Συνολικά κέρδη 200 δισ. δολαρίων αποκόμισαν οι πέντε μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες της Δύσης το 2022, κάτι που τροφοδοτεί νέα αιτήματα προς τις κυβερνήσεις ώστε να επιβάλουν υψηλότερους έκτακτους φόρους.
Ο γαλλικός γίγαντας TotalEnergies ανακοίνωσε κέρδη 36,2 δισ. δολ., διπλάσια σε σχέση με έναν χρόνο πριν, καθώς οι τιμές των ορυκτών καυσίμων εκτινάχθηκαν στα ύψη μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Αθροιστικά με την τεράστια άνοδο στα ετήσια κέρδη των Chevron, BP και Shell, και φυσικά μαζί με τα 56 δισ. δολάρια της Exxon Mobil, το 2022 αποτέλεσε ιστορικό υψηλό για τη δυτική πετρελαϊκή βιομηχανία.
Συνολικά, οι πέντε μεγάλες εταιρείες πετρελαίου κατέγραψαν κέρδη 196,3 δισ. δολαρίων πέρυσι, περισσότερα από την οικονομική παραγωγή των περισσότερων χωρών, γράφει το CNBC.
Γεμάτοι μετρητά, οι ενεργειακοί γίγαντες έχουν χρησιμοποιήσει τα μεγάλα κέρδη τους για να ανταμείψουν τους μετόχους με υψηλότερα μερίσματα και επαναγορές μετοχών.
«Η Big Oil ανέφερε κέρδη ρεκόρ», είπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ στην ομιλία του για την Κατάσταση του Έθνους την Τρίτη. «Κέρδισαν 200 δισ. δολάρια εν μέσω παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης. Είναι εξωφρενικό!»
Ο Μπάιντεν είπε ότι οι μεγάλες αμερικανικές εταιρείες πετρελαίου επένδυσαν «πολύ λίγα απ’ αυτά τα κέρδη» για να αυξήσουν την εγχώρια παραγωγή και να βοηθήσουν στη διατήρηση των τιμών φυσικού αερίου σε χαμηλά επίπεδα. «Αντίθετα, χρησιμοποίησαν τα κέρδη ρεκόρ για να αγοράσουν ξανά τις μετοχές τους, επιβραβεύοντας τους CEO και τους μετόχους τους».
Ο Μπάιντεν πρότεινε τετραπλασιασμό του φόρου που αναλογεί σε επαναγορές μετοχών για να δοθούν κίνητρα σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις, υποστηρίζοντας ότι οι μεγάλες εταιρείες θα εξακολουθούν να έχουν «σημαντικό» κέρδος.
Η Ανιές Καλαμάρ, γενική γραμματέας της ομάδας ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Διεθνούς Αμνηστίας, χαρακτήρισε τα τεράστια κέρδη της Big Oil ως «καταστροφικά» και «εντελώς αδικαιολόγητα».
«Τα δισεκατομμύρια που κερδίζουν οι πετρελαϊκές πρέπει να φορολογούνται επαρκώς, ώστε οι κυβερνήσεις να μπορούν να αντιμετωπίσουν το αυξανόμενο κόστος ζωής για τους ευάλωτους και να προστατεύσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα απέναντι στις πολλαπλές παγκόσμιες κρίσεις», δήλωσε.
Τα στελέχη της Big Oil προσπάθησαν να υπερασπιστούν τα αυξανόμενα κέρδη τους εν μέσω μπαράζ επικρίσεων, υπογραμμίζοντας τη σημασία της ενεργειακής ασφάλειας στη μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και υποστηρίζοντας ότι η υψηλότερη φορολογία θα μπορούσε να αποτρέψει τις επενδύσεις.
«Οι φόροι είναι θέμα κυβερνητικών αποφάσεων. Εμείς δεσμευόμαστε να παρέχουμε προοπτικές και κυρίως ένα σταθερό πλαίσιο, καθώς χρειαζόμαστε ασφαλές επενδυτικό κλίμα ούτως ώστε να επενδύσουμε πολλά δισεκατομμύρια δολάρια για να υποστηριχθεί η ενεργειακή μετάβαση», δήλωσε ο CEO της Shell Wael Sawan. Λίγο νωρίτερα η εταιρεία είχε ανακοινώσει τα υψηλότερα ετήσια κέρδη της, σχεδόν 40 δισ. δολάρια, ξεπερνώντας κατά πολύ το προηγούμενο ρεκόρ των 28,4 δισ. δολ. το 2008.
«Οι έκτακτοι φόροι ή τα πλαφόν στις τιμές απλώς διαβρώνουν την εμπιστοσύνη στην επενδυτική σταθερότητα, επομένως ανησυχώ για ορισμένες κινήσεις που γίνονται», είπε ο Sawan. «Νομίζω ότι πρέπει να υπάρξει διαφορετική προσέγγιση, να αντλήσουμε επενδυτικά κεφάλαια σε μια εποχή που πρέπει να είμαστε σε θέση να ενσωματώσουμε την ενεργειακή ασφάλεια στο ευρύτερο ενεργειακό σύστημα στην Ευρώπη».
