Την 25η θέση μεταξύ των 27 χωρών της Ε.Ε. καταλαμβάνει η Ελλάδα στον Δείκτη Ατομικών Ελευθεριών των Cato Institute και Fraser Institute βάσει των πιο πρόσφατων στοιχείων για το 2021, προσπερνώντας μόνο τη Βουλγαρία και την Ουγγαρία.
Η κατάταξη της Ελλάδας υποχώρησε αισθητά από την 41η θέση το 2009, στην 52η θέση το 2021, σημειώνοντας στην τελευταία έκδοση του δείκτη τη χαμηλότερη βαθμολογία από το 2000, σύμφωνα με το Κέντρο Φιλελευθέρων Μελετών (ΚΕΦΙΜ), που παρουσίασε τα ευρήματα μέσω νέας έκθεσης.
Τα πορίσματα για την κατάσταση των ατομικών ελευθεριών στη χώρα προκύπτουν βάσει μετρήσεων στα πεδία του κράτους δικαίου, της ασφάλειας και της προστασίας, της ελευθερίας της μετακίνησης· της θρησκευτικής ελευθερίας, της πρόσβασης στο δικαίωμα του συνέρχεσθαι, του συνεταιρίζεσθαι και στην κοινωνία των πολιτών, της ελευθερίας της έκφρασης και της πληροφόρησης, και της ελευθερίας στις ανθρώπινες σχέσεις.
Οι αδυναμίες
Οι μεγαλύτερες αδυναμίες της χώρας μας σημειώνονται στα πεδία της νομοκρατίας (κράτος δικαίου), της ελευθερίας στις ανθρώπινες σχέσεις, και της ελευθερίας έκφρασης και πληροφόρησης.
Στην ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης, η χαμηλή επίδοση οφείλεται κυρίως στον υποδείκτη που μετράει τον βαθμό στον οποίο μεμονωμένοι δημοσιογράφοι παρενοχλούνται (π.χ. απειλούνται με μηνύσεις για συκοφαντική δυσφήμιση, συλλαμβάνονται, φυλακίζονται, ξυλοκοπούνται ή σκοτώνονται) από κυβερνητικούς ή μη κυβερνητικούς φορείς ενώ ασκούν θεμιτές δημοσιογραφικές δραστηριότητες.
Η μεγαλύτερη απόσταση από την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφεται στο πεδίο της ελευθερίας στις ανθρώπινες σχέσεις, όπου η Ελλάδα υπολείπεται 2,13 μονάδες στα 10 από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Η καλύτερη επίδοση σημειώνεται στα πεδία της ασφάλειας και προστασίας, και της πρόσβασης στο δικαίωμα του συνέρχεσθαι, του συνεταιρίζεσθαι και στην κοινωνία των πολιτών.
Ο Γενικός Διευθυντής του ΚΕΦΙΜ Νίκος Ρώμπαπας σχολίασε σχετικά: «Η επίδοση της χώρας μας στον Δείκτη Ατομικών Ελευθερίων αποδεικνύει ότι έχουμε ακόμη μεγάλη απόσταση να διανύσουμε σ’ αυτό το κρίσιμο πεδίο. Μολονότι πρόσφατα καταγράφεται πρόοδος σε ορισμένους δείκτες, όπως ο Δείκτης Δημοκρατίας του Economist, εξακολουθούν να υπάρχουν πεδία όπως αυτό της Ελευθερίας του Τύπου, στα οποία η χώρα μας συνεχίζει να βαθμολογείται χαμηλά και αυτό δεν επιτρέπει κανέναν εφησυχασμό.
Στο ΚΕΦΙΜ πιστεύουμε ότι η δημοσίευση διεθνών δεικτών και η συζήτηση γύρω από τα πορίσματά τους μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία μιας ευρείας συναίνεσης, στην κοινωνία και τη Βουλή, ως προς τον προσανατολισμό και τις βασικές προτεραιότητες της δημόσιας πολιτικής, κάτι που είναι τόσο αναγκαίο, όσο και εφικτό, όπως η πρόσφατη σημαντική μεταρρύθμιση της νομικής αναγνώρισης του πολιτικού γάμου ομόφυλων ζευγαριών κατέδειξε».
Προτάσεις
Σύμφωνα με το ΚΕΦΙΜ, η υποχώρηση της Ελλάδας στον Δείκτη Ατομικών Ελευθεριών από το 2000 μέχρι σήμερα καταδεικνύει την ανάγκη εφαρμογής άμεσων μεταρρυθμίσεων. Προς την κατεύθυνση αυτή, για τη βελτίωση της χώρας στον δείκτη εκτιμά ότι οι σημαντικότερες προτάσεις είναι να ενισχυθεί η θεσμική θωράκιση των Ανεξάρτητων Αρχών, να απλουστευθεί το πλαίσιο νόμιμης μετανάστευσης προς τη χώρα μας, να θεσμοθετηθεί η νομική αναγνώριση των γονεϊκών δικαιωμάτων και των δύο γονιών παιδιών που μεγαλώνουν με ΛΟΑΤΚΙ+ γονείς και να γενικευθεί η τοποθέτηση και χρήση κάμερας στους αστυνομικούς πρώτης γραμμής.