Τι ύφεση, τι καταστροφές, τι τρομολαγνία, όλα τα ακούστηκαν τους τελευταίους μήνες για την αμερικανική οικονομία. Άλλοι τα έλεγαν και τα πίστευαν, και άλλοι κοιμόνταν και ξυπνούσαν με το φόβο ότι η οικονομία των ΗΠΑ θα καταστραφεί.
Η οικονομία των ΗΠΑ αποδεικνύει διαρκώς πόσο ισχυρή είναι. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως πρόκειται για την πιο δυνατή οικονομία του κόσμου, και αυτό φυσικά δεν είναι τυχαίο.
Η προηγούμενη μέτρηση του Αμερικανικού ΑΕΠ είχε δείξει μια σημαντική επιβράδυνση σε σχέση με το τελευταίο τρίμηνο του 2023, και αυτό φυσικά έδωσε πάτημα στους καταστροφολόγους να κάνουν τις δικές τους σκέψεις. Βέβαια, αυτές δεν κράτησαν για πολύ, καθώς τα δεδομένα άλλαξαν και πάλι.
Τα νούμερα για το ΑΕΠ του δεύτερου τρίμηνο του 2024 λοιπόν ήταν πάρα πολύ καλά, με την αμερικανική οικονομία να παρουσιάζει υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από το αναμενόμενο. Συγκεκριμένα, το ΑΕΠ των ΗΠΑ αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 2,8% το τελευταίο τρίμηνο, διπλάσιο δηλαδή από το 1,4% του πρώτου τριμήνου. Φυσικά, η αύξηση αυτή ήταν σημαντικά μεγαλύτερη από τις προβλέψεις για αύξηση κοντά στο 2%.
Πώς όμως έγινε κάτι τέτοιο αφού παραμένουν ακόμα υψηλά τα επιτόκια; Μπορεί να έχουμε υψηλά επιτόκια, αλλά δεν επηρεάζουν μόνο τα επιτόκια το ΑΕΠ. Για την ακρίβεια, είχαμε (α) αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης, (β) αύξηση των επιχειρηματικών επενδύσεων, και τέλος (γ) ισχυρή εγχώρια ζήτηση.
Πιο συγκεκριμένα, η καταναλωτική δαπάνη, που αντιπροσωπεύει πάνω από τα 2/3 της οικονομίας, αυξήθηκε κατά 2,3%, μετά την επιβράδυνση 1,5% το πρώτο τρίμηνο. Η αύξηση αυτή οφείλεται σε μεγαλύτερες δαπάνες για υπηρεσίες όπως η υγειονομική περίθαλψη, η στέγαση και οι διάφορες δραστηριότητες αναψυχής, καθώς και για αγαθά, όπως τα νέα φορτηγά και τα οχήματα αναψυχής.
Παράλληλα, οι επιχειρηματικές επενδύσεις σημείωσαν άνοδο, με τις δαπάνες για εξοπλισμό, κυρίως αεροσκάφη, να αυξάνονται κατά 11,6% μετά από μια μέτρια αύξηση 1,6% το πρώτο τρίμηνο. Και τέλος, η εγχώρια ζήτηση παρέμεινε ισχυρή, σημειώνοντας αύξηση 2,6%, ενώ η αύξηση των πωλήσεων λιανικής, παρέμεινε στα ίδια επίπεδα με το πρώτο τρίμηνο.
Όλα αυτά λοιπόν, είναι βασικοί παράγοντες οι οποίοι συμβάλουν στην αύξηση του ΑΕΠ των ΗΠΑ (και οποιασδήποτε χώρας).
Όλα αυτά όμως οφείλονται στον πληθωρισμό, ο οποίος παίζει σημαντικό ρόλο στο πώς συμπεριφέρονται οι καταναλωτές. Όσο ο κόσμος βλέπει ότι ο πληθωρισμός μειώνεται και σταθεροποιείται σε χαμηλότερα επίπεδα, ενώ παράλληλα η αγορά εργασίας παραμένει ισχυρή (με άλλα λόγια δε χάνει τη δουλειά του), δημιουργείται ένα αίσθημα ασφάλειας. Και όταν ο καταναλωτής νιώθει ασφάλεια, ξοδεύει. Αυτό ακριβώς συμβαίνει στην Αμερική αυτό το διάστημα.
Αξίζει επίσης να αναφερθούμε στη σημασία της αγοράς εργασίας, η οποία αυτό το διάστημα όχι μόνο έχει αποδειχτεί ισχυρότερη από κάθε πρόβλεψη, αλλά χαρακτηρίζεται και σημαντικές αυξήσεις μισθών. Και γι’αυτό έχουμε το ιδανικό μείγμα για να αυξηθούν οι καταναλωτικές δαπάνες, συμβάλλοντας έτσι στη συνολική οικονομική ανάπτυξη.
Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως μέσα σε όλα αυτά, έχουν ενισχυθεί σημαντικά και οι προσδοκίες για μείωση των επιτοκίων από τη FED το Σεπτέμβριο. Είναι δεδομένο πως τότε θα γίνει η πραγματική «έκρηξη» σε όλους τους κλάδους της οικονομίας.