Ο διευθύνων σύμβουλος της Saudi Aramco, της μεγαλύτερης ενεργειακής εταιρείας στον κόσμο, έχει προειδοποιήσει στο παρελθόν για τους κινδύνους πίεσης των πετρελαϊκών εταιρειών μέσω υψηλότερων φόρων.
Ερωτηθείς από το CNBC περί έκτακτης φορολόγησης στα κέρδη από το πετρέλαιο, ο Αμίν Νάσερ απάντησε: «Θα έλεγα ότι δεν είναι χρήσιμο, ώστε να γίνουν επιπλέον επενδύσεις και να αναπτύξουν οι επιχειρήσεις τόσο εναλλακτικές λύσεις όσο και συμβατική ενέργεια».
Ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της BP Τζον Μπράουν δήλωσε ότι είναι σωστό οι κυβερνήσεις να φορολογούν τα έκτακτα κέρδη της Big Oil — υπό την προϋπόθεση ότι οι φόροι έχουν σχεδιαστεί σωστά.
«Έκτακτος φόρος στα κέρδη σημαίνει ότι, αν τεθεί, πρέπει και να αφαιρεθεί», είπε.
Η νομική ομάδα Global Witness τονίζει ότι οι άνθρωποι έχουν κάθε δικαίωμα να αγανακτούν με τα υπέρογκα κέρδη της Big Oil, ζητώντας αύξηση της φορολογίας.
«Δεδομένου ότι εισερχόμαστε σε παγκόσμια ύφεση και οι περισσότεροι παλεύουν σκληρά για να τα βγάλουν πέρα που αγωνίζονται, είναι ξεκάθαρη κερδοσκοπία», είπε η Άλις Χάρισον, επικεφαλής της ΜΚΟ για τα ορυκτά καύσιμα.
«Ένας αυξημένος έκτακτος φόρος θα βοηθήσει όσους αγωνίζονται να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους, δίνοντας παράλληλα σημαντική ώθηση στην ανανεώσιμη ενέργεια και τη θέρμανση των σπιτιών και τερματίζοντας την εποχή των ορυκτών καυσίμων που βλάπτει τόσο τους ανθρώπους όσο και τον πλανήτη», είπε.
«Αποτελεί καταφανή αδικία ο πολύς κόσμος να πληρώνει υπέρογκους λογαριασμούς ενέργειας, ενώ οι μεγάλες εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου εισπράττουν δισεκατομμύρια», δήλωσε η Σάνα Γιουσούφ, ακτιβίστρια για το κλίμα στο Friends of the Earth.
«Η δίκαιη φορολόγηση των πλεονασμάτων τους θα μπορούσε να βοηθήσει στη χρηματοδότηση προγραμμάτων ενεργειακής αναβάθμισης και ανανεώσιμης ενέργειας, που θα μείωνε τους λογαριασμούς, θα κρατούσε τα σπίτια πιο ζεστά και θα μείωνε τις επιβλαβείς εκπομπές άνθρακα», είπε.
Ο διευθύνων σύμβουλος της BP Μπέρναρντ Λούνι προσπάθησε την Τρίτη να υπερασπιστεί την εταιρεία από την κριτική, αφού ανέφερε κέρδη ρεκόρ 27,7 δισ. δολαρίων το 2022.
Η BP ήταν από τους πρώτους ενεργειακούς γίγαντες που ανακοίνωσε τη φιλοδοξία να μειώσει τις εκπομπές στο μηδέν έως το 2050, ενώ είχε δεσμευτεί για χαμηλότερες εκπομπές κατά 35% έως 40% μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Ανασκεύασε, ωστόσο, λέγοντας ότι οι περικοπές θα κυμανθούν στο 20% έως 30%, καθώς πρέπει να συνεχιστούν οι επενδύσεις σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο για να καλύψει τη ζήτηση και να παρασχεθεί στον κόσμο όλη η ενέργεια που χρειάζεται.
«Ανακοινώνουμε έως και 8 δισ. δολάρια περισσότερες επενδύσεις στην ενεργειακή μετάβαση αυτή τη δεκαετία και έως και 8 δισ. δολάρια επιπλέον σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο για την υποστήριξη της ενεργειακής ασφάλειας και της οικονομικής προσιτότητας», είπε.
Η ομάδα ακτιβιστών επενδυτών Follow This επέκρινε έντονα την κίνηση.
«Εάν το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεών σας παραμένει συνδεδεμένο με ορυκτά καύσιμα, και σκοπεύετε ακόμη και να αυξήσετε αυτές τις επενδύσεις, δεν μπορείτε να συνεχίσετε να είστε ευθυγραμμισμένοι με τους στόχους της κλιματικής συμφωνίας του Παρισιού», είπε ο Μαρκ φαν Μπάαλ, ιδρυτής του Follow This.