Μάχη με τις λέξεις που θα περιλαμβάνει η προεδρική δήλωση του Συμβουλίου Ασφαλείας έδιναν χθες οι αντιπρόσωποι των κρατών μελών, με βάση το δεύτερο προσχέδιο που ετοίμασε η Βρετανία και, όπως ανέφεραν διπλωματικές πηγές, είναι βελτιωμένο σε σχέση με το πρώτο.
Ουσιαστικά, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται σε δύο σημεία, καθώς το υπόλοιπο κείμενο θα είναι σχεδόν πανομοιότυπο με αυτό της προεδρικής δήλωσης του Συμβουλίου Ασφαλείας της 8ης Οκτωβρίου 2020. Οι εκφράσεις που η Λευκωσία και τα κράτη μέλη με τα οποία διαβουλεύεται, ήθελε να βελτιωθούν είναι αυτές που αφορούν τη μη συμβατότητα των τουρκικών εξαγγελιών με τα ψηφίσματα για την Αμμόχωστο και η ρητή αναφορά στα ονόματα του Τούρκου Προέδρου και του Τουρκοκύπριου ηγέτη. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η έκδοση προεδρικής δήλωσης του Συμβουλίου Ασφαλείας απαιτεί ομοφωνία, τόσο των μόνιμων όσο και των μη μόνιμων μελών του Σώματος.
Σύμφωνα με ανταπόκριση του Κυπριακού Πρακτορείου Ειδήσεων από την Νέα Υόρκη, η Βρετανία στο τελευταίο προσχέδιο προεδρικής δήλωσης του Συμβουλίου Ασφαλείας, δέχθηκε να γίνεται αναφορά σε Τούρκους και Τουρκοκύπριους ηγέτες.
Το τελευταίο προσχέδιο που παρουσίασε η Βρετανία αναφέρει:
«Το Συμβούλιο Ασφαλείας επιβεβαιώνει τη δήλωση του Προέδρου του της 9ης Οκτωβρίου 2020 (S / PRST / 2020/9) σχετικά με τα Βαρώσια.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας επιβεβαιώνει το καθεστώς των Βαρωσίων όπως ορίζεται σε προηγούμενα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένου του ψηφίσματος 550 (1984) και της απόφασης 789 (1992) Το Συμβούλιο Ασφαλείας επαναλαμβάνει ότι οποιεσδήποτε απόπειρες διευθέτησης οποιουδήποτε μέρους των Βαρωσίων από ανθρώπους εκτός των κατοίκων του είναι απαράδεκτες και ότι δεν πρέπει να πραγματοποιηθούν ενέργειες σε σχέση με τα Βαρώσια που δεν είναι σύμφωνες με τα ψηφίσματά του.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας καταδικάζει την ανακοίνωση στην Κύπρο από Τούρκους και Τουρκοκύπριους ηγέτες στις 20 Ιουλίου 2021 σχετικά με περαιτέρω εκ νέου ανοίγματος τμήματος της περιφραγμένης περιοχής των Βαρωσίων. Το Συμβούλιο Ασφαλείας εκφράζει τη βαθιά του λύπη για αυτές τις μονομερείς ενέργειες που έρχονται σε αντίθεση με τα προηγούμενα ψηφίσματα και δηλώσεις του.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας ζητά την άμεση αναστροφή αυτής της πορείας δράσης και την αντιστροφή όλων των μέτρων που έχουν ληφθεί στα Βαρώσια από τον Οκτώβριο του 2020. Το Συμβούλιο Ασφαλείας υπογραμμίζει την ανάγκη να αποφευχθούν περαιτέρω μονομερείς ενέργειες που είναι σε μη συμφωνία με τα ψηφίσματά του και θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις στο νησί και να βλάψουν τις προοπτικές για μια διευθέτηση.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας τονίζει τη σημασία του πλήρους σεβασμού και της εφαρμογής των ψηφισμάτων του, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς των Βαρωσίων υπό τη διοίκηση του ΟΗΕ και του σεβασμού της ελεύθερης μετακίνησης της UNF1CYP.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας επιβεβαιώνει τη δέσμευσή του για μια διαρκή, συνολική και δίκαιη διευθέτηση σύμφωνα με τις επιθυμίες του κυπριακού λαού και βασισμένη σε μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, και την υποστήριξή του για τις προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα.
Τέλος, το Σ.Α. δηλώνει πως θα συνεχίσει να παρακολουθεί το θέμα».
Η Λευκωσία επιδιώκει στη δήλωση να γίνεται αναφορά σε παραβίαση των ψηφισμάτων 550 του 1984 και 789 του 1992, και όχι σε μη συμβατότητα των ενεργειών της Τουρκίας με αυτά. Όπως σημείωναν διπλωματικές πηγές υπήρξε έντονη διαβούλευση, με αρκετά κράτη μέλη να συνηγορούν ως προς την ανάγκη να δοθεί ένα ισχυρότερο μήνυμα. Οι ΗΠΑ κινούνται προς την κατεύθυνση της αναφοράς σε παραβίαση των ψηφισμάτων, αλλά μέχρι αργά χθες το απόγευμα δεν υπήρχε πληροφόρηση για το αν υπήρξε συμφωνία.
Οι διπλωματικές πηγές ανέφεραν πως το κλίμα είναι θετικό για ικανοποίηση των προσδοκιών της Λευκωσίας, αλλά την ίδια ώρα υπάρχει και έντονη κινητοποίηση της Άγκυρας ώστε η προεδρική δήλωση να είναι όσο το δυνατόν πιο ήπια. Παρόμοια προσπάθεια τον Οκτώβριο του 2020 δεν ευοδώθηκε και όπως ανέφεραν πηγές στη Νέα Υόρκη υπήρξε ένσταση από την Βρετανία και την Ρωσία.
Στην Αθήνα ο Πρόεδρος Αναστασιάδης
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας την ερχόμενη Τρίτη θα βρίσκεται στην Αθήνα όπου θα έχει συνάντηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και την Τετάρτη θα συμμετάσχει στην τριμερή σύνοδο Ελλάδας – Κύπρου – Ιορδανίας.