Σήμερα ,19 Μαΐου, ημέρα μνήμης της γενοκτονίας 353.000 Ποντίων, που σφαγιάστηκαν από τους Τούρκους, και βασανίστηκαν μέχρι να αφήσουν την τελευταία τους πνοή, μπολιασμένοι με αυτοθυσία,περηφάνια,γενναιότητα ψυχής και αγάπη για την πατρίδα τους.
Στις 19 Μαΐου 1919 ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάζεται στη Σαμψούντα για να ξεκινήσει τη δεύτερη και πιο άγρια φάση της Ποντιακής Γενοκτονίας, υπό την καθοδήγηση των Γερμανών και Σοβιετικών συμβούλων του.
Οι μαρτυρίες όσων επέζησαν είναι συγκλονιστικές και αποτυπώνουν ανάγλυφα τη βαρβαρότητα και την ανελέητη σκληρότητα από την πλευρά των Τούρκων.
Χαρακτηριστική μαρτυρία:
«Καθ’ οδόν συναντούσαμε ομίλους γερόντων, παιδιών, σε μια ατέλειωτη πορεία μαρτυρίου, όπου έπεφταν νεκροί από την εξάντληση και από τα χτυπήματα των συνοδών Τούρκων.Οι περισσότεροι εκλιπαρούν το θάνατον. Στην πόλη Μεζερέχ ξαφνικά ακούσαμε φωνές περίπου τριακοσίων μικρών παιδιών, μαζεμένων σε κύκλο.Είκοσι τσανταρμάδες – χωροφύλακες που κατέβηκαν από τα άλογά τους- χτυπούσαν σκληρά και ανελέητα τα παιδιά με τα μαστίγια και τα τρυπούσαν με τα ξίφη τους για να μην κλαίνε».
Το θέαμα ήτο πρωτοφανές, φρικώδες! Τα παιδάκια έσκυβαν κι έβαζαν τα χεράκια τους πάνω στο κεφάλι για ν’ αποφύγουν τα χτυπήματα. Μία μητέρα που όρμησε για να σώσει το παιδί της δέχτηκε το ξίφος στην καρδιά κι έπεσε κατά γης».
Όσοι γλίτωσαν από το τουρκικό σπαθί κατέφυγαν ως πρόσφυγες στη Νότια Ρωσία, ενώ γύρω στις 400.000 ήλθαν στην Ελλάδα. Με τις γνώσεις και το έργο τους συνεισέφεραν τα μέγιστα στην ανόρθωση του καθημαγμένου εκείνη την εποχή ελληνικού κράτους και άλλαξαν τις πληθυσμιακές ισορροπίες στη Βόρειο Ελλάδα.
Με αρκετή, ομολογουμένως, καθυστέρηση, η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε ομόφωνα στις 24 Φεβρουαρίου την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου, ως Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού.
Παρόλο που οι αποτρόπαιες πράξεις των Τούρκων συγκεντρώνουν τα χαρακτηριστικά που την καθιστούν γενοκτονία βάσει του διεθνούς ορισμού, οι Τούρκοι δεν το παραδέχονται. Η επίσημη άποψή τους είναι πως οι θάνατοι και οι διώξεις των χιλιάδων Ποντίων συγκαταλέγονται στις συνήθεις απώλειες του πολέμου.