Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο κρατικός προϋπολογισμός το 2020 παρουσίασε μικρότερο έλλειμμα κατά 1,5 δισ. ευρώ, δίνοντας «ανάσες» για την εφαρμογή της δημοσιονομικής πολιτικής του 2021.
Ειδικότερα όπως δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών:
«Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2020, παρουσιάζεται μικρότερο έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1,5 δισ. ευρώ, σε σχέση με το έλλειμμα που είχε προβλεφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021 (22,808 δισ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 24,319 δισ. ευρώ). Το σημαντικά χαμηλότερο έλλειμμα οφείλεται στην – αναλογικά με τις συνέπειες του lock down – ικανοποιητική πορεία των φορολογικών εσόδων τον Δεκέμβριο, στην είσπραξη των ANFA’s ύψους 644 εκατ. ευρώ και στις μειωμένες δαπάνες (605 εκατ. ευρώ), κυρίως λόγω εξοικονόμησης δαπανών στον τακτικό προϋπολογισμό. Το καλύτερο του αναμενομένου αποτέλεσμα διευκολύνει την άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής το 2021, επιβεβαιώνοντας έμπρακτα την εμπιστοσύνη για την ασκούμενη δημοσιονομική πολιτική που απολαμβάνει η χώρα μας στις διεθνείς αγορές και σε σχέση με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Εμπιστοσύνη που αντανακλάται και στα συγκριτικά χαμηλά επιτόκια δανεισμού που απολαμβάνουν στις διεθνείς αγορές τα ελληνικά ομόλογα».
Στο υπουργείο Οικονομικών επικρατεί αισιοδοξία οτι το 2021 θα είναι μιά καλύτερη χρονιά σε σχέση με το 2020 κατά τη οποία θα υπάρξει η μετάβαση απο τα μέτρα στήριξης των πληττόμενων στην επόμενη φάση που είναι η στήριξη και η ενίσχυση της ανάπτυξης. Μάλιστα, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, αυτή θα είναι η δύσκολη άσκηση της οικονομικής πολιτικής για το 2021. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του υπουργείου Οικονομικών το βασικό σενάριο παραμένει για την συνέχιση των μέτρων στήριξης των πληττόμενων και της οικονομίας έως τον Μάρτιο – Απρίλιο. Επίσης η πρόβλεψη είναι οτι το λιανεμπόριο θα λειτουργεί τον Φεβρουάριο. Παράλληλα η θετική πορεία των φορολογικών εσόδων δημιουργεί βάσιμες εκτιμήσεις ότι το κόστος των μέτρων στήριξης δεν θα υπερβεί τα 7,5 δισ. ευρώ που έχει προυπολογισθεί.
Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση επιταχύνει τις διαδικασίες προκειμένου να ξεκινήσουν τα έργα που θα χρηματοδοτηθούν απο τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης προκειμένου να στηριχθεί η ανάπτυξη της οικονομίας. Για τον σκοπό αυτό, το αμέσως επόμενο διάστημα πρόκειτα να κατατεθεί στη Βουλή τροπολογία που θα επιτρέπει τη χρηματοδότηση με κεφάλαια που προβλέπονται ήδη στον προυπολογισμό της έναρξης των πρώτων έργων που θα ενταχθουν στο Ταμείο Ανάκαμψης. Πρόκειται για κεφάλαια τα οποία θα «καλύψουν» το χρόνο μέχρι την είσπραξη της προκαταβολής 2,1 δισ. ευρώ από το Ευρωπαικό Ταμείο Ανάκαμψης. Στον προγραμματισμό του υπουργείου Οικονομικών περιλαμβάνεται ακόμη η έκδοση εντός της εβδομάδας της υπουργικής απόφασης που αφορά στο επίδομα θέρμανσης προκειμένου να ξεκινήσει η καταβολη του στους δικαιούχους. Το ποσό της επιδότησης αναμένεται να διαμορφωθεί μεταξύ 85 – 90 εκατ. ευρώ.
