Μετά τη φωτιά που κατέστρεψε τον καταυλισμό και το ΚΥΤ της Μόρια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την ίδρυση ειδικής ομάδας εργασίας για τη βελτίωση της κατάστασης στο νησί «με διαρκή τρόπο».Η «task force» για τη Μόρια θα βρίσκεται σε συνεχή συνεργασία με τις ελληνικές αρχές υπό έναν «κοινό πιλότο». Σύμφωνα με το πλαίσιο που προτάθηκε στο νέο ευρωπαϊκό Σύμφωνο
για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, η ειδική ομάδα θα συμβάλει στη διασφάλιση της αποτελεσματικής διαχείρισης της μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένων επαρκών συνθηκών διαβίωσης, επιτάχυνσης διαδικασιών και πιο ισορροπημένης κατανομής ευθύνης και αλληλεγγύης. Σύμφωνα με την Κομισιόν, η ειδική αυτή ομάδα θα συνεργαστεί στενά με επιτόπιους οργανισμούς της ΕΕ και διεθνείς οργανισμούς.
Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, υπογράμμισε ότι «η Μόρια είναι μια έντονη υπενθύμιση της ανάγκης εξεύρεσης βιώσιμων λύσεων για τη μετανάστευση».
«Ενισχύουμε, με τους οργανισμούς μας στην ΕΕ, την παροχή υποστήριξης στους μετανάστες που έμειναν χωρίς στέγη και στην Ελλάδα. Και περιμένουμε και τα άλλα κράτη-μέλη ενίσχυση», πρόσθεσε.«Μαζί πρέπει να δείξουμε ότι η Ευρώπη διαχειρίζεται τη μετανάστευση με ανθρώπινο και αποτελεσματικό τρόπο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι έτοιμη να συνεισφέρει το μερίδιό της».
Η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, σημείωσε ότι «οι συνθήκες στη Μόρια, τόσο πριν όσο και μετά την πυρκαγιά, ήταν απαράδεκτες. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά σε υπερπλήρεις καταυλισμούς με κακή υγιεινή και λίγη πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη. Η ειδική ομάδα συγκεντρώνει τις κεντρικές αρχές του Συμφώνου -δικαιοσύνη και αποτελεσματικότητα για τους αιτούντες και μεγαλύτερη ευθύνη για τα κράτη-μέλη. Δεν αρκεί να πούμε ποτέ ξανά ότι χρειαζόμαστε δράση και όλα τα κράτη-μέλη πρέπει να διαδραματίσουν το ρόλο τους».
Ως δράση προτεραιότητας, η task force θα συνεργαστεί στενά με τις ελληνικές αρχές για την κατασκευή νέων εγκαταστάσεων υποδοχής τους επόμενους μήνες. Οι εγκαταστάσεις -όπως ανακοινώθηκε- θα είναι ευρωπαϊκού επιπέδου, θα έχουν ανθεκτικές υποδομές και θα παρέχουν πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και επαρκή αποχέτευση. Θα λάβει υπόψη τις ειδικές ανάγκες των γυναικών, των παιδιών και των οικογενειών, και θα απαιτήσει μεγαλύτερη συμμετοχή των οργανισμών της ΕΕ και των διεθνών οργανισμών, όπως η Ύπατη Αρμοστεία και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης.
Επιπλέον, η task force θα επιβλέπει ορισμένες δράσεις, βάσει των αρχών του Νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο και συγκεκριμένα:
- Τερματισμό του υπερπληθυσμού μέσω της μεταφοράς όσων ευάλωτων ατόμων απέμειναν στην ηπειρωτική χώρα και συνεχιζόμενη μετεγκατάσταση ασυνόδευτων παιδιών και οικογενειών με παιδιά σε άλλα κράτη-μέλη.
- Γρήγορες, αποτελεσματικές διαδικασίες έτσι ώστε να υπάρχει σαφήνεια και βεβαιότητα στους αιτούντες, αλλά και βελτίωση της σχέσης μεταξύ βασικών διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένου του ασύλου και της επιστροφής ή της ένταξης που υποστηρίζονται από οργανισμούς της ΕΕ-Eυρωπαϊκή Υπηρεσία Στήριξης για το Άσυλο και Frontex.
- Αύξηση των εθελοντικών επιστροφών μέσω της εφαρμογής του συνεχιζόμενου συστήματος υποβοηθούμενης εθελοντικής επιστροφής που είχε προηγουμένως σταματήσει λόγω του κορωνοϊού.
- Βελτιωμένη ασφάλεια και προστασία για μετανάστες και αιτούντες άσυλο που υποστηρίζονται πλήρως από τους οργανισμούς της ΕΕ – Frontex και Europol.