Η εξαγορά της Credit Suisse από τη UBS στην Ελβετία, με φόντο τις ανακοινώσεις στις ΗΠΑ για διασφάλιση των καταθετών της Silicon Valley Bank αλλά και τη σιωπηρή μέχρι τώρα … συναίνεση για την διαμόρφωση ενός συστήματος ασφάλισης των καταθέσεων κατευνάζει προσωρινά τις αγορές, διασκεδάζοντας τους φόβους για την εκδήλωση μιας νέας εκδοχής της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης που βιώσαμε την περίοδο 2008/2009.
Όμως κοστίζει στους φορολογουμένους καθώς αυτοί είναι που θα κληθούν να εισφέρουν τις εγγυήσεις κατά παράβαση της αρχής του «moral danger» (ηθικού κινδύνου) στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ο κίνδυνος ο δανειολήπτης να συμμετάσχει σε δραστηριότητες που είναι ανεπιθύμητες από τη σκοπιά του δανειστή (εν προκειμένω του καταθέτη επειδή τον καθιστούν λιγότερο ικανό να αποπληρώσει ένα δάνειο.
Το παραπάνω όταν ο δανειολήπτης γνωρίζει ότι κάποιος άλλος θα πληρώσει για το λάθος που κάνει, όπως στην περίπτωσή μας οι φορολογούμενοι οι οποίοι θα μηδενίσουν τον κίνδυνο τον οποίο ανέλαβαν οι αποταμιευτές
Την ίδια ώρα οι εν λόγω πραγματικότητα ασκεί σημαντικές πιέσεις στον ισολογισμό των τραπεζών, οι οποίες θα κληθούν να συνεχίσουν τη χρηματοδότηση της οικονομίας σε ένα περιβάλλον στο οποίο οι συνθήκες δανεισμού είναι ασταθείς.
Οι κεντρικές τράπεζες συνεχίζουν με τη σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής μπροστά στις αντιστάσεις των υψηλών τιμών.
Ως παράπλευρο όφελος, η αύξηση των επιτοκίων ενισχύει την κερδοφορία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Ωστόσο απομειώνει την αξία των ομολόγων που ήδη διακρατούν.
Γι’ αυτό και όλη η προσοχή στρέφεται εμφατικά, μετά τις τελευταίες εξελίξεις, στη διάρθρωση των τραπεζικών ισολογισμών.
Οι αναταράξεις στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα δημιουργούν έτσι τις συνθήκες για πιθανή επιβράδυνση του ρυθμού των πιστώσεων και του ρυθμού στον οποίο η νομισματική πολιτική θα διαμορφώσει τις συνολικές συνθήκες δανεισμού γενονός το οποίο είναι δυνατόν να επιβραδύνει την ανάπτυξη.
Στις ΗΠΑ, προηγούμενο αποτελεί πια η επιλογή της κυβέρνησης Biden να υπερβεί το μέγιστο όριο εγγύησης των καταθέσεων, αποδομώντας μέρος της κριτικής που είχε εξαπολύσει στην κυβέρνηση Donald Trump για χαλάρωση των κανόνων χρηματοπιστωτικής εποπτείας.
Το πρόβλημα κουλτούρας στη Credit Suisse
Σε αυτό το πλαίσιο σντιμέτωπα με έρευνες και ενδεχομένως με πειθαρχικές ευθύνες για την κατάρρευση της Credit Suisse απειλούνται να βρεθούν κορυφαία στελέχη της τράπεζας, όπως είπε η εποπτική αρχή του ελβετικού τραπεζικού συστήματος
«Η Credit Suisse είχε ένα πρόβλημα κουλτούρας, το οποίο μεταφράστηκε σε απουσία ανάληψης ευθυνών», είπε η πρόεδρος της Finma, Marlene Amstad, σύμφωνα με το Bloomberg.
«Συχνά, δεν ήταν σαφές ποιος ήταν υπεύθυνος για τι.
Αυτό ευνόησε την πλημμελή διαχείριση των ρίσκων», πρόσθεσε.
Η αρχή εξετάζει το ενδεχόμενο εκκίνησης διαδικασιών.
Η εξαγορά της Credit Suisse από την UBS το περασμένο Σαββατοκύριακο 18 – 19 Μαρτίου 2023 με τη μεσολάβηση της κυβέρνησης επικρίθηκε ευρέως τόσο από πολιτικούς όσο και από απλούς πολίτες στην Ελβετία.
Πολλοί είπαν, για παράδειγμα, ότι η Finma θα έπρεπε να είχε κάνει περισσότερα για να αποτρέψει την κατάρρευση της Credit Suisse.
Εξι διαδικασίες για την παραβίαση των κανόνων
Η Amstad αρνήθηκε τις κατηγορίες ότι η Finma δεν επενέβη έγκαιρα ή αρκετά επιθετικά για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της Credit Suisse, επισημαίνοντας είχε ανοίξει έξι διαδικασίες κατά της τράπεζας τα τελευταία χρόνια, για την παραβίαση των κανόνων.
