Σειρά συναντήσεων με τους Έλληνες υπουργούς είχε ο υπουργός Βιομηχανίας και Υψηλής Τεχνολογίας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων Dr. Sultan Al Jaber, κατά την επίσκεψή του στη χώρα μας.
Όπως ανέφερε ο Εμιρατινός αξιωματούχος, η Ελλάδα αποτελεί προτεραιότητα μεταξύ των επενδυτικών προορισμών των ΗΑΕ. Αυτήν τη στιγμή οι άμεσες ξένες επενδύσεις των Εμιράτων στην Ελλάδα ανέρχονται στα 207 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το 2021 πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα άμεσες ξένες επενδύσεις από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, της τάξεως των 47 εκατομμυρίων ευρώ.
Ο S. Al Jaber ηγείτο της αποστολής των Εμιράτων, στην οποία συνταξίδεψαν εκπρόσωποι από τα μεγαλύτερα επενδυτικά ταμεία της χώρας καθώς και από 20 επιχειρήσεις της Αραβικής Χερσονήσου. Αυτή ήταν η πρώτη φορά κατά την οποία επισκέφθηκε την Ελλάδα επιχειρηματική αποστολή αυτής της σημασίας και ευρύτητας.
Στο επίκεντρο των επιχειρηματικών συναντήσεων και παρουσιάσεων, βρέθηκαν πέντε επιμέρους θεματικές με υπόβαθρο την ενέργεια και ειδικότερα αυτές των ηλεκτρικών διασυνδέσεων, της ηλιακής και αιολικής ενέργειας και της αποθήκευσής τους, του υδρογόνου, της εξόρυξης και παραγωγής, της προμήθειας φυσικού αερίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου, καθώς του υδρογόνου.
O Dr. Sultan Al Jaber είχε συνομιλίες με τον υπουργό Ανάπτυξης Άδωνι Γεωργιάδη, με τον υπουργό Περιβάλλοντος, Κώστα Σκρέκα, με τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία, Κώστα Φραγκογιάννη, με τον αναπληρωτή υπουργό Ανάπτυξης, Νίκο Παπαθανάση και με τον υφυπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Γιάννη Τσακίρη. Στο πλαίσιο της παρουσίας του στη χώρα μας, ο υπουργός των Εμιράτων είχε συνάντηση και με τον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Δένδια.
Πρώτη επιτροπή παρακολούθησης επενδύσεων “Steering Committee”
Την ευθύνη της αποστολής των Εμιράτων είχε ο βιομηχανικός και επενδυτικός όμιλος Αμπού Ντάμπι ADQ. Με τον εν λόγω όμιλο η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα και η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων είχαν υπογράψει τον περασμένο Μάιο, συμφωνία-πλαίσιο που αφορούσε στην υλοποίηση επενδύσεων ύψους 4 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης συνεκλήθη η πρώτη επιτροπή παρακολούθησης “Steering Committee”, όπως προβλεπόταν και στη σχετική συμφωνία των δύο πλευρών.
Οι επιχειρήσεις που ήρθαν στην Ελλάδα
– ADQ: Εταιρεία χαρτοφυλακίου με ένα ευρύ φάσμα μεγάλων επιχειρήσεων που καλύπτουν βασικούς τομείς της επιχειρηματικής δραστηριότητας του Άμπου Ντάμπι.
– Taqa: Επιχείρηση κοινής ωφελείας με δραστηριότητες που έχουν έδρα τα ΗΑΕ, τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική, την Ινδία.
– Masdar: Παγκόσμιος ηγέτης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
– Emirates Steel Arkan: Η Emirates Steel International παράγει προϊόντα χάλυβα, συρμάτινες ράβδους.
– Agthia: Όμιλος τροφίμων και ποτών με επιχειρήσεις και περιουσιακά στοιχεία στα ΗΑΕ, την Τουρκία και την ευρύτερη Μέση Ανατολή. Οι δραστηριότητες της περιλαμβάνουν διανομή και μάρκετινγκ σε προϊόντα όπως εμφιαλωμένο νερό, σνακ, είδη παντοπωλείου.
– Abu Dhabi Ports: Κύριος διαμεσολαβητής της περιοχής στον τομέα των logistics, της βιομηχανίας και του εμπορίου, που συνδέει το Άμπου Ντάμπι με τον κόσμο.
