Η έδρα της Ευρασιατικής Οικονομικής Επιτροπής (ΕΟΚ) στη Μόσχα, που συνδέεται με την Οικονομική Ένωση της Ευρασίας (EAEU), αναμφισβήτητα είναι ένας από τους πλέον κρίσιμους κόμβους του αναδυόμενου πολυπολικού κόσμου.
Εκεί εδρεύει ο Υπουργός Ένταξης και Μακροοικονομίας Sergey Glazyev…
Μαζί με τον Glazyev είναι ο κορυφαίος οικονομικός του σύμβουλος Dmitry Mityaev, ο οποίος είναι γραμματέας του συμβουλίου Επιστήμης και Τεχνολογίας της Ευρασιατικής Οικονομικής Επιτροπής (ΕΟΚ).
Η EAEU και η ΕΟΚ αποτελούνται από τη Ρωσία, τη Λευκορωσία, το Καζακστάν, το Κιργιστάν και την Αρμενία.
Ο όμιλος ασχολείται επί του παρόντος με τη σύναψη σειράς συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου, με κράτη από τη Δυτική Ασία έως τη Νοτιοανατολική Ασία.
Σε συνέντευξη που παραχώρησαν στον γνωστό δημοσιογράφο Pepe Escobar, οι Glazyev και Mityaev ήταν παραπάνω από ειλικρινείς, ενώ αναφέρθηκαν στον Παγκόσμιο Νότο.
Παρότι λοιπόν εξαιρετικά ευαίσθητα πολιτικά ζητήματα έπρεπε να παραμείνουν εκτός… αυτό που είπαν σε ό,τι αφορά την πολυπολικότητα ήταν αρκετά αποθαρρυντικό – στην πραγματικότητα βασισμένο στη real politik.
Ο Glazyev τόνισε ότι η Ευρασιατική Οικονομική Επιτροπή δεν μπορεί να ζητήσει από τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν οικονομικές πολιτικές.
Κατατίθενται, πράγματι, σοβαρές προτάσεις για τον σχεδιασμό νέου νομίσματος, αλλά η τελική απόφαση εξαρτάται από τους ηγέτες των πέντε μόνιμων μελών.
Αυτό συνεπάγεται πολιτική βούληση – η οποία τελικά εξαρτάται από τη Ρωσία, η οποία είναι υπεύθυνη για πάνω από το 80% του εμπορίου της EAEU.
Η Κίνα
Βέβαια, είναι πολύ πιθανό να υπάρξει νέα ώθηση μετά την επίσκεψη του Κινέζου προέδρου Xi Jinping στη Μόσχα στις 21 Μαρτίου, όπου θα λάβουν χώρα σε βάθος στρατηγικές συνομιλίες με τον Ρώσο Πρόεδρο.
Σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Glazyev τόνισε ότι ως έχει η Κίνα αποκομίζει μεγάλα κέρδη, καθώς η οικονομία της δεν έχει βληθεί –τουλάχιστον όχι ακόμα– από τις ΗΠΑ και ΕΕ, και το Πεκίνο αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο σε πολύ μειωμένες τιμές.
Τα κεφάλαια που χάνουν οι Ρώσοι όσον αφορά την πώληση ενέργειας στην ΕΕ θα αντισταθμιστούν από τον προτεινόμενο αγωγό Power of Siberia II, το οποίο θα εκτείνεται από τη Ρωσία στην Κίνα, μέσω Μογγολίας – αλλά αυτό θα διαρκέσει μερικά χρόνια ακόμη.
Ο Glazyev σκιαγράφησε την πιθανότητα μιας παρόμοιας συζήτησης για ένα νέο νόμισμα υπό τη σκέπη του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) – ωστόσο τα εμπόδια είναι ακόμη ισχυρά.
Για άλλη μια φορά, αυτό θα εξαρτηθεί από την πολιτική βούληση, στην προκειμένη περίπτωση της Ρωσίας και της Κίνας: πρόκειται για κοινή απόφαση Xi και Putin, με κρίσιμη συμβολή από την Ινδία – και καθώς το Ιράν γίνεται πλήρες μέλος, μάλλον ρόλο θα έχει και η πλούσια σε ενέργεια Τεχεράνη.
Αυτό που είναι ρεαλιστικό μέχρι στιγμής είναι η αύξηση του διμερούς εμπορίου στα δικά τους νομίσματα, όπως στις περιπτώσεις Ρωσίας-Κίνας, Ρωσίας-Ινδίας, Ιράν-Ινδίας, Ρωσίας-Ιράν και Κίνας-Ιράν.
Ουσιαστικά, ο Glazyev δεν βλέπει τη Ρωσία να αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο στη δημιουργία ενός νέου παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Αυτό μπορεί να εμπίπτει στην Πρωτοβουλία Παγκόσμιας Ασφάλειας της Κίνας.
Η διαίρεση σε δύο μπλοκ φαίνεται αναπόφευκτη: η δολαριοποιημένη ζώνη –με την ενσωματωμένη ευρωζώνη– και η πλειοψηφία του Παγκόσμιου Νότου, με ένα νέο χρηματοπιστωτικό σύστημα και νέο νόμισμα συναλλαγών για το διεθνές εμπόριο.
Στο εσωτερικό, τα έθνη θα συνεχίσουν να δραστηριοποιούνται στα δικά τους νομίσματα.