Επίσης, κινούμενη στο ίδιο μήκος κύματος με τα σχόλια από το υπουργείο Οικονομικών της Ελβετίας, σημείωσε ότι η ιδέα της εθνικοποίησης της τράπεζας απορρίφθηκε, με δεδομένο ότι υπάρχουν «πολύ λίγα καλά παραδείγματα» αυτής της επιλογής, ενώ κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι η κυβέρνηση θα αναλάμβανε όλους τους κινδύνους του ισολογισμού της Credit Suisse.
Η Amstad απάντησε και στις ανησυχίες ότι η συγχωνευμένη τράπεζα είναι πλέον «too big to fail» (πολύ μεγάλη για να πτωχεύσει), λέγοντας ότι στο μέλλον, η UBS θα αντιμετωπίσει «σταδιακά υψηλότερες απαιτήσεις κεφαλαίου και ρευστότητας».
Δεν απάντησε βεβαίως πού εντοπίζεται το εποπτικό κενό το οποίο διαμόρφωσε την κουλτούρα – ας αφήσουμε κατά μέρος τις καταγγελίες ότι πολλά στελέχη των τραπεζών ήταν παρακοιμώμενα… με μέλη της μαφίας, Ρώσους ολιγάρχες κλπ ενώ παρείχαν αφειδώς τις υπηρεσίες του για.. ξέπλυμα «μαύρου χρήματος» σύμφωνα με δεκάδες δημοσιεύματα του διεθνούς τύπου.
ΗΠΑ: Και ελεγκτές και ελεγχόμενοι… για τη φούσκα
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ασκείται δριμεία κριτική στις εποπτικές αρχές για την χαλαρωση των κανόνων που είχαν υιοθετηθεί μετά την χρηματοπιστωική κρίση στις ΗΠΑ.
Ο γερουσιαστής Bernie Sanders δήλωσε το Σάββατο 18 Μαρτίου 2023 ότι σχεδιάζει να εισαγάγει ένα μέτρο που θα αποτρέψει τα στελέχη μεγάλων τραπεζών από το να υπηρετούν στα διοικητικά συμβούλια των περιφερειακών τραπεζών της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ τα οποίας… τις εποπτεύουν.
«Μια από τις πιο παράλογες πτυχές της πτώχευσης της τράπεζας της Silicon Valley είναι ότι ο διευθύνων σύμβουλός της ήταν διευθυντής του ίδιου οργάνου που ήταν υπεύθυνος για τη εποπτεία της: της Fed του San Francisco», δήλωσε ο γερουσιαστής του Βερμόντ στο Twitter.
«Θα καταθέσω ένα νομοσχέδιο για τον τερματισμό αυτής της σύγκρουσης συμφερόντων απαγορεύοντας στους διευθυντές μεγάλων τραπεζών να υπηρετούν στα διοικητικά συμβούλια της Fed».
Εποπτική αποτυχία
Ο Greg Becker, πρώην πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Silicon Valley Bank, είχε διατελέσει διευθυντής στο διοικητικό συμβούλιο της Fed του San Francisco πριν η τράπεζα καταρρεύσει την περασμένη εβδομάδα.
Οι νομοθέτες εξετάζουν εξονυχιστικά γιατί η Fed του San Francisco απέτυχε να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της τράπεζας πριν από την κατάρρευσή της.
Το νομοσχέδιο «θα εμπόδιζε επίσης τους υπαλλήλους και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Fed να κατέχουν μετοχές ή να επενδύσουν σε οποιοδήποτε ίδρυμα ασκεί ρυθνιστικό έλεχγο η Fed», δήλωσε ο Warren Gunnels, διευθυντής της Επιτροπής Υγείας της Γερουσίας, της οποίας προεδρεύει ο Sanders.
Θα είναι μια ανανεωμένη έκδοση ενός νομοσχεδίου που κατέθεσε ο Sanders πριν από μια δεκαετία, σημείωσε.
Πολλοι γερουσιαστές μίλησαν επίσης για τη μεταρρύθμιση των αρχών διακυβέρνησης των περιφερειακών τραπεζών.
Εποπτική αποτυχία
Ο Greg Becker, πρώην πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Silicon Valley Bank, είχε διατελέσει διευθυντής στο διοικητικό συμβούλιο της Fed του San Francisco πριν η τράπεζα καταρρεύσει την περασμένη εβδομάδα.
Οι γερουσιαστές εξετάζουν εξονυχιστικά γιατί η Fed του San Francisco απέτυχε να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της τράπεζας πριν από την κατάρρευσή της.
Το νομοσχέδιο «θα εμπόδιζε επίσης τους υπαλλήλους και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Fed να κατέχουν μετοχές ή να επενδύσουν σε οποιοδήποτε ίδρυμα ασκεί ρυθνιστικό έλεχγο η Fed», δήλωσε ο Warren Gunnels, διευθυντής της Επιτροπής Υγείας της Γερουσίας, της οποίας προεδρεύει ο Sanders.