– ADIA: Διεθνώς διαφοροποιημένος επενδυτικός οργανισμός που
επενδύει κεφάλαια για λογαριασμό της κυβέρνησης του Άμπου Ντάμπι
– ΙHC: Εταιρεία Συμμετοχών με όραμα να λειτουργεί μέσω στρατηγικών εξαγορών επιχειρήσεων.
– Al Seer Marine: Θαλάσσιος οργανισμός στην αραβική θαλάσσια περιοχή, με χαρτοφυλάκιο προϊόντων και υπηρεσίες που καλύπτουν τις ανάγκες της ναυτιλιακής βιομηχανίας.
– Aldar: Δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη και διαχείριση ακίνητης περιουσίας. Επενδυτική εταιρεία με έδρα το Άμπου Ντάμπι.
– Pure Health: Ολοκληρωμένος πάροχος λύσεων υγειονομικής περίθαλψης διαχείρισης νοσοκομειακών εγκασταστάσεων, εργαστηριακών υπηρεσιών.
– Yas Holding: Επενδυτική εταιρεία με έδρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με πολυδιάστατο χαρτοφυλάκιο επιχειρήσεων που εκτείνεται σε 9 τομείς, 7500 εργαζόμενοι και περισσότερες από 60 θυγατρικές. Τα επιχειρηματικά της ενδιαφέροντα αφορούν τη γεωργία, τα τρόφιμα, την υγεία, την εκπαίδευση, τα ακίνητα, τα FMCG, την τεχνολογία και τις υπηρεσίες.
– EDGE: Ασχολείται με τη ρομποτική και τα έξυπνα υλικά, με την τεχνητή νοημοσύνη.
– Etihad Airways: Με έδρα το Άμπου Ντάμπι η αεροπορική εταιρεία εκτελεί πτήσεις προς Μέση Ανατολή, Αφρική, Ευρώπη, Ασία.
– Wizz Air: Αναζητά συνεχώς ευκαιρίες για επέκταση στο δίκτυο προορισμών της καθώς και να παρέχει αεροπορικά εισιτήρια χαμηλού κόστους.
– Ταμείο Συντάξεων του Άμπου Ντάμπι (ADPF): Είναι κυβερνητικός φορέας του Άμπου Ντάμπι. Το Ταμείο ιδρύθηκε το 2000 για τη διαχείριση εισφορών, συντάξεων και παροχών τέλους υπηρεσίας για υπηκόους ΗΑΕ που εργάζονται ή συνταξιοδοτούνται από κυβερνητικούς και ιδιωτικούς τομείς στο Εμιράτο του Άμπου Ντάμπι.
– Abu Dhabi Airports: Διαθέτει και διαχειρίζεται πέντε αεροδρόμια, το καθένα από τα οποία εξυπηρετεί ένα συγκεκριμένο ταξιδιωτικό τμήμα.
– Mubadala: Παγκόσμια επενδυτική εταιρεία που ανήκει στην κυβέρνηση του Άμπου Ντάμπι.
– WIO Bank: Ψηφιακή τράπεζα
– ADGM: Το Abu Dhabi Global Market είναι ένα βραβευμένο διεθνές χρηματοοικονομικό κέντρο με στρατηγική τοποθεσία στην πρωτεύουσα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
– G42: Εταιρεία τεχνολογίας των Εμιράτων
– Abu Dhabi National Exhibitions Company (ADNEC): Θυγατρική της ADQ, συμβάλλει στην ανάπτυξη του επιχειρηματικού τουρισμού στο Άμπου Ντάμπι και παίζει ζωτικό ρόλο στη φιλοδοξία του εμιράτου να γίνει κύριος προορισμός για επαγγελματικές συναντήσεις και εκδηλώσεις.
– Τadweer: Κατασκευή ολοκληρωμένων συστημάτων διαχείρισης απορριμμάτων.
– Kintsugi: Τεχνολογικός οργανισμός που προσφέρει λύσεις για τον στρατό των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
– Acinο: Φαρμακευτική εταιρεία με έδρα τη Ζυρίχη της Ελβετία, που αναπτύσσει, κατασκευάζει και διεθνώς αποδεδειγμένα και καινοτόμα φαρμακευτικά προϊόντα.
