου» και βρίσκονται σε 36 περιοχές της χώρας, στις οποίες οι κτηματολογικές εγγραφές οριστικοποιήθηκαν το 2018 και συνεπώς δεν υφίσταται πλέον προθεσμία διόρθωσης.
Μετατέθηκε κατά ένα έτος, για τις 17 Ιανουαρίου 2024, η καταληκτική ημερομηνία με την οποία θα ολοκληρωθεί η μετεξέλιξη των 390 υποθηκοφυλακείων της χώρας σε 17 σύγχρονα Κτηματολογικά Γραφεία και 75 υποκαταστήματά τους. Εντεκα Κτηματολογικά Γραφεία και 46 υποκαταστήματά τους έχουν ξεκινήσει ήδη τη λειτουργία τους στο πλαίσιο του μετασχηματισμού του Κτηματολογίου.
Το 2023 αναμένεται να ξεκινήσει η ψηφιοποίηση του συνόλου των 390 υποθηκοφυλακείων, που τηρούσαν το Σύστημα Μεταγραφών και Υποθηκών και το Σύστημα Ενεχύρων για το σύνολο της ελληνικής επικράτειας. Το σύνολο των σελίδων που θα ψηφιοποιηθούν ανέρχεται περίπου σε 600.000.000 σελίδες, ενώ παράλληλα θα γίνει και η υλοποίηση ηλεκτρονικών εφαρμογών και πληροφοριακού συστήματος. Σε αυτό θα τηρούνται και θα ενημερώνονται εφεξής πλήρως ηλεκτρονικά τα εν λόγω στοιχεία και διά μέσου διαδικτυακής πύλης θα μπορούν να έχουν πρόσβαση οι νόμιμα ενδιαφερόμενοι (πολίτες, δικηγόροι, συμβολαιογράφοι κ.ά.). Το χρονοδιάγραμμα είναι μία τετραετία και ο προϋπολογισμός (μαζί με την προαίρεση) αγγίζει τα 316 εκατ. ευρώ.