Ο καρκίνος του μαστού είναι η πιο συχνή κακοήθης νεοπλασία και η κύρια αιτία θνησιμότητας στις γυναίκες παγκοσμίως. Η μεσογειακή διατροφή έχει προταθεί ως ένα υγιεινό διατροφικό πρότυπο με προστατευτικά αποτελέσματα σε αρκετές χρόνιες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του μαστού. Αυτή η δίαιτα χαρακτηρίζεται από την κατανάλωση άφθονων φυτικών τροφών και το ελαιόλαδο ως κύρια πηγή λίπους, το οποίο θεωρείται ένα από τα κύρια συστατικά με πιθανή αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη και αντικαρκινική δράση. Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο έχει αρκετές βιοδραστικές ενώσεις, όπως κυρίως μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, τριτερπένια και πολυφαινόλες, όπως φαινολικές αλκοόλες (π.χ. υδροξυτυροσόλη), σεκοιριδοειδή (π.χ. ελευρωπαΐνη και ελαιοκανθάλη), λιγνάνες (π.χ. πινορεσινόλη) ή φλαβονοειδή λουτεολίνη).
Επιδημιολογικά δεδομένα υποδηλώνουν προστατευτική επίδραση της μεσογειακής διατροφής στον καρκίνο και, παρά τα ασυνεπή αποτελέσματα, το παρθένο ελαιόλαδο φαίνεται να παίζει εξέχοντα ρόλο. Αντίθετα, αναφέρονται εκτεταμένα in vitro δεδομένα σχετικά με την αντικαρκινική δράση των τριτερπενίων, πολυφαινολών (φαινολικά οξέα και αλκοόλες, σεκοϊριδοειδών, φλαβονών και λιγνάνων) και άλλων συστατικών έξτρα παρθένου ελαιολάδου, με πιθανή μετάφραση στην πρόληψη και θεραπεία του καρκίνου στον άνθρωπο.
Ωστόσο, πρέπει να δίνεται προσοχή, καθώς τα αποτελέσματα τέτοιων ενώσεων εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από μεθοδολογικά ζητήματα όπως η δόση, ο χρόνος έκθεσης και ο τύπος κυττάρου. Από την άλλη πλευρά, τα ζωικά μοντέλα μοιράζονται, σε μεγάλο βαθμό, τη φυσιολογία της διατροφής και την παθοφυσιολογία της νόσου με τον άνθρωπο και, ταυτόχρονα, είναι δυνατός ο διαχωρισμός των παραμέτρων που μελετήθηκαν. Σε πειραματικά μοντέλα καρκίνου του μαστού, τα διατροφικά λιπίδια ρυθμίζουν τα κλινικά και ιστοπαθολογικά χαρακτηριστικά των πειραματικών όγκων του μαστού.
Μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο έχει προστατευτική επίδραση στην καρκινογένεση σε σύγκριση με μια ισοθερμιδική δίαιτα πλούσια σε n-6 PUFA (πολυακόρεστα λιπαρά οξέα), προσδίδοντας στους όγκους χαρακτηριστικά παρόμοια με εκείνα που προκαλούνται από μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά. Αν και, γενικά, οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά έχουν μια επίδραση που διεγείρει τον καρκίνο, τα στοιχεία δείχνουν ότι το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο έχει προληπτική δράση εάν καταναλώνεται σε μέτριες ποσότητες. Η πιθανή προστατευτική δράση του έξτρα παρθένου ελαιολάδου μπορεί να οφείλεται στις δευτερεύουσες ενώσεις του και στην αναλογία n-3/n-6 PUFAs (υψηλότερη από τις αναλογίες που βρίσκονται σε πολλά σπορέλαια), ενώ η συμβολή του MUFA (μονοακόρεστα λιπαρά οξέα) ελαϊκό οξύ είναι αμφιλεγόμενο. Η έρευνα in vivo και in vitro υπογραμμίζει ότι το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και/ή οι ενώσεις του μπορούν να επηρεάσουν την έναρξη, προώθηση και εξέλιξη της καρκινογένεσης μέσω πολλαπλών και ποικίλων μηχανισμών, άμεσα και έμμεσα, που επηρεάζουν διαφορετικές οδούς σηματοδότησης. Οι μοριακοί στόχοι των ενώσεων του έξτρα παρθένου ελαιολάδου διαδραματίζουν ρόλο στην απόκτηση των χαρακτηριστικών του καρκίνου, με αποτέλεσμα την αναστολή του πολλαπλασιασμού, τη διακοπή του κυτταρικού κύκλου, την πρόκληση απόπτωσης ή τη μείωση σε διάφορες διαδικασίες, όπως η μετανάστευση, η ανοσολογική διαφυγή, η αγγειογένεση και φλεγμονή. Η πιθανή τους επιρροή στην ισορροπία οξειδοαναγωγής θεωρείται ότι παίζει ρόλο στην αλληλεπίδραση μεταξύ των διαφορετικών μονοπατιών σηματοδότησης. πρόκληση απόπτωσης ή μείωση σε διάφορες διεργασίες, όπως η μετανάστευση, η ανοσολογική διαφυγή, η αγγειογένεση και η φλεγμονή. Η πιθανή τους επιρροή στην ισορροπία οξειδοαναγωγής θεωρείται ότι παίζει ρόλο στην αλληλεπίδραση μεταξύ των διαφορετικών μονοπατιών σηματοδότησης. πρόκληση απόπτωσης ή μείωση σε διάφορες διεργασίες, όπως η μετανάστευση, η ανοσολογική διαφυγή, η αγγειογένεση και η φλεγμονή. Η πιθανή τους επιρροή στην ισορροπία οξειδοαναγωγής θεωρείται ότι παίζει ρόλο στην αλληλεπίδραση μεταξύ των διαφορετικών μονοπατιών σηματοδότησης.
Συμπερασματικά, το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο μπορεί να έχει ευεργετική επίδραση στον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, λαμβάνοντας υπόψη τη μέτρια κατανάλωση και στο πλαίσιο της μεσογειακής διατροφής ως υγιεινή επιλογή από την παιδική ηλικία και σε όλη τη ζωή. Επιπλέον, παρόλο που απαιτείται περισσότερη έρευνα σχετικά με τη φαρμακοκινητική, τη φαρμακοδυναμική, τις δόσεις, την τοξικότητα ή την αποτελεσματικότητα, τα στοιχεία υπογραμμίζουν την πολλά υποσχόμενη δυνατότητα αρκετών συστατικών έξτρα παρθένου ελαιολάδου ως ανοσοενισχυτικών σε αντικαρκινικές στρατηγικές.