Οι ήδη πραγματοποιηθείσες επενδύσεις στην Ελλάδα από τα Εμιράτα
– Mudabala: Επενδύσεις στα ελληνικά ψάρια και συνεπένδυση με την ΤΕΜΕΣ στη Μεσσηνία
Συνεργάζεται με το αμερικανικό fund Amerra Capital, στο χώρο της ιχθυοκαλλιέργειας. Ο όμιλος Andromeda (νυν Avramar), όπου συμμετέχει η Μubadala, εξαγόρασε το 2018, το πλειοψηφικό μερίδιο συμμετοχών σε Νηρέα και Σελόντα.
Eπίσης, σε συνεργασία με την ΤΕΜΕΣ του Ομίλου Κωνσταντακόπουλου, μέσω της θυγατρικής Eagle Hills, αποφασίστηκε κοινή επένδυση 500 εκατ. ευρώ για την κατασκευή συγκροτήματος ξενοδοχειακών μονάδων, γηπέδων golf, κατοικιών στην Μεσσηνία, έκτασης 1.800 στρεμμάτων.
– Abu Dhabi Al Dahra Agriculture: Η επένδυση στη Μύλοι Λούλης
Κατέχει το 20% της “Μύλοι Λούλης” (θυγατρική της ADQ).
– Kerzner: Τα One&Only σε Κέα και Αστέρια Γλυφάδας
Η Kerzner στην οποία συμμετέχει το κρατικό επενδυτικό Ταμείο Dubai Investment Corporation και η Dolphin Capital Investors έδωσαν τα χέρια το 2017 για την κατασκευή θερέτρου και παραθεριστικών κατοικιών One&Only Kea Island στην Κέα, 800 στρεμμάτων, επένδυση ύψους 150 εκ. ευρώ. Επίσης έχει αναλάβει την αναμόρφωση και διαχείριση των Αστεριών Γλυφάδας (One&Only Aesthesis).
AGC: Συμμετοχή στον Αστέρα Βουλιαγμένης
Το επενδυτικό fund των Εμιράτων, AGC, συμμετέχει στον Αστέρα Βουλιαγμένης
– Switz Group: Πέντε εξαγορές στον κλάδο των αρτοσκευασμάτων
Έχει προβεί στην εξαγορά ελληνικών εταιρειών και συγκεκριμένα των: Κρητών Άρτος, Olympic Foods, Artizan – CSM Hellas Bakery Solution, Κουλουράδες, Σαμούρη στον κλάδο των αρτοπαρασκευασμάτων. Eπίσης ο όμιλος διατηρεί μικρή μετοχική στην Optima Bank.
– Monterock International: Συμμετέχει στο σχήμα και ο Πέτρος Στάθης
Δραστηριοποιείται στη Μύκονο στον κλάδο εστίασης (Coya,Nammos, Nusr-Et) και ξενοδοχειακό κάδο (N Hotel). Διατηρεί επίσης παρουσία στην Σαντορίνη στον κλάδο εστίασης (Nobu). Τον Απρίλιο του 2022, οριστικοποιήθηκε η συμφωνία μεταξύ των Monterock International και Notion – Ανάπτυξη Ακινήτων Α.Ε. για την απόκτηση από την πρώτη μετοχών της Benestar Α.Ε. η οποία διαχειρίζεται το ξενοδοχειακό συγκρότημα Kenshό Psarou στη Μύκονο. Επίσης, αναπτύσσει τα ξενοδοχειακά συγκροτήματα One & Only και Aman στον Καλαφάτη και η ανάπτυξη τουριστικής επένδυσης στον Καραπέτη της Μυκόνου αντίστοιχα. Η εν λόγω επένδυση εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 200 εκατ. ευρώ. Στην Monterock International συμμετέχει και ο Έλληνας επιχειρηματίας Π. Στάθης και κεφάλαια από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα σε συνεργασία με την Investment Corporation of Dubai – ICD.
– Σεΐχης Tahnoun bin Zayed Al Nahyan: Επενδύσεις σε τουριστικά project και στην αγροτική παραγωγή
O Σεΐχης Tahnoun bin Zayed Al Nahyan (ADQ και International Holding Company/ IHC) έχει πραγματοποιήσει επενδύσεις σε ακίνητα προς τουριστική αξιοποίηση (5όροφο κτίριο επί Διονυσίου Αρεοπαγίτου/Μακρυγιάννη και ξενοδοχείο Ermioni Club στο Πόρτο Χέλι). Ιδιωτικά δραστηριοποιείται με επενδύσεις σε εκτάσεις ελαιοκαλλιεργειών σε Πελοπόννησο, Κρήτη, Στερεά Ελλάδα, καθώς και μονάδας τυποποίησης ελαιολάδου.
