Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει εκτινάξει το ενεργειακό κόστος της Ευρώπης με περίπου 1 τρισ. δολάρια και η βαθύτερη κρίση των τελευταίων δεκαετιών μόλις αρχίζει.
Μετά τον φετινό χειμώνα, σημειώνει το πρακτορείο Bloomberg, η περιοχή θα πρέπει να αναπληρώσει τα αποθέματα φυσικού αερίου με ελάχιστες έως καθόλου ρωσικές παραδόσεις, ενισχύοντας τον ανταγωνισμό. Ακόμη και με περισσότερες εγκαταστάσεις εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) να τίθενται σε λειτουργία, η αγορά αναμένεται να παραμείνει “στενή” μέχρι το 2026, όταν θα είναι διαθέσιμη πρόσθετη παραγωγική ικανότητα από τις ΗΠΑ μέχρι το Κατάρ. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα υπάρξει ανακούφιση από τις υψηλές τιμές.
Ενώ οι κυβερνήσεις μπόρεσαν να βοηθήσουν τις εταιρείες και τους καταναλωτές απορροφώντας μεγάλο μέρος του κόοτους με περισσότερα από 700 δισ. δολάρια σε βοήθεια, σύμφωνα με το think tank Bruegel με έδρα τις Βρυξέλλες, η κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα μπορούσε να διαρκέσει για χρόνια. Με τα επιτόκια να αυξάνονται και τις οικονομίες να βρίσκονται πιθανότατα ήδη σε ύφεση, η στήριξη που μετρίασε το πλήγμα για εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις φαίνεται όλο και πιο απρόσιτη.
“Μόλις αθροίσετε τα πάντα – διασώσεις, επιδοτήσεις – πρόκειται για ένα απίστευτα μεγάλο ποσό χρημάτων”, δήλωσε ο Martin Devenish, διευθυντής της εταιρείας συμβούλων S-RM. “Θα είναι πολύ πιο δύσκολο για τις κυβερνήσεις να διαχειριστούν αυτή την κρίση το επόμενο έτος”.
Η δημοσιονομική ικανότητα των κυβερνήσεων είναι ήδη περιορισμένη. Περίπου τα μισά κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν χρέος που υπερβαίνει το όριο του 60% του ΑΕΠ του μπλοκ.
Το περίπου 1 τρισ. δολάρια, το οποίο υπολογίστηκε από το Bloomberg με βάση τα δεδομένα της αγοράς, είναι ένα ευρύ σύνολο της ακριβότερης ενέργειας για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις – μέρος του οποίου, όχι όλο, αντισταθμίστηκε με πακέτα βοήθειας. Το Bruegel έχει μια παρόμοια εκτίμηση, η οποία δημοσιεύθηκε σε έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου αυτόν τον μήνα.
Η βιασύνη να γεμίσουν οι αποθήκες το περασμένο καλοκαίρι, παρά τις πολύ υψηλές τιμές, έχει μετριάσει προς το παρόν τη στενότητα της προσφοράς, αλλά ο πιο ψυχρός καιρός προσφέρει στο ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα την πρώτη πραγματική δοκιμασία φέτος το χειμώνα. Την περασμένη εβδομάδα, η ρυθμιστική αρχή δικτύων της Γερμανίας προειδοποίησε ότι δεν εξοικονομείται αρκετό φυσικό αέριο.
Με την προσφορά να είναι περιορισμένη, ζητήθηκε από τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές να μειώσουν τη χρήση. Η ΕΕ κατάφερε να περιορίσει τη ζήτηση φυσικού αερίου κατά 50 δισ. κυβικά μέτρα φέτος, αλλά η περιοχή εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα δυνητικό κενό 27 δισ. κυβικών μέτρων το 2023, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας. Αυτό με την προϋπόθεση ότι οι ρωσικές προμήθειες θα μηδενιστούν και ότι οι κινεζικές εισαγωγές LNG θα επιστρέψουν στα επίπεδα του 2021.
“Η προμήθεια φυσικού αερίου είναι απόλυτη ανάγκη”, δήλωσε ο Bjarne Schieldrop, επικεφαλής αναλυτής εμπορευμάτων στη σουηδική τράπεζα SEB AB, προβλέποντας μια οικονομική κατάσταση στην οποία οι προμήθειες θα είναι περιορισμένες και οι τιμές θα παραμένουν σε υψηλά επίπεδα τουλάχιστον για τους επόμενους 12 μήνες. “Ο αγώνας δρόμου έχει ξεκινήσει για να γεμίσουν τα αποθέματα φυσικού αερίου της ΕΕ” πριν από τον επόμενο χειμώνα.