Ο δρόμος προς την «απεξάρτηση»
Ο Glazyev ήταν πάντα σφοδρός επικριτής της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας.
Μάλιστα, είχε εκφράσει τις αμφιβολίες του, οι οποίες καθρεπτίζονται στο βιβλίο του «Ο Τελευταίος Παγκόσμιος Πόλεμος».
Δεν παύει να τονίζει ότι το αμερικανικό σκεπτικό είναι να βλάψει τη ρωσική οικονομία σε κάθε μέτωπο, ενώ τα κίνητρα της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας συνήθως εγείρουν «σοβαρά ερωτήματα».
Επίσης, όπως υποστηρίζει, Ρώσοι ολιγάρχες, οι οποίοι έχουν εμπλακεί σε υποθέσεις διαφθοράς, δεν έχουν παραγκωνιστεί από το Κρεμλίνο.
Ο Glazyev προειδοποιούσε για χρόνια τη Μόσχα, λέγοντας ότι ήταν επιτακτική ανάγκη να πουλήσει συναλλαγματικά περιουσιακά στοιχεία που είχαν τοποθετηθεί στις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία και άλλες χώρες, που αργότερα κατέληξαν να εξαπολύσουν κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Αυτά τα περιουσιακά στοιχεία θα έπρεπε να είχαν αντικατασταθεί από επενδύσεις σε χρυσό και άλλα πολύτιμα μέταλλα. αποθέματα υψηλής ρευστότητας βασικών αξιών• σε τίτλους των κρατών μελών των EAEU, SCO και BRICS• και στην πρωτεύουσα διεθνών οργανισμών με ρωσική συμμετοχή, όπως η Ευρασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης, η Διακρατική Τράπεζα της CIS και η Τράπεζα Ανάπτυξης BRICS.
Φαίνεται ότι το Κρεμλίνο τουλάχιστον γνωρίζει πλήρως τη σημασία της επέκτασης των υποδομών για τη στήριξη των ρωσικών εξαγωγών.
Αυτό περιλαμβάνει τη δημιουργία διεθνών αγορών για συναλλαγές ρωσικών πρωτογενών αγαθών.
Για τη Ρωσία, λέει ο Glazyev, η βασική πρόκληση στη νομισματική πολιτική είναι ο εκσυγχρονισμός της πίστωσης.
Και για να αποτραπεί ο αρνητικός αντίκτυπος από ξένες χρηματοοικονομικές πηγές, το κλειδί είναι η εγχώρια νομισματοποίηση – «συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης της μακροπρόθεσμης και μεσοπρόθεσμης αναχρηματοδότησης των εμπορικών τραπεζών έναντι των υποχρεώσεων των μεταποιητικών επιχειρήσεων και των εξουσιοδοτημένων κρατικών φορέων.
Συνιστάται επίσης η σταθερή αντικατάσταση των ξένων δανείων των ελεγχόμενων από το κράτος τραπεζών και εταιρειών με εγχώριες πηγές πιστώσεων».
Έτσι, ο επιτακτικός δρόμος προς τη Ρωσία, που ισχύει τώρα, είναι η «απεξάρτηση» – κάτι που ουσιαστικά σημαίνει να απαλλαγούμε από μια «υπερκρίσιμη εξάρτηση των περιγραμμάτων αναπαραγωγής του από αγγλοσαξονικά νομικά και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα». Διαφορετικά θα υπάρξουν «συστηματικές απώλειες του ρωσικού χρηματοπιστωτικού συστήματος στη διαφορά κερδοφορίας μεταξύ του δανεισμένου και του τοποθετημένου κεφαλαίου».
Αυτό που τόνισε επανειλημμένα ο Glazyev είναι ότι όσο δεν υπάρχει μεταρρύθμιση της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας, οποιαδήποτε σοβαρή συζήτηση για ένα νέο νόμισμα που υιοθετήθηκε από τον Παγκόσμιο Νότο αντιμετωπίζει ανυπέρβλητα εμπόδια.
Οι Κινέζοι, σε μεγάλο βαθμό διασυνδεδεμένοι με το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, μπορεί να αρχίσουν να έχουν νέες ιδέες τώρα που ο Xi Jinping ξεκίνησε να απαντά στον υβριδικό πόλεμο των ΗΠΑ.
Οι ηγεσίες της Μόσχας όσο και του Πεκίνου, σε συγχρονισμό, αναγνωρίζουν πλήρως τον διμέτωπο Υβριδικό Πόλεμο που αναπτύχθηκε από την Ουάσιγκτον.
Γι’ αυτό η επίσκεψη του Xi στη Μόσχα την επόμενη εβδομάδα είναι τόσο κρίσιμη.
Σε κάθε περίπτωση, αυτή η εταιρική σχέση τους θα ευημερήσει μόνο εάν εφαρμόσουν από κοινού ένα πλήρες σύνολο μέτρων: από περιπτώσεις ήπιας ισχύος έως την εμβάθυνση του εμπορίου με δικά τους νομίσματα, ένα νέο καλάθι νομισμάτων και ένα νέο αποθεματικό νόμισμα, που δεν θα είναι όμηρος του συστήματος του Bretton Woods, που νομιμοποιεί τον δυτικό χρηματοπιστωτικό καπιταλισμό.