Την περασμένη άνοιξη ένα ποστ με τη φωτογραφία του Αλέξανδρου Ροβά έγινε viral στο Twitter. Οι κοινοποιήσεις και τα likes έπεφταν βροχή για τον Έλληνα γιατρό που θα βραβευόταν χάρη σε μία νέα έρευνα που διεξήγαγε και αποδείκνυε ότι «η COVID-19 φαίνεται να είναι παραπάνω από μια “απλή πνευμονία”, αλλά συνοδεύεται από σοβαρότατη καταστροφή της μικροκυκλοφορίας». O νεαρός γιατρό με καταγωγή από τη Θεσσαλονίκη εξήγησε τι ακριβώς είναι αυτή η έρευνα, πώς βλέπει την πορεία του κορωνοϊού με τις μεταλλάξεις του και φυσικά μίλησε για την ζωή ενός αγοριού που ονειρευόταν να γίνει γιατρός και τελικά τα κατάφερε, έστω κι αν χρειάστηκε να φύγει μακριά από την πατρίδα του.
Ο Αλέξανδρος γεννήθηκε το 1988 στη Θεσσαλονίκη. Από τότε που θυμάται τον εαυτό του ήθελε να γίνει γιατρός και να ασχοληθεί με την έρευνα. Ίσως τον επηρέασε το γεγονός ότι ο πατέρας του είναι ορθοπεδικός. Άλλωστε, το ίδιο έκανε και ο μικρότερος αδερφός του που εξειδικεύεται στην ΩΡΛ κλινική του πανεπιστημιακού νοσοκομείου του Marburg. Ο Αλέξανδρος το 2010-2011 έκανε την πρακτική του στα πλαίσια του προγράμματος Εράσμους στη Βιέννη, καθώς και μια κλινική ανταλλαγή στη Δανία. Το 2012 αποφοίτησε από την ιατρική σχολή του ΑΠΘ και ένα χρόνο μετά έφυγε για να αναζητήσει την τύχη του στη Γερμανία. Σήμερα, στα 33 του, είναι ειδικευόμενος γιατρός Παθολογίας και Νεφρολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Μίνστερ και η έρευνα που έκανε με δύο ακόμα νεαρούς γιατρούς για τον κορωνοϊό απέσπασε το Βραβείο Έρευνας Εντατικολογίας στη Γερμανία. Τον περισσότερο χρόνο του τον περνά μέσα στο νοσοκομείο και στο εργαστήριο. «Η έρευνα είναι το πάθος μου, οπότε το βλέπω λίγο και σαν χόμπυ. Στον ελεύθερό μου χρόνο μου αρέσει να ταξιδεύω, να φωτογραφίζω και να διαβάζω». Από την Ελλάδα φυσικά του λείπουν οι φίλοι και η οικογένειά του που άφησε πίσω, φεύγοντας. «Νοσταλγώ την Ελλάδα, τον ήλιο, τη θάλασσα, αλλά και το φιλότιμο των ανθρώπων της. Δε μου έχει λείψει καθόλου η γραφειοκρατία».
Θεωρεί ότι το πόσο δρόμο έχουμε έρχεται σε άμεση συσχέτιση με το τοίχος ανοσίας που θα χτίσουμε μέχρι το φθινόπωρο. Δυστυχώς, με την άρνηση του κόσμου να εμβολιαστεί, αυξάνεται η πιθανότητα δημιουργίας νέων μεταλλάξεων, που ίσως στο μέλλον να διαφεύγουν από τα γνωστά εμβόλια.
Τα εμβόλια τώρα καλύπτουν τις μεταλλάξεις;
Με βάση τα σημερινά δεδομένα φαίνεται ότι τα εμβόλια καλύπτουν επαρκώς τις υπάρχουσες μεταλλάξεις. Αρχικά θεωρώ ότι πρέπει να ενημερωθεί σωστά ο κόσμος. Καλώς ή κακώς, όσο και να εθελοτυφλούμε, ο εμβολιασμός σε συνδυασμό με τη χρήση των μέτρων ατομικής προστασίας για το επόμενο διάστημα είναι μονόδρομος για να βγούμε από την πανδημία.