– ADQ: Στρατηγική συμφωνία πλαίσιο για επενδύσεις 4 δισ. με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα
Τον Μάιο του 2022, υπεγράφη στρατηγική συμφωνία επενδυτικής συνεργασίας μεταξύ της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων και κρατικού βιομηχανικού και επενδυτικού Ομίλου Αμπού Ντάμπι ADQ για την πραγματοποίηση επενδύσεων 4 δισ. ευρώ στην Ελλάδα.
– MASDAR: Συμφωνία με Κωνσταντακόπουλο και Βασιλάκη για μονάδα ηλιακής ενέργειας 65MW
Τον Δεκέμβριο 2019, υπεγράφη Μνημόνιο Κατανόησης με τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ και της εμιρατινο-φινλανδικής κοινοπραξίας Masdar Taaleri Generation Doo – MTG για την ανάπτυξη έργων πράσινης ενέργειας τουλάχιστον 300ΜW (αιολικά & φωτοβολταϊκά έργα).
Σε εφαρμογή αυτού του Μνημονίου, τoν Μάιο 2021, υπεγράφη συμφωνία με κοινοπραξία ελληνικών επιχειρηματικών Ομίλων Κωνσταντακόπουλου (Kyoto) και Βασιλάκη (Autohellas) για δημιουργία μονάδας ηλιακής ενέργειας σε Βοιωτία ισχύος 65 MW (Μάιος 2021).
Η Masdar εξετάζει, επίσης, το ενδεχόμενο να αναπτύξει ΑΠΕ σε ελληνικά νησιά (στοχεύει στα νησιά GR-eco), καθώς και υπεράκτια αιολικά πάρκα (σε συνεργασία με τη Motor Oil).
– ADNOC: Το deal με τη Motor Oil για την προμήθεια LNG
Η ADNOC (Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου του Άμπου Ντάμπι) και η Motor Oil υπέγραψαν στρατηγική συμφωνία-πλαίσιο για τη διερεύνηση ευκαιριών αναφορικά με την προμήθεια LNG στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της μελλοντικής υπεράκτιας εγκατάστασης αποθήκευσης LNG και της μονάδας FSRU της Dioriga Gas και του τερματικού σταθμού φυσικού αερίου Dioriga.
– PSR Eagle Resort
Έργο χαρακτηρισμένο ως στρατηγική επένδυση που αφορά στην ανάπτυξη σύνθετου τουριστικού συγκροτήματος και παραθεριστικής κατοικίας συνολικού προϋπολογισμού 191 εκατ. ευρώ στη νότια Εύβοια κοντά στην Κάρυστο.
– AGC-The Mykonos Project
Έργο χαρακτηρισμένο ως στρατηγική επένδυση που αφορά στην ανάπτυξη ξενοδοχειακής μονάδας πέντε (5) αστέρων (Two luxury hotels Villas Resort) συνολικού προϋπολογισμού 51 εκατ. ευρώ στη Μύκονο στην περιοχή Καλό Λιβάδι.
– ADIA
Εξετάζεται η δημιουργία κοινού επενδυτικού-χρηματοδοτικού σχήματος. Υπάρχουν επαφές της ADIA με fund manager προκειμένου να δημιουργηθεί κοινοπραξία επενδυτικού οχήματος, στο οποίο θα συμμετάσχουν η εμιρατινή πλευρά και η ελληνική κυβέρνηση.
Επικείμενες επενδύσεις ή ενδιαφέρον για μελλοντικές επενδύσεις από πλευράς ΗΑΕ
Στο στόχαστρο αρκετών από τις προαναφερόμενες οντότητες έχουν βρεθεί αρκετές επενδυτικές προοπτικές κατά το παρελθόν ή συνεχίζουν να υφίστανται και κατά την τρέχουσα χρονική περίοδο. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Mudabala, η οποία έχει ανανεώσει το μνημόνιο συνεργασίας της με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα για επενδύσεις σε startups.
