Τρεις ημέρες μετά την εισαγωγή του σε στρατιωτικό νοσοκομείο στη Λουζάκα με πνευμονία, ο Κένεθ Καούντα, ηγέτης του αγώνα για την ανεξαρτησία της Ζάμπιας και πρώτος πρόεδρος της νοτιοαφρικάνικης χώρας, πέθανε σε ηλικία 97 ετών, ανακοίνωσαν οι γιοι του.
Ο θάνατός του ανακοινώθηκε την ώρα που τη Ζάμπια πλήττει κύμα μολύνσεων από τον νέο κορωνοϊό.
«Πέθανε ήσυχα» χθες στο νοσοκομείο, επιβεβαίωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Σάιμον Μίτι. Οι αρχές κήρυξαν εθνικό πένθος 21 ημερών.
Είχαν κυκλοφορήσει φήμες πως η κατάστασή του ήταν κρίσιμη ήδη προτού ανακοινωθεί ο θάνατός του και πολλοί στη Λουζάκα είχαν καρφωμένα τα βλέμματα στους τηλεοπτικούς δέκτες τους χθες.
Ο Κάουντα, γνωστός απλά ως «ΚΚ» είχε αποκτήσει επίσης το προσωνύμιο «αφρικανός Γκάντι» για την προσήλωσή του σε μη βίαιες μεθόδους πάλης. Οδήγησε το πάλαι ποτέ βρετανικό προτεκτοράτο, γνωστό με την ονομασία Βόρεια Ροδεσία, στην ανεξαρτησία χωρίς αιματοχυσία τον Οκτώβριο του 1964.
Γεννημένος την 28η Απριλίου 1924, το στερνό από τα οκτώ παιδιά της οικογένειάς του, γιος δασκάλας –σπάνιο την εποχή– κι ιεραπόστολου της εκκλησίας της Σκοτίας, που πέθανε όταν ακόμη ήταν οκτώ ετών, εκπαιδευτικός και ο ίδιος, ο Καούντα χαρακτηριζόταν ένας από τους τελευταίους ήρωες των κινημάτων για την ανεξαρτησία των κρατών της Αφρικής.
Επί των ημερών του στην προεδρία η Ζάμπια έγινε μονοκομματικό κράτος, με τον ίδιο να έχει τον απόλυτο έλεγχο. Ασπαζόταν τη σοσιαλιστική ιδεολογία – θεωρείτο για χρόνια προσκείμενος στη Μόσχα – αλλά την αναμίγνυε με χριστιανικές πεποιθήσεις και αφρικανικές παραδοσιακές αξίες, δημιουργώντας ένα ιδιαίτερο πολιτικό δόγμα, που ο ίδιος αποκαλούσε «ουμανισμό». Είχε επαινεθεί διότι οικοδόμησε σχολεία και νοσοκομεία, πεδία στα οποία η αποικιοκρατική κυβέρνηση ουδέποτε έδωσε σημασία.
Στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, μετά την ανεξαρτησία κι αφού εξελέγη θριαμβευτικά πρόεδρος, ο Καούντα βοήθησε άλλα αφρικανικά κινήματα ανεξαρτησίας, ιδίως στη Ζιμπάμπουε και στη Νότια Αφρική – ήταν ορκισμένος εχθρός του καθεστώτος του απαρτχάιντ. Η Λουζάκα ήταν το σπίτι του Νέλσον Μαντέλα τις τρεις δεκαετίες της εξορίας του.