 στην πρόσφατη αναθεώρηση του Οκτωβρίου 2023 στην πρόταση ...){kind=link}
Στροφή στο ρεαλισμό έδειξε η Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στην πρόσφατη αναθεώρηση του Οκτωβρίου 2023 στην πρόταση κανονισμού για την ανακύκλωση συσκευασιών, που είχε αρχικά τεθεί στις 30 Νοεμβρίου 2022.
Οι αναθεωρημένοι στόχοι αφορούν «ευαίσθητες συσκευασίες», δηλαδή συσκευασίες τροφίμων, ποτών, φαρμάκων και ζωοτροφών. «Πρέπει να παραδεχτούμε ότι η Ευρώπη άρχισε ανάποδα: Για παράδειγμα, παραμένει η οριζόντια απαίτηση για χρήση ανακυκλωμένου πλαστικού σε κατά ελάχιστο ποσοστό 7,5% για κάθε νέα πλαστική συσκευασία, αλλά η Επιτροπή Χημικών Διεργασιών της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) δεν έχει εκδώσει ακόμη γνωμοδοτήσεις για τη χρήση πολυστερίνης, πολυαιθυλενίου και πολυπροπυλενίου προερχόμενων από PCR (Post-Consumer Recyclates) σε πρωτογενείς συσκευασίες τροφίμων και ποτών. Πώς θα μπορούσε λοιπόν η βιομηχανία της συσκευασίας να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις;», διερωτάται ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Παραγωγής Υλικών και Συσκευασίας (ΣΥΒΙΠΥΣ), Δημήτρης Μαντής, ο οποίος αναφέρθηκε στην ανάγκη προτυποποίησης και χρήσης νέων εργαλείων, όπως το Ψηφιακό Διαβατήριο Συσκευασιών (Digital Packaging Passport, DPP), στο GS1 in Europe Regional Forum 2023.
Η σύνθετη διαδικασία της ανακύκλωσης
Ανάμεσα στις απαιτήσεις που θέτει ο κανονισμός για την ανακύκλωση συσκευασιών βρίσκεται η κατηγοριοποίησή τους ως προς την ανακυκλωσιμότητά τους. Το παράδοξο είναι ότι το τι θα θεωρηθεί πραγματικά ανακυκλώσιμο θα οριστεί σε δεύτερο χρόνο. Για να μπορέσει να ολοκληρωθεί ανακύκλωση, απαιτείται η κάλυψη πέντε κρίκων: Ο πρώτος κρίκος είναι η απόρριψη (disposal), σε ποια σημεία και με ποιον τρόπο δηλαδή θα απορρίπτει ο καταναλωτής. Στις χώρες ΕΕ, δεν υπάρχει ενιαίο σύστημα συλλογής απορριμμάτων και συσκευασιών, ούτε καν ίδιο χρώμα κάδων ανά κατηγορία αποβλήτων σε κάθε χώρα.
Ο δεύτερος κρίκος αφορά τη συλλογή των απορριμμάτων. Ο τρίτος αφορά το διαχωρισμό των υλικών και αντίστοιχα, ο τέταρτος ο καθαρισμός της συσκευασίας. Ο πέμπτος είναι ο τελικός και αφορά την ανακύκλωση. «Και εδώ η Ευρώπη έχει κινηθεί ανάποδα. Στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας ώστε να προστατεύσει τις ύλες οι οποίες διακινούνται εντός Ευρώπης, προσπαθεί να θέσει όρους και κανόνες για να πολλαπλασιάσει τις χρήσεις. Θα εξυπηρετούσε καλύτερα αν είχε σαφώς καθορισμένες δομές για να λάβει υλικά προς ανακύκλωση, όχι πια από το κανάλι της βιομηχανίας, το οποίο έχει παρουσιάσει πρόοδο στον τομέα, αλλά από το κανάλι του τελικού καταναλωτή, ο οποίος προς το παρόν δεν έχει στη διάθεσή του, ούτε καν επαρκή ενημέρωση και οικονομικά κίνητρα για τη διαδικασία», επισημαίνει ο κ. Μαντής.
Για κάθε προϊόν που κυκλοφορεί εντός ΕΕ, επιβάλλεται να οριστεί ποσοστό στο οποίο η συσκευασία του θα είναι ανακυκλώσιμη (recycling at scale). Έχουν αναπτυχθεί τεχνικές για την ανακύκλωση κάθε συσκευασίας, δεν είναι όμως εφαρμόσιμες σε όλα τα κράτη-μέλη.
Οι πολλαπλές απαιτήσεις της νομοθεσίας για την ανακύκλωση συσκευασιών
«Οι απαιτήσεις του αναθεωρημένου κανονισμού είναι πολλαπλές: Αναγνώριση ποσοστού ανακυκλωμένου πλαστικού, κατηγοριοποίηση ανακυκλωσιμότητας, προτεινόμενη χρήση επαναχρησιμοποίησης υλικών συσκευασίας, χωρίς να υπολογίζονται οι αρχικά καταχωρισμένες πληροφορίες συσκευασίας. Πόσα ταμπελάκια χωράνε για να τοποθετηθούν σε ένα προϊόν;», προβληματίζεται ο κ. Μαντής.
«Η δημιουργία του Digital Product Passport (DPP) αποτελεί πρωτοβουλία της ΕΕ και έρχεται ως πολλαπλή λύση: Πέρα από το ότι μπορεί να συμπεριλαμβάνει όλες τις παραπάνω απαιτούμενες πληροφορίες, απαντά στην απαίτηση των κανονισμών προς την καταπολέμηση της εξαπάτησης καταναλωτή (greenwashing). Αποτελεί λύση που θα ικανοποιήσει περισσότερες διευθύνσεις της ΕΕ, όπως τη Διεύθυνση Βιομηχανίας, για το ζήτημα της καταπολέμησης του παραεμπορίου και τη Διεύθυνση Τροφίμων και Φαρμάκων, για τον εντοπισμό παραποιημένων τροφίμων και φαρμάκων. Στην εφαρμογή της λύσης αυτής, ο GS1 θα συμβάλει καθοριστικά, καθότι πρότυπα όπως ο μοναδικός κωδικός GTIN ή τα barcodes, που ήδη γνωρίζουμε πολύ καλά, αποδεχόμαστε και χρησιμοποιούμε, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ενιαία εργαλεία για την ευρεία, άμεση και επιτυχημένη υλοποίηση τέτοιας απαίτησης για τη διάθεση των απαιτούμενων πληροφοριών», καταλήγει ο πρόεδρος του ΣΥΒΙΠΥΣ.
Πηγή: Foodreporter