Το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ αναμένεται να ξεπεράσει φέτος τα 1,9 τρισ. δολάρια, δηλαδή πάνω από το 6% του ΑΕΠ, φτάνοντας σε επίπεδα που έχουν καταγραφεί μόνο κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, της χρηματοοικονομικής κρίσης του 2008 και της πανδημίας του κορωνοϊού. Το ομοσπονδιακό χρέος μόλις ξεπέρασε τα 28 τρισ. δολάρια, αντιστοιχώντας σχεδόν στο 100% του ΑΕΠ.
Και όμως, η δημοσιονομική κατάσταση της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου δεν φαίνεται να απασχολεί ιδιαίτερα τους υποψήφιους των δύο κομμάτων για τον Λευκό Οίκο. Donald Trump και Kamala Harris μετά βίας αναφέρονται σε αυτήν στην προεκλογική τους καμπάνια. Και αντί να παρουσιάζουν κάποιο σοβαρό σχέδιο για να μειώσουν τα ελλείμματα και τα χρέη, οι δύο μονομάχοι ανταγωνίζονται για το ποιος θα κάνει τις πιο ακριβές υποσχέσεις στους ψηφοφόρους.
Οικονομολόγοι και αξιωματούχοι ανησυχούν ήδη ότι το αυξανόμενο χρέος θα μπορούσε να οδηγήσει το κόστος δανεισμού των ΗΠΑ υψηλότερα, πλήττοντας την ανάπτυξη αλλά και την ικανότητα της Ουάσιγκτον να δανειστεί, στην περίπτωση που χρειαστεί να χρηματοδοτήσει έναν νέο πόλεμο ή μια ακόμα κρίση. Οι υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής αξιολόγησης των ΗΠΑ και η χαμηλή ζήτηση για αμερικανικά κρατικά ομόλογα σε κάποιες δημοπρασίες αποτελούν προειδοποιητικά καμπανάκια.
Ασφαλώς, Kamala Harris και Donald Trump δεν οραματίζονται την ίδια δημοσιονομική πολιτική. Η υποψήφια των Δημοκρατικών έχει περιγράψει τα δημοσιονομικά μέτρα –αυξήσεις φόρων ή περικοπές δαπανών- που θα μπορούσαν να καλύψουν το κόστος των υποσχέσεών της. Ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων δεν το έχει κάνει, όπως σημειώνει η Wall Street Journal. Όμως, και οι δύο τους συμμετείχαν σε κυβερνήσεις οι οποίες ευθύνονται για αυτά τα υψηλά ελλείμματα. Επίσης, και οι δύο σκοπεύουν να επεκτείνουν φοροαπαλλαγές τρισεκατομμυρίων δολαρίων οι οποίες πρόκειται να λήξουν στα τέλη του 2025.
Γιατί, λοιπόν, κανείς δεν ανησυχεί για αυτή τη δημοσιονομική εικόνα των ΗΠΑ; Όπως εξηγεί η Wall Street Journal, το χρέος και το έλλειμμα της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου ξεπέρασαν και στο παρελθόν επίπεδα που θεωρούνταν «κόκκινες γραμμές», όμως η κρίση για την οποία κάποιοι προειδοποιούσαν δεν ήρθε ποτέ. Τα επιτόκια παρέμειναν χαμηλά, τουλάχιστον έως το 2022. Το δολάριο παραμένει το νόμισμα συναλλαγματικών αποθεματικών του κόσμου, δίνοντας στις ΗΠΑ μεγαλύτερα περιθώρια κινήσεων από ό,τι έχουν οι υπόλοιπες χώρες. Συνεπώς, οι ΗΠΑ του 2024 δεν είναι η Ελλάδα του 2007. Σύμφωνα με την WSJ, υπάρχει ρίσκο, αλλά όχι δημοσιονομική κρίση.
Άλλωστε, ήταν ο δανεισμός που στήριξε την αμερικανική οικονομία στην χρηματοοικονομική κρίση του 2007-2009 και στην πανδημία, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι οι Αμερικανοί ανησυχούν μεν για τα ελλείμματα, αλλά από την άλλη προτιμούν τους πολιτικούς που υπόσχονται μειώσεις φόρων, επιδόματα και άλλες παροχές.
Σε κάθε περίπτωση, όποιος κερδίσει τις εκλογές του Νοεμβρίου θα αντιμετωπίσει δύο μεγάλες δημοσιονομικές δοκιμασίες: Η πρώτη θα είναι η αύξηση του ορίου χρέους, πιθανότατα στα μέσα του 2025 και η δεύτερη θα είναι η λήξη του φορολογικού νόμου του 2017, που θα φέρει τα περισσότερα νοικοκυριά αντιμέτωπα με αυξήσεις φόρων, εάν το Κογκρέσο δεν αναλάβει δράση έως τα τέλη του 2025.