Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύει το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών, οι επιδόσεις των δήμων στην εκτέλεση των προϋπολογισμών τους είναι ιδιαίτερα χαμηλές. Στο πολιτικό κείμενο του ΚΕΦΙΜ αναδεικνύονται τα επίμονα και πιεστικά ζητήματα που αφορούν τη λειτουργία των δήμων και τη σχέση τους με το κεντρικό κράτος, τα οποία, όπως υποστηρίζει το Κέντρο, συμβάλλουν στην οικονομική αναποτελεσματικότητα.
Συγκεκριμένα, τα βασικά ευρήματα της ανάλυσης, τα οποία προκύπτουν από τα οικονομικά στοιχεία των δήμων για την περίοδο 2019-2023 που παρέχονται από τη Διεύθυνση Οικονομικών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Τμήμα Παρακολούθησης και Επεξεργασίας Οικονομικών Στοιχείων Τοπικής Αυτοδιοίκησης / Κόμβος Διαλειτουργικότητας), δείχνουν ότι το μέσο ποσοστό εκτέλεσης του γενικού προϋπολογισμού για όλους τους δήμους της χώρας κατά την ίδια περίοδο ήταν μόλις 41%.
Ακόμα πιο χαμηλό, στο 17%, ήταν το ποσοστό εκτέλεσης του προϋπολογισμού επενδύσεων για το σύνολο των δήμων στην ίδια περίοδο.
Το μέσο ποσοστό εκτέλεσης του προϋπολογισμού μισθοδοσίας για όλους τους δήμους την περίοδο 2019-2023 ήταν 85%, με μικρές διακυμάνσεις από έτος σε έτος.
Αντίστοιχα, το μέσο ποσοστό εκτέλεσης του προϋπολογισμού στα λειτουργικά έξοδα για το σύνολο των δήμων ήταν 72% κατά την ίδια περίοδο, με επίσης μικρές διακυμάνσεις ανά έτος.
Ανταποδοτικά Τέλη
Κατά την περίοδο 2019-2023, τα ανταποδοτικά τέλη διαμορφώθηκαν κατά μέσο όρο στα 108,68 ευρώ ανά κάτοικο για τους μικρούς ηπειρωτικούς και ορεινούς δήμους, ποσό που είναι χαμηλότερο σε σύγκριση με τα 353,16 ευρώ ανά κάτοικο που καταγράφεται στους μικρούς νησιωτικούς δήμους, όπου το ποσό είναι υψηλότερο.
Ληξιπρόθεσμες Οφειλές
Όσον αφορά τις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τους δήμους την ίδια περίοδο, αυτές ανέρχονται στα 54,78 ευρώ ανά κάτοικο για τους μικρούς νησιωτικούς δήμους, ενώ για τα μητροπολιτικά κέντρα το ποσό φτάνει τα 6,05 ευρώ ανά κάτοικο.
Οι Δήμοι με τη Χαμηλότερη Οικονομική Ανεξαρτησία
Κατά την περίοδο 2019-2023, η οικονομική ανεξαρτησία των δήμων, δηλαδή το ποσοστό των ιδίων εσόδων σε σχέση με τα συνολικά έσοδα, διαμορφώθηκε μεσοσταθμικά στο 37%. Η χαμηλότερη οικονομική ανεξαρτησία παρατηρείται στους μικρούς ηπειρωτικούς και ορεινούς δήμους, με ποσοστό 25,5%, ενώ η υψηλότερη οικονομική ανεξαρτησία ανήκει στα μητροπολιτικά κέντρα με ποσοστό 48,7%.
Σύμφωνα με το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ), το οποίο αναφέρεται σε έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα κατέχει την 11η θέση σε σχέση με τον βαθμό οικονομικής αυτονομίας της τοπικής αυτοδιοίκησης και την 25η θέση για την οργανωσιακή αυτονομία, ανάμεσα σε 27 χώρες της ΕΕ, κατά την περίοδο 2015-2020.
Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία του δείκτη αποκέντρωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 22η θέση ανάμεσα στα 27 κράτη μέλη, με την χειρότερη επίδοση να καταγράφεται στον τομέα της δημοσιονομικής αποκέντρωσης, όπου βρίσκεται στην 25η θέση.