«Τα πρωτογενή πλεονάσματα που απεικονίζονται κυρίως προς τα τελευταία έτη του Προγράμματος αποτελούν το βασικό σενάριο χωρίς τη λήψη άλλων μέτρων πολιτικής, που σε κάθε περίπτωση θα προσαρμοστούν στους στόχους σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα που θα τεθούν στη βάση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, απαλείφοντας τυχόν υπερβάσεις αυτών. Αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις γι’ αυτούς τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα οι κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας- όπως άλλωστε προβλέπει η συζήτηση που έχει ξεκινήσει- τότε τα εκτιμώμενα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα θα γίνουν ελαφρύνσεις.
Οι υπολογισμοί που έχει κάνει το υπουργείο Οικονομικών οδηγούν σε πρωτογενές πλεόνασμα 2% το 2023, σε 2,8% το 2024 και 3,7% το 2025, χωρίς να συνυπολογιστεί το κόστος νέων μόνιμων ελαφρύνσεων. Ποιες θα είναι αυτές; Δεν είναι μυστικό. Η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, που θα μείνει «παγωμένη» και το 2022, η περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, η κατάργηση του Τέλους Επιτηδεύματος και η μείωση των συντελεστών του ΦΠΑ κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες. Όσον αφορά στη β’ φάση της μείωσης του ΕΝΦΙΑ κατά 8%, στο υπουργείο Οικονομικών επιμένουν ότι θα είναι χωρίς κόστος, καθώς θα αξιοποιηθεί το όφελος από την ενσωμάτωση των περίπου 3.500 περιοχών στο αντικειμενικό σύστημα.
Φυσικά υπάρχουν κίνδυνοι και αβεβαιότητες. Οι εξωγενείς κίνδυνοι για τις οικονομικές προοπτικές περιλαμβάνουν, αφενός, μία μεγαλύτερη επιμονή της πανδημίας (μεταλλάξεις, νέα έξαρση), η οποία θα ανέβαλε εκ νέου την ανάκαμψη προς το 2022 και, αφετέρου, μεγαλύτερες ασυμμετρίες στην ανάκτηση των οικονομικών απωλειών μεταξύ χωρών, σε συνάρτηση με την έκθεση στον Τουρισμό. Πέραν αυτών, εξωτερικούς κινδύνους για την ελληνική οικονομία συνεχίζουν να αποτελούν τυχόν διαταραχές της γεωπολιτικής σταθερότητας, του προσφυγικού και μεταναστευτικού ζητήματος, και της υλοποίησης του Brexit.
Οι ενδογενείς προκλήσεις είναι κυρίως οικονομικές, και συνοψίζονται, βραχυπρόθεσμα, στη στήριξη της ρευστότητας και της αγοράς εργασίας κατά τη μετάβαση στην μετά Covid19 εποχή ώστε να αποσοβηθούν μόνιμες επιπτώσεις στον παραγωγικό ιστό λόγω της πανδημίας, ενώ παράλληλα θα επιδιώκεται βιώσιμη δημοσιονομική πολιτική προς ρεαλιστικά πρωτογενή πλεονάσματα σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.