Ο Ελληνισμός και η Ορθοδοξία της Κάτω Ιταλίας στον Ρ/Σ της Εκκλησίας της Ελλάδος

Ένα εμπεριστατωμένο αφιέρωμα στη «Μεγάλη Ελλάδα» βρίσκεται σε εξέλιξη από τις αρχές Σεπτεμβρίου στον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Εκκλησίας της Ελλάδος (89,5 fm), στην άλλη φωνή στα fm, και μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου 2024.

Το Ειδικό Αφιέρωμα, με θέμα: «“Μεγάλη Ελλάδα”: από τον “μύθο” μέχρι σήμερα» αποτελεί ένα οδοιπορικό στον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία στην Κάτω Ιταλία και τη Σικελία.

Στο αφιέρωμα παρουσιάζονται αποικίες των αρχαίων Ελλήνων στη Νότιο Ιταλία και Σικελία που αποτελούν σημεία αναφοράς στην αρχαία ιστορία, όπως οι Συρακούσες, η Κύμη, η Ελαία, ο Τάραντας, το Ρήγιο, η Μεσσήνη, η Κατάνη, ο Κρότωνας κ.ά.

Επιπλέον, σκιαγραφείται η «Μεγάλη Ελλάδα» στην ελληνιστική περίοδο, στα χρόνια της Ρώμης, στην περίοδο της βυζαντινής αυτοκρατορίας, αλλά και αργότερα όταν ήρθε αντιμέτωπη με τους Γότθους και τους Άραβες.

Γίνεται αναφορά στην περίοδο των Φράγκων, των Νορμανδών και των Ισπανών, στην εποχή της παρακμής και του εκλατινισμού, στα νεώτερα χρόνια, στη συμβολή της Κάτω Ιταλίας στην Επανάσταση του 1821, στο Φιλελληνικό Κίνημα, στην Ιταλική Ενοποίηση και στην ελληνική διασπορά (Νάπολη).

Τελευταίο σημείο αναφοράς οι εκπομπές με τίτλο «Προς αναζήτηση μιας ξεχασμένης ταυτότητας», όπου παρουσιάζονται θέματα γύρω από την ελληνικότητα και το ορθόδοξο θρησκευτικό στοιχείο στο σήμερα, στη σύγχρονη Ιταλία.

Καθημερινά μπορείτε να ακούσετε 6 «ζωντανές» ωριαίες εκπομπές (σ.σ. Δευτέρα – Παρασκευή) με προσκεκλημένους Πανεπιστημιακούς Καθηγητές και Ειδικούς Ερευνητές.

Τρίτη 24 Σεπτεμβρίου 2024

10.00-11.00: Βυζαντινές Εκκλησίες και Κρύπτες στο Σαλέντο {Η βραχώδης εκκλησία του Αγίου Βλασίου (San Viaggio στο San Vito dei Normani) – η Κρύπτη της Αγίας Χριστίνας στο Καρπινιάνο – ο Άγιος Γεώργιος στο Cursi – ο Άγιος Αντώνιος (San Antonio Abate) στο Nardò}

11.00-12.00: Βυζαντινές Εκκλησίες και Κρύπτες στο Σαλέντο {Η κρύπτη του Αγίου Στεφάνου στο Vaste – η εκκλησία του Αγίου Λαυρεντίου στην Mesagne – η εκκλησία της Αγίας Μαρίνας στο βυζαντινό Muro Leccese – η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Ευαγγελιστή στο San Cesario di Lecce}

13.00-14.00: Ο Άγιος Λέοντας Κατάνης και η παρουσία του στις τοιχογραφίες της Πελοποννήσου

15.00-16.00: Βυζαντινή Καλαβρία

17.00-18.00: Πέτρος ο Σικελός και το έργο περί των Παυλικιανών

18.00-19.00: Σχέσεις Αχαΐας και Νοτίου Ιταλίας

 

Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου 2024

10.00-11.00: Η βυζαντινή λογοτεχνία στην Κάτω Ιταλία και τη Σικελία

11.00-12.00: Η επίδραση της Μεγάλης Ελλάδος στον ευρωπαϊκό ουμανισμό και στον δυτικό πολιτισμό (λογοτεχνία, φιλοσοφία κ.λπ.)

13.00-14.00: Τα ψηφιδωτά της Νορμανδικής Σικελίας

15.00-16.00: Η επιδίωξη νομιμοποίησης των Νορμανδών μέσα από τα μνημεία

17.00-18.00: Βαρλαάμ ο Καλαβρός (1290) και η διένεξή του με τον Άγιο Γρηγόριο Παλαμά

18.00-19.00: Η γλωσσική κατάσταση και η εθνολογική σύνθεση των Ελλήνων στη Μεγάλη Ελλάδα από τον 11ο αιώνα μέχρι την Άλωση της Πόλης

 

Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου 2024

10.00-11.00: Η Μεγάλη Ελλάδα από το 1299 υπό τους Ανδεγαυούς και από το 1442 υπό το στέμμα των Ισπανών Αραγώνων (πολιτική έναντι των ελληνοφώνων κ.λπ.)