Ο προϋπολογισμος του 2020
Σε ότι αφορά τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2020, παρουσιάζουν έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 22,808 δισ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 24,319 δισ. ευρώ και ελλείμματος 168 εκατ. ευρώ που είχε σημειωθεί το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 18,198 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 19,624 δισ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 5,017 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2019.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 47,361 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 906 εκατ. ευρώ ή 2,0% έναντι της εκτίμησης για το έτος 2020 που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τον μήνα Δεκέμβριο εισπράχθηκε ποσό 644 εκατ. ευρώ που αφορά έσοδα από ANFA’s, που δεν είχαν προβλεφθεί για το 2020 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 53,033 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,219 δισ. ευρώ ή 2,4% έναντι του στόχου. Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 43,254 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 473 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021.
Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου αναφέρει στην ανακοίνωσή του το υπουγείο Οικονομικών. Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 5,672 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 312 εκατ. ευρώ από το στόχο.Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 5,540 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 74 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, τον Δεκέμβριο 2020 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5,235 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 100 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον επικαιροποιημένο μηνιαίο στόχο. Επισημαίνεται ότι στις εισπράξεις μεταβιβάσεων μηνός Δεκεμβρίου 2020 περιλαμβάνεται και ποσό ύψους 644 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχε προβλεφθεί για το 2020 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2021. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5,843 δισ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 302 εκατ. ευρώ. Τα έσοδα από φόρους για το μήνα Δεκέμβριο ανήλθαν σε 4,119 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 43 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021, γεγονός αναμενόμενο καθότι η επίπτωση από τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση του δεύτερου κύματος της πανδημίας επηρέασε αρνητικά τα έσοδα μηνός Δεκεμβρίου και εντεύθεν. Οι επιστροφές εσόδων του Δεκεμβρίου 2020 ανήλθαν σε 608 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 202 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 690 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 257 εκατ.ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2020 ανήλθαν στα 70,169 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 605 εκατ. ευρώ ή 0,9% έναντι του στόχου κυρίως λόγω του τακτικού προϋπολογισμού.
Το σκέλος του ΠΔΕ κινήθηκε αντίρροπα, παρουσιάζοντας αύξηση σε σχέση με τον στόχο κατά 226 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες διαμορφώθηκαν στα 10.647 δισ. ευρώ έναντι στόχου 10,421δισ. ευρώ.
Η προσωρινή εικόνα των κυριότερων πληρωμών των μέτρων κατά της πανδημίας, έχει ως εξής:
α) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID-19 (μισθωτών και επιστημόνων) ύψους 2,202 δισ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
β) η δαπάνη έκτακτης επιχορήγησης προς τον ΕΦΚΑ και τον ΕΟΠΥΥ για την κάλυψη υστέρησης εσόδων από τις μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές λόγω της πανδημίας, ύψους 943 εκατ. και 263 εκατ. ευρώ αντίστοιχα (κατηγορία μεταβιβάσεων),
γ) η επιστρεπτέα προκαταβολή ύψους 4,551 δισ. ευρώ (κατά το μέρος που εκτελείται από τον τακτικό προϋπολογισμό),
δ) οι έκτακτες επιχορηγήσεις προς ΟΤΑ ύψους 145 εκατ. ευρώ αποκλειστικά για μέτρα COVID-19 και
ε) τα μέτρα μέσω του ΠΔΕ όπως η δαπάνη για την αποζημίωση ειδικού σκοπού επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων ύψους 495 εκατ. ευρώ, η επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ύψους 243 εκατ. ευρώ, η επιστρεπτέα προκαταβολή ύψους 998 εκατ. ευρώ, η δράση ΤΕΠΙΧ ΙΙ ύψους 768 εκατ. ευρώ και η σύσταση ταμείου εγγυοδοσίας επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας του COVID-19 ύψους 1,780 δισ. ευρώ.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2020 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 κατά 14,904 δισ. ευρώ, με τη μεγαλύτερη αύξηση στο σκέλος των μεταβιβάσεων και του ΠΔΕ, κυρίως λόγω των προαναφερόμενων μέτρων COVID-19. Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού τον Δεκέμβριο 2020 ανήλθαν στα 9,791 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 174 εκατ. ευρώ ή 1,8% έναντι του στόχου.