– Mudabala: Ενδιαφέρον για μαιευτήριο Ρέα και Attica Group
Τον Μάιο του 2022, ανανεώθηκε το Μνημόνιο Συνεργασίας (πρώτο 2018) μεταξύ Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων και Mubadala, για πραγματοποίηση κοινών επενδύσεων (συνεισφορά €400 εκατ./200 εκατ. έκαστος) σε startups και καινοτόμες ΜΜΕ.
Από 200 αρχικά επιλέξιμες ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, είχαν προκριθεί από κοινού περίπου 10 επενδυτικές προτάσεις (τεχνολογία, αγροτοβιομηχανία, μεταποιητική βιομηχανία, υγεία), με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο μαιευτήριο ΡΕΑ και ATTIKA GROUP), αλλά δεν έχει σημειωθεί πρόοδος. Εν τέλει εξετάζεται η δημιουργία δύο Επενδυτικών Ταμείων νεοφυών επιχειρήσεων και venture capital, καθώς και ενός ακόμα με κοινές επενδυτικές συμμετοχές, που προβλέπεται να διευκολύνουν equity financing ελληνικών μικρομεσαίων και νεοφυών/καινοτόμων επιχειρήσεων.
Διατηρείται ζωηρό το ενδιαφέρον για Attica Group και μαιευτήριο ΡΕΑ, ενώ έχουν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για εξαγορά μεριδίου στην “Ευρωκλινική”, με απώτερο στόχο την απόκτηση του “Ερρίκος Ντυνάν”. Επίσης, υφίσταται προοπτική για συμμετοχή στο επενδυτικό Ταμείο Φαιστός και εξετάζεται το ενδεχόμενο επένδυσης στο λιμάνι του Αστακού Αιτωλοακαρνανίας με στόχο τη δημιουργία μιας νέας περιοχής με πολυτελείς κατοικίες και μαρίνες για mega yachts.
– Khalifa Fund
Κατά το παρελθόν είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον να επενδύσει σε νεοφυείς επιχειρήσεις σε τομείς πολιτισμού, μεσογειακής διατροφής, βιοτεχνολογίας, νανοτεχνολογίας, για συνεργασία με ερευνητικά κέντρα και Πανεπιστήμια.
– ADQ
Είχε επιδιώξει να συνεργαστεί στον φαρμακευτικό κλάδο με την Pharmaten κάτι που τελικά δεν ολοκληρώθηκε. Επιπλέον δεν ευοδώθηκε το ενδιαφέρον που είχε επιδείξει για την απόκτηση μετοχικού μεριδίου στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών λόγω εκπρόθεσμης από πλευράς εμιρατινών εκδήλωσης σχετικού ενδιαφέροντος. Παραμένει ωστόσο ζωηρό το ενδιαφέρον της ADQ τους τομείς φαρμακοβιομηχανίας, εγκαταστάσεων λιμένων – π.χ. Ηρακλείου- και logistics, μεγάλων υποδομών, αεροδρομίων και αυτοκινητοδρόμων.
– Elite Agro: Στο κάδρο ελληνικές επιχειρήσεις του πρωτογενούς τομέα
Έχει επιδείξει ενδιαφέρον για επενδυτικές-εμπορικές συνεργασίες με διεθνώς δικτυωμένες ελληνικές επιχειρήσεις που υπερβαίνουν τα 10 εκατ. ευρώ στον τομέα της πρωτογενούς παραγωγής, τροφίμων και φαρμακευτικής κάνναβης.
– Σεΐχης Tahnoun bin Zayed Al Nahyan: Διερευνά την ενέργεια στη Μελίτη Φλώρινας
O Σεΐχης Tahnoun bin Zayed Al Nahyan φέρεται να ενδιαφέρεται να επενδύσει στον ενεργειακό κλάδο στην περιοχή Μελίτη (Φλώρινα).
– P&O Marinas: Στο επίκεντρο διαχείριση τουριστικών λιμένων στρατηγικής σημασίας
Διερευνά με τη Γενική Γραμματεία Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης πιθανή συνεργασία με στόχο την αναδιαμόρφωση και διαχείριση τουριστικών λιμένων στρατηγικής σημασίας στην Ελλάδα.
capital-Γιώργος Λαμπίρης