Στην Ελλάδα υπάρχει ένα αντιεμβολιαστικό κίνημα που σαμποτάρει αυτή τη διαδικασία. Πώς είναι η κατάσταση αντιστοίχως στη Γερμανία όπου ζείτε;
Δυστυχώς, όπως και σε όλο τον κόσμο, έτσι και στη Γερμανία υπάρχει το ίδιο αντιεμβολιαστικό κίνημα.
Πώς αντιμετωπίζει ένας γιατρός μέσα από την εντατική όλες αυτές τις θεωρίες συνωμοσίας για τον ιό;
Όπως ακριβώς το λέτε, ως “θεωρίες συνωμοσίας”.
Τι ακριβώς είναι αυτή η έρευνα για την οποία βραβευτήκατε; Εξηγήστε μου τα βασικά πράγματα με απλά λόγια.
Από την αρχή της πανδημίας παρατηρήθηκε ότι η COVID-19 φαίνεται να είναι παραπάνω από μια «απλή πνευμονία». Περίπου το 15% των ασθενών χρειάζεται νοσηλεία και αυτοί οι ασθενείς δεν εμφανίζουν μόνο μια μεμονωμένη πνευμονία, αλλά πολύ συχνά πολυοργανική ανεπάρκεια, θρομβώσεις και εγκεφαλικά επεισόδια, σε πολύ αυξημένο βαθμό σε σχέση με άλλες πνευμονίες, όπως π.χ. στη γρίπη. Έτσι υποθέσαμε ότι η COVID-19 θα μπορούσε να είναι περισσότερο μια αγγειακή νόσος που επηρεάζει τα αγγεία σε ολόκληρο το σώμα και ιδιαίτερα τα μικρότερα των αγγείων με διάμετρο κάτω από 20 μm. Έτσι πέρα από διάφορους ενδοθηλιακούς βιοδείκτες που μετράμε στο αίμα, χρησιμοποιήσαμε μια κάμερα/μικροσκόπιο για να απεικονίσουμε και να καταγράψουμε την υπογλώσσια μικροκυκλοφορία σε ασθενείς που νοσηλεύονταν με COVID-19. Η εκτενέστατη ανάλυσή μας αποκάλυψε τη σοβαρότατη καταστροφή των αγγείων, και κυρίως αυτών με πάχος 4-6 μm. Το μέγεθος της αγγειακής βλάβης συσχετίζονταν άμεσα με τη βαρύτητα της νόσου και μπορούσε να προβλέψει με ακρίβεια την ενδονοσοκομειακή θνησιμότητα. Εν ολίγοις, η έρευνά μας παρείχε πολύ νωρίς περαιτέρω αποδείξεις ότι η COVID-19 δεν είναι μια συνηθισμένη πνευμονία, αλλά συνοδεύεται από σοβαρότατη καταστροφή της μικροκυκλοφορίας.
Τι σημαίνει μία βράβευση σαν αυτή για έναν νεαρό γιατρό της δικής σας ηλικίας;
Η Γερμανική Παθολογική Εταιρία Εντατικολογίας και Επείγουσας Ιατρικής (DGIIN) ξεχωρίζει και βραβεύει μία ερευνητική εργασία στον τομέα της εντατικολογίας κάθε χρόνο. Πέρα από την ηθική ικανοποίηση για την αναγνώριση της δουλειάς μου, βοηθάει όχι μόνο στην περαιτέρω καταξίωση στη γερμανική ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και στη διεκδίκηση μελλοντικών ερευνητικών χρηματοδοτήσεων.
Πώς νιώθετε εκπροσωπώντας τη χώρα μας στο εξωτερικό με τη δουλειά σας;
Περηφάνια, αλλά και μεγάλο αίσθημα ευθύνης.
Πολλοί επιστήμονες έφυγαν από την Ελλάδα τα χρόνια της κρίσης. Πιστεύετε ότι η Ελλάδα είναι μια φιλική χώρα για τους νεαρούς επιστήμονες;
Ισχύει, το brain drain είναι γεγονός. Η τελευταία επαφή μου με το ελληνικό πανεπιστήμιο ήταν στα φοιτητικά μου χρόνια. Εκεί παρά τις συνεχόμενες προσπάθειες μου και το ενδιαφέρον μου να ασχοληθώ με κάποιο μικρό ερευνητικό project για να γνωρίσω από πιο κοντά τις διαδικασίες, αυτό δεν κατέστη εφικτό. Οπότε, με βάση την τότε εμπειρία μου, δε θεωρώ ότι οι συνθήκες είναι τόσο φιλικές.