Η αγορά γάλακτος στην Ελλάδα εξελίσσεται σε μια μορφή ιδιότυπου “τζόγου”

Το τελευταίο διάστημα η αγορά γάλακτος στην Ελλάδα εξελίσσεται σε μια μορφή ιδιότυπου “τζόγου”, δεδομένης της μείωσης στην κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων και ειδικά του γιαουρτιού, γεγονός που οφείλεται κατά κύριο λόγο στο ευρύτερο κλίμα ανατιμήσεων της προηγούμενης περιόδου.

Πηγές της αγοράς αναφέρουν ότι αρκετές βιομηχανίες διατηρούν περίσσευμα γάλακτος λόγω των μειωμένων πωλήσεων στα ψυγεία των σούπερ μάρκετ και επιδιώκουν να το πουλήσουν σε άλλες εταιρείες, οι οποίες δεν συμμετέχουν στην ελληνική ζώνη γάλακτος και επί της ουσίας δεν αγοράζουν γάλα για παραγωγή γιαουρτιού από την ελληνική κτηνοτροφία αλλά από χώρες του εξωτερικού.

Το ζήτημα που παρουσιάζεται επί του παρόντος στην αγορά σχετίζεται με το γεγονός ότι υφίστανται βιομηχανίες που αγοράζουν αγελαδινό γάλα από χώρες όπως η Ουγγαρία -και όχι το ακριβότερο ελληνικό- σε πολύ χαμηλή τιμή ανά κιλό που ανέρχεται στα 0,40 ευρώ. Την ίδια στιγμή, το ελληνικό αγελαδινό γάλα, με τα μεταφορικά, τιμάται αυτήν την περίοδο στα 0,60 ευρώ το κιλό. Έτσι, το περίσσευμα που υφίσταται σε ορισμένες βιομηχανίες, οι οποίες αγοράζουν γάλα από Έλληνες κτηνοτρόφους, αναγκάζονται να το πωλούν σε επίσης χαμηλή τιμή που να είναι ανταγωνιστική στα επίπεδα των 0,40 ευρώ που κοστίζει το εισαγόμενο, με αγοράστριες τις επιχειρήσεις που προμηθεύονται γάλα από το εξωτερικό με στόχο να αγοράζουν φθηνότερα. 

Από την άλλη, δεν είναι λίγες οι βιομηχανίες που παρά το γεγονός ότι έχει μειωθεί η κατανάλωση γάλακτος και επομένως οι ποσότητες που αγοράζουν τους περισσεύουν, συνεχίζουν να αγοράζουν από Έλληνες κτηνοτρόφους για να μην διαταραχθεί ανεπανόρθωτα η ελληνική αγορά.

Η πτώση στην τιμή του συμπυκνώματος

Σημειώνεται επίσης, ότι το τελευταίο διάστημα, και ειδικότερα από τον Δεκέμβριο και ύστερα, έχει αρχίσει να εξομαλύνεται η τιμή πώλησης του εισαγόμενου συμπυκνώματος γάλακτος, πρώτη ύλη από την οποία επίσης παράγεται το γιαούρτι – εναλλακτικά του φρέσκου αγελαδινού γάλακτος. Επί της ουσίας, το συμπύκνωμα είναι οικονομικότερη λύση σε σχέση με το φρέσκο γάλα, διότι από αυτό αφαιρούνται το λίπος και το νερό (προστίθενται στη συνέχεια κατά τη χρήση του στη μεταποίηση) και η τιμή του αυτήν τη στιγμή ανέρχεται σε περίπου 0,90 ευρώ το κιλό, έναντι 1,5 ευρώ το κιλό που είχε φτάσει κάποια στιγμή την άνοιξη του 2022.