11.00-12.00: Η Οθωμανική Αυτοκρατορία και το μεταναστευτικό κύμα Ελλήνων Αρβανιτών από τα μέσα του15ου αιώνα και μετά στην Κάτω Ιταλία και τη Σικελία (π.χ. το χωριό SanDemetrioCorone της Καλαβρίας). Αρβανίτικα τοπωνύμια και επώνυμα στην Κάτω Ιταλία

13.00-14.00: Σταδιακή μετάβαση από το ορθόδοξο τυπικό στο λατινικό. Παπικές ενέργειες, αποφάσεις σύνοδοι κ.λπ. από τον 8ο αιώνα έως την Άλωση

15.00-16.00: Grecia Salentina ή χωριά γρίκο- Στερνατία – Μαρτινιάνο (Τοπογραφία, ιστορία, οικονομική και κοινωνική ζωή, τέχνη, πολιτισμός)

17.00-18.00: Τα εναπομείναντα ελληνόφωνα χωριά (π.χ. Καλημέρα). Τα ελληνικά επώνυμα στο Σαλέντο (Τοπογραφία, ιστορία, οικονομική και κοινωνική ζωή, τέχνη, πολιτισμός)

18.00-19.00: Η μουσική στην Καλαβρία και το Σαλέντο

 

10.00-11.00: Τα εναπομείναντα  ελληνόφωνα χωριά: Κοριλιάνο- Τζολίνο (Τοπογραφία, ιστορία, οικονομική και κοινωνική ζωή, τέχνη, πολιτισμός)

11.00-12.00: 19ος αιώνας: ανακάλυψη τον γλωσσολόγων, η γλώσσα  τους δυο τελευταίους αιώνες

13.00-14.00:  Τα εναπομείναντα  ελληνόφωνα χωριά: Σολέτο- Μελπινιάνο (Τοπογραφία, ιστορία, οικονομική και κοινωνική ζωή, τέχνη, πολιτισμός).- Πώς ήταν η ζωή τα παλιά χρόνια (I zoi pu mia fora)

15.00-16.00: Η πολιτική των Παπών για τους ορθόδοξους της Κάτω Ιταλίας και τους Έλληνες Αρβανίτες από την Άλωση και μετέπειτα και επαναπατρισμός κάποιων τον 19ο αιώνα (Βενέδικτος ΙΔ κ.λπ.)

17.00-18.00: Τα εναπομείναντα ελληνόφωνα χωριά: Μαρτάνο – Καστρινιάνο (Τοπογραφία, ιστορία, οικονομική και κοινωνική ζωή, τέχνη, πολιτισμός)

18.00-19.00: Τα εναπομείναντα ελληνόφωνα χωριά της Καλαβρίας, και τα ποιήματά τους (Τοπογραφία, ιστορία, οικονομική και κοινωνική ζωή, τέχνη, πολιτισμός)

 

Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2024

10.00-11.00: Τα Γρίκο, μια μαρτυρία του Salvatore Tomazi-Galatina- Ταραντισμός.

11.00-12.00: Το βασίλειο της Νάπολης ή και των «δύο Σικελιών» (1876)

13.00-14.00: Ο ιταλικός Νότος στο ενοποιημένο Ιταλικό κράτος, από την ενοποίηση της Ιταλίας (1861-1870) μέχρι σήμερα. Η συνεισφορά του Νότου στο νέο Κράτος. Ο ιταλικός νότος από γη ευδαίμων στην αρχαιότητα σε πρόβλημα στα νεότερα χρόνια (αιτίες, στερεότυπα και προκαταλήψεις).

 

Προς αναζήτηση μιας ξεχασμένης ταυτότητας.

15.00-16.00: Η αφύπνιση της Ελληνικότητας και του θρησκευτικού στοιχείου τις δεκαετίες του ’60 και ’70 (Κινήσεις, Πρωτοβουλίες, Σύλλογοι, Συνέδρια σχετικά κ.λπ.)

17.00-18.00: Τα Ελληνόφωνα χωριά τις δεκαετίες του ’80 και ’90 (Κινήσεις, Πρωτοβουλίες, Νέοι Σύλλογοι, Αναγνώριση μειονοτικής γλώσσας κ.λπ.)

18.00-19.00: Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας στη Νότιο Ιταλία. Η συμβολή της Ελληνικής Πολιτείας, γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού, προσπάθειες γλωσσικής αναβίωσης κ.λπ.

 

Τρίτη 1 Οκτωβρίου 2024

10.00-11.00: Τα Ελληνόφωνα χωριά από το 2000 μέχρι σήμερα. Επίσκεψη Οικουμενικού Πατριάρχη. Αναβίωση Ορθοδοξίας, Μοναχισμού

11.00-12.00: Οι νεοελληνικές σπουδές σήμερα στην Κάτω Ιταλία, σε αναφορά με τα πανεπιστήμια της περιοχής

13.00-14.00: Μεταφραστικό πρόγραμμα και σύγχρονο Φεστιβάλ αρχαίου Θεάτρου στην Σικελία

15.00-16.00: Τρεις  επιστήμονες από την μεγάλη Ελλάδα ομιλούν για τις διαλέκτους της Νοτίου Ιταλίας με ελληνικές ρίζες

17.00-18.00: Συναντήσεις με ελληνόφωνους της Καλαβρίας και του Σαλέντο

18.00-19.00: Αξίζει να επισκεφτεί κάποιος τη Μεγάλη Ελλάδα – Νότιο Ιταλία σήμερα; (Διασωθέντα μνημεία της Μεγάλης Ελλάδος στην Κάτω Ιταλία και στη Σικελία)

 

11.00-12.00 Ταξιδεύοντας στη Νότιο Ιταλία τα τελευταία χρόνια

13.00-14.00: Επιστρέφοντας από την Σικελία σήμερα

17.00-18.00 Λαογραφικά στοιχεία Ελληνοφώνων Νοτίου Ιταλίας (Μοιρολόγια, Παραμύθια κ.α)

18.00-19.00: Το Ιόνιο ως γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ Ανατολής και Δύσης