Η αναμενόμενη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με την πιθανή αντισυνταγματικότητα διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ), που αφορούν το ύψος και τον όγκο των κτηρίων, αναμένεται να εξαλείψει την αβεβαιότητα γύρω από το ρυθμιστικό πλαίσιο του κατασκευαστικού τομέα. Οι αναλυτές της Alpha Bank εκτιμούν ότι η απόφαση αυτή θα έχει θετική επίδραση στην κατασκευαστική δραστηριότητα, όπως αναφέρουν στο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων του τμήματος Οικονομικής Έρευνας της Alpha Bank, στο πλαίσιο μιας ανάλυσης με θέμα «Η κατασκευαστική δραστηριότητα το 2024».
Οι αναλυτές επισημαίνουν ότι ο κλάδος αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, όπως το υψηλό – αν και με τάσεις επιβράδυνσης – κόστος των οικοδομικών υλικών για νέες κατασκευές, καθώς και το δυσμενές περιβάλλον υψηλών επιτοκίων, το οποίο μειώνει τη ζήτηση στεγαστικών δανείων. Παρ’ όλα αυτά, ο κατασκευαστικός τομέας συνεχίζει να εμφανίζει θετικές αποδόσεις από τις αρχές του έτους, ενισχύοντας την ανοδική πορεία των τελευταίων ετών. Αυτή η ανάπτυξη αντικατοπτρίζεται σε διάφορους οικονομικούς δείκτες, όπως η παραγωγή του κλάδου, η αυξημένη συμβολή του στην οικονομία, η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα και η απασχόληση.
Συνεχίζει με θετικές προοπτικές
Οι προοπτικές του κατασκευαστικού κλάδου φαίνονται θετικές, σύμφωνα με την εξέλιξη του Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Κατασκευές. Παράλληλα, η αύξηση του αποθέματος διαθέσιμων κατοικιών αποτελεί βασική κυβερνητική προτεραιότητα για τη διετία 2024-2025, όπως αποτυπώνεται στις δημοσιονομικές προβλέψεις του Προσχεδίου Προϋπολογισμού 2025.
Η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) στον κατασκευαστικό τομέα παρουσιάζει συνεχή αύξηση από το δεύτερο εξάμηνο του 2017, φτάνοντας τα 2,1 δισ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2024 (σε σταθερές τιμές). Παρά τη μικρή ετήσια μείωση κατά 0,9% στην ΑΠΑ των κατασκευών, αυτή η πτώση αποδίδεται στις υψηλές βάσεις σύγκρισης, αφού το πρώτο εξάμηνο του 2023 είχε καταγράψει εντυπωσιακή άνοδο 21,6%. Επίσης, από το 2017 η ΑΠΑ του κατασκευαστικού κλάδου αυξάνεται με ρυθμό ταχύτερο από τη συνολική ΑΠΑ, με αποτέλεσμα το μερίδιο του κλάδου στο συνολικό προϊόν της οικονομίας να αυξηθεί από 1,3% το πρώτο εξάμηνο του 2017 σε 2,4% το αντίστοιχο διάστημα του 2024.
Παρά την άνοδο αυτή, το εν λόγω ποσοστό απέχει σημαντικά από το αντίστοιχο του πρώτου εξαμήνου του 2010 (4%), γεγονός που καταδεικνύει τις απώλειες που υπέστη ο κλάδος από την οικονομική κρίση της περασμένης δεκαετίας.
Οι επενδύσεις σε κατασκευές (κατοικίες και λοιπές κατασκευές), οι οποίες καταγράφουν άνοδο από το 2020 και μετά, διαμορφώθηκαν σε 5,3 δισ. ευρώ, σημειώνοντας οριακή μείωση κατά 0,8% σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2023, όταν είχε καταγραφεί σημαντική αύξηση κατά 21,2%. Παράλληλα, οι επενδύσεις σε κατοικίες μειώθηκαν κατά 10,5% (Η1 2023: +47,1%), ενώ οι επενδύσεις σε λοιπές κατασκευές εκτός κατοικιών αυξήθηκαν κατά 4,9% (Η1 2023: +10%).
Ο εποχικά διορθωμένος Δείκτης Παραγωγής στις Κατασκευές αυξήθηκε κατά 8,6% σε ετήσια βάση το πρώτο εξάμηνο του 2024, καταγράφοντας, μετά την Κροατία και τη Μάλτα, την τρίτη μεγαλύτερη αύξηση μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ-27). Σημειώνεται ότι και το 2023 ο εν λόγω δείκτης στην Ελλάδα είχε σημειώσει μία από τις μεγαλύτερες αυξήσεις μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ-27 (13,5%). Από τις επιμέρους κατηγορίες που συγκροτούν τον δείκτη, η παραγωγή οικοδομικών έργων (κτηρίων), που αντιστοιχεί κατά κύριο λόγο στις ιδιωτικές κατασκευές και αντιπροσωπεύει το 39% του δείκτη, κατέγραψε άνοδο της τάξης του 8,7% το πρώτο εξάμηνο του έτους, ενώ η παραγωγή έργων πολιτικού μηχανικού, που αφορά στις δημόσιες κατασκευές και αντιπροσωπεύει το 61% του δείκτη, αυξήθηκε κατά 8,4%.
Αύξηση της απασχόλησης
Η απασχόληση στον κατασκευαστικό κλάδο αυξήθηκε κατά 14,7% κατά μέσο όρο το πρώτο εξάμηνο του 2024, σημειώνοντας τη δεύτερη υψηλότερη αύξηση ανάμεσα στους τομείς οικονομικής δραστηριότητας. Αυτή η τάση συμβαδίζει με τη σημαντική άνοδο κατά 31,7% στις εγγραφές νέων κατασκευαστικών επιχειρήσεων την ίδια περίοδο, σύμφωνα με τα πρόσφατα δεδομένα. Σύμφωνα με την Έρευνα Διάρθρωσης Επιχειρήσεων της ΕΛΣΤΑΤ για το 2022, ο συνολικός αριθμός των επιχειρήσεων στον κατασκευαστικό κλάδο ανήλθε σε 70,7 χιλιάδες, με ετήσια αύξηση 5,8%, ενώ το 96,4% αυτών των επιχειρήσεων απασχολούν έως 9 εργαζόμενους.