Για να αντιληφθούμε πρακτικά την αναλογία με το φρέσκο γάλα, ένα κιλό συμπυκνώματος με την προσθήκη της κρέμας γάλακτος και του νερού μπορεί να αποδώσει περίπου 4 κιλά γάλα. Η μείωση στην τιμή του συμπυκνώματος έχει ευνοήσει τη βιομηχανία στο να περιορίσει ένα σημαντικό μέρος του κόστους της και πηγές της αγοράς εκτιμούν ότι κατά το προσεχές διάστημα θα μπορούσε να υπάρξει αποκλιμάκωση στις τιμές προϊόντων όπως το γιαούρτι, με ταυτόχρονη αποκλιμάκωση στην τιμή του αγελαδινού γάλακτος αλλά και του αγελαδινού συμπυκνώματος. 

Σημειώνεται πάντως ότι η τιμή στο συμπύκνωμα που σήμερα κοστίζει περί τα 0,90 ευρώ δεν είναι χαμηλότερη από τα επίπεδα που βρισκόταν πριν την έναρξη των ανατιμήσεων, όταν η τυπική τιμή ανά κιλό ήταν στα επίπεδα των 0,60 ευρώ το κιλό.

Εκτός των άλλων, έχει υποχωρήσει η τιμή του βουτύρου, της σκόνης άπαχου γάλακτος και της κρέμας γάλακτος. Ωστόσο, και σε αυτήν την περίπτωση η τιμή τους δεν έχει υποχωρήσει σε χαμηλότερα από τα τυπικά επίπεδα που βρισκόταν προ της έναρξης των αυξήσεων. Πηγές υποστηρίζουν ότι η βιομηχανία απορρόφησε το μεγάλο ποσοστό της αύξησης τιμής του συμπυκνώματος το προηγούμενο έτος, μειώνοντας σημαντικά την κερδοφορία της.

Αυτήν την περίοδο όμως, παράγοντες όπως οι ανατιμήσεις στα υλικά συσκευασίας, που κινούνται εκ νέου ανοδικά τελευταία, αλλά και η ενέργεια, σε συνδυασμό με τη μείωση της κατανάλωσης, συστήνουν ένα νέο εκρηκτικό “μείγμα”.

Οι πωλήσεις γιαουρτιών στην ελληνική αγορά

Εξετάζοντας την πορεία της αγοράς γιαουρτιού με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία ενδεκαμήνου, έως και τον Νοέμβριο του 2022, σε σύγκριση με το αντίστοιχο ενδεκάμηνο του 2021, οι συνολικές πωλήσεις γιαουρτιού στην Ελλάδα ήταν αυξημένες σε αξία κατά 4,9%, γεγονός που κατά βάση οφείλεται στις ανατιμήσεις των προϊόντων, δεδομένου ότι στον αντίποδα ο όγκος πωλήσεων ήταν μειωμένος κατά -5,5%, κάτι που σηματοδοτεί τη μείωση της κατανάλωσης.

Σε ό,τι αφορά τις επιμέρους κατηγορίες, το στραγγιστό στην ίδια περίοδο κέρδισε πωλήσεις σε αξία, με +4,1%, το παραδοσιακό γιαούρτι με +7,7%, το αγελαδινό με +4,7%, τα φρουτογιαούρτια με +5,5%, τα παιδικά γιαούρτια με +1,9% και τα χωρίς λακτόζη, που ωστόσο αποτελούν ένα πολύ μικρό μέρος της αγοράς, με 23,5%. 

Αντίστοιχα, οι πωλήσεις ανά κατηγορία σε όγκο ήταν μειωμένες κατά -6,3% για το στραγγιστό, κατά -6,3% για το παραδοσιακό γιαούρτι, με -8,8% κινήθηκαν οι πωλήσεις αγελαδινού γιαουρτιού, με -4,3% τα παιδικά γιαούρτια και μοναδικές κατηγορίες που παρουσίασαν άνοδο ήταν τα γιαούρτια χωρίς λακτόζη με 7,2% και τα φρουτογιαούρτια με 0,4%.