Θα είναι μια ανανεωμένη έκδοση ενός νομοσχεδίου που κατέθεσε ο Sanders πριν από μια δεκαετία, είπε.
Πολλοί γερουσιαστές μίλησαν επίσης για τη μεταρρύθμιση της διακυβέρνησης των περιφερειακών τραπεζών.
Ο γερουσιαστής Chris Van Hollen, Δημοκρατικός από το Maryland και μέλος της επιτροπής για τις τράπεζες, δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι η δομή της Fed θα πρέπει να επανεξεταστεί δεδομένου του ρόλου του Becker στη Fed του San Francisco.
«Πιστεύω ότι πρέπει να εξαλείψουμε ακόμη και την … ιδέα της σύγκρουσης συμφερόντων, εάν έχετε μια τράπεζα που είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου της οποίας η δουλειά είναι να εποπτεύει τράπεζες σε μια συγκεκριμένη περιοχή», επισήμανε ο Van Hollen σε συνέντευξή του.
Ο νόμος Dodd-Frank
Σε αντίθεση με το διοικητικό συμβούλιο της Fed στην Ουάσιγκτον, το οποίο αποτελείται από αξιωματούχους που ορίζονται από τον πρόεδρο των ΗΠΑ και εγκρίνονται από τη Γερουσία, οι 12 περιφερειακές τράπεζες της Fed διοικούνται από προέδρους που επιλέγονται από διοικητικά συμβούλια επιχειρήσεων.
Είναι ηγέτες επιχειρήσεων και κοινοτήτων, καθώς και τραπεζικά στελέχη.
Ο νόμος Dodd-Frank του 2010 άλλαξε τον νόμο για να αποκλείσει τα τραπεζικά στελέχη που υπηρετούν σε περιφερειακά συμβούλια της Fed – γνωστά ως διευθυντές κατηγορίας Α – από τη συμμετοχή στην επιλογή αυτών των προέδρων τραπεζών.
Η αλλαγή είχε σκοπό να εμποδίσει τις περιφερειακές Fed να επιλέξουν τον αρμόδιο που θα είναι επιφορτισμένος με την επίβλεψη των καθημερινών λειτουργιών τους.
Σύμφωνα με την πολιτική της Fed, οι διευθυντές περιφερειακών τραπεζών υποτίθεται ότι δεν έχουν ανάμειξη σε εποπτικές αποφάσεις
Τι ισχύει
Αρκετά στελέχη μεγάλων και μεσαίων τραπεζών υπηρετούν σε περιφερειακά συμβούλια της Fed, συμπεριλαμβανομένου του Διευθύνοντος Συμβούλου της M&T Corp. Rene Jones, διευθυντή της Fed της Νέας Υόρκης. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Citizens Financial Services Inc. Randall Black, ο οποίος υπηρετεί στο διοικητικό συμβούλιο της Fed της Φιλαδέλφειας. και της Ally Financial Inc. Chief Financial Officer Jennifer LaClair, διευθύντρια της Fed της Richmond.
Το πανίσχυρο τραπεζικό λόμπι
Ο Πρόεδρος της Τραπεζικής Επιτροπής της Γερουσίας, Sherrod Brown,, επικαλούμενος τη δύναμη του τραπεζικού λόμπι, εξέφρασε σκεπτικισμό ότι το Κογκρέσο θα μπορέσει να ψηφίσει οποιονδήποτε νόμο για την αντιμετώπισης των revolving doors μετάξυ των εποπτικών αρχών και των τραπεζών, με πιθανή εξαίρεση την ανάκτηση των bonus των στελεχών των αποτυχημένων τραπεζών.
Δήλωσε ότι ότι αναμένει από τη Fed να ενεργήσει για να αυξήσει τις απαιτήσεις κεφαλαίου και ρευστότητας και να ενισχύσει τα stress tests χρησιμοποιώντας την υπάρχουσα εξουσία της.
Η Ρεπουμπλικανη γερουσιαστής Cynthia Lummis από το Wyoming, ένα μέλος της Τραπεζικής Επιτροπής, ζήτησε να αναβιώσει η νομοθεσία που πρότεινε ο πρώην Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Pat Toomey για να καταστήσει τους περιφερειακούς προέδρους της Fed για υπόλογους στον προεδρο που θα τους επιλέγει και να λογοδοτούν περισσότερο στο Κογκρέσο.
«Αυτοί οι πρόεδροι περιφερειακών τραπεζών πρέπει να είναι υπό την έγκριση της Γερουσίας», είπε.
«Είμαι ακόμη πρόθυμη να εξετάσω τον πιο επιθετικό διαχωρισμό μεταξύ του εποπτικού ρόλου της τράπεζας και του ρόλου της στη νομισματική πολιτική».