Στην 85ετή μελέτη του μεγάλου πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, οι ερευνητές συγκέντρωσαν φακέλους υγείας 724 ανθρώπων από όλο τον κόσμο, κάνοντας λεπτομερείς ερωτήσεις για τη ζωή τους ανά διετία. Καθώς οι συμμετέχοντες πλησίαζαν την μέση και την τρίτη ηλικία, οι ερωτήσεις αφορούσαν συχνά τη συνταξιοδότησή τους. Βάσει των απαντήσεών τους, η νούμερο ένα πρόκληση που αντιμετώπιζαν οι άνθρωποι κατά τη συνταξιοδότηση ήταν ότι δεν μπορούσαν να ξαναβρούν τις κοινωνικές σχέσεις που τους είχαν στηρίξει όσα χρόνια εργάζονταν.
Στους συνταξιούχους δεν λείπει η εργασία, αλλά οι άνθρωποι. Όταν πρόκειται να βγει κανείς στη σύνταξη, συχνά αγχώνεται για πράγματα όπως τα οικονομικά, τα προβλήματα υγείας που μπορεί να έχει όσο μεγαλώνει και ποιος θα τον φροντίζει όταν θα έχει ανάγκη.
Όμως οι άνθρωποι που τα καταφέρνουν καλύτερα ως συνταξιούχοι, είναι εκείνοι που βρίσκουν τρόπους να καλλιεργούν τις σχέσεις τους με άλλους ανθρώπους. Και όμως, σχεδόν κανείς δεν μιλάει για τη σημασία της ανάπτυξης νέων κοινωνικών επαφών με νόημα και σκοπό.
Ένας συμμετέχων, όταν ρωτήθηκε τι του έλειπε από το να είναι γιατρός για σχεδόν 50 χρόνια, απάντησε: «Απολύτως τίποτα από την ίδια τη δουλειά. Μου λείπουν οι άνθρωποι και οι φιλίες».
Ο Λέο Ντεμάρκο, ένας άλλος συμμετέχων, απάντησε με παρόμοιο τρόπο. Αφού συνταξιοδοτήθηκε ως καθηγητής λυκείου, δυσκολεύτηκε να διατηρήσει επαφή με τους συναδέλφους του.
«Παίρνω πνευματική τροφή από την κουβέντα με τους ανθρώπους. Είναι υπέροχο να βοηθάς κάποιον να αποκτήσει δεξιότητες», είπε. «Το να διδάσκω νέους ανθρώπους ήταν αυτό που με ώθησε να ασχοληθώ με αυτή τη δουλειά».
Η ενασχόληση με τα χόμπι μπορεί να μην είναι αρκετή
Για πολλούς από εμάς, η εργασία είναι το μέρος όπου αισθανόμαστε σημαντικοί και απαραίτητοι – για τους συναδέλφους μας, τους πελάτες μας, τις κοινότητες, ακόμη και για τις οικογένειές μας – επειδή τους προσφέρουμε πράγματα.
Ο Χένρι Κιν αναγκάστηκε να συνταξιοδοτηθεί υποχρεωτικά, λόγω των αλλαγών στο εργοστάσιο όπου εργαζόταν. Από τη μια μέρα στην άλλη, απέκτησε άφθονο ελεύθερο χρόνο και ενέργεια.
Άρχισε να εργάζεται εθελοντικά στην Αμερικανική Λεγεώνα και στους Βετεράνους των Εξωτερικών Πολέμων. Αφιέρωσε χρόνο στα χόμπι του – αναπαλαιώνοντας έπιπλα και κάνοντας σκι. Αλλά κάτι του έλειπε: «Πρέπει να δουλέψω!» είπε ο Κιν στους ερευνητές σε ηλικία 65 ετών. «Δεν εννοώ κανονική δουλειά, αλλά κατάλαβα ότι θέλω να βρίσκομαι ανάμεσα σε ανθρώπους».
Για να είστε ευτυχισμένοι ως συνταξιούχοι, επενδύστε στις σχέσεις σας τώρα
Η συνειδητοποίηση του Κιν, μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό μάθημα όχι μόνο για τη συνταξιοδότηση, αλλά και για την ίδια την εργασία: Συχνά βομβαρδιζόμαστε από οικονομικές ανησυχίες και πιεστικές προθεσμίες, οπότε δεν προλαβαίνουμε να παρατηρήσουμε πόσο σημαντικές είναι οι εργασιακές μας σχέσεις, μέχρι να τις χάσουμε.
Για να δημιουργήσετε πιο ουσιαστικές σχέσεις, αναρωτηθείτε:
– Ποιοι είναι οι άνθρωποι με τους οποίους απολαμβάνω περισσότερο να συνεργάζομαι και τι τους κάνει πολύτιμους για μένα; Τους εκτιμώ;
– Τι είδους κοινωνικές επαφές μου λείπουν; Θέλω περισσότερες; Πώς μπορώ να τις πραγματοποιήσω;
– Υπάρχει κάποιοι που θα ήθελα να γνωρίσω καλύτερα; Πώς μπορώ να τους προσεγγίσω;
– Αν έχω διαφορές με έναν συνάδελφο, τι μπορώ να κάνω για να τις αμβλύνω;
– Ποιοι άνθρωποι γύρω μου είναι διαφορετικοί από εμένα (σκέφτονται διαφορετικά, προέρχονται από διαφορετικό υπόβαθρο, έχουν διαφορετική εξειδίκευση); Τι μπορώ να μάθω από αυτούς;
Στο τέλος της ημέρας, σκεφτείτε αν οι εμπειρίες σας σας πρόσφεραν νόημα και σκοπό. Αν όχι, υπάρχουν κάποιες μικρές αλλαγές που μπορείτε να κάνετε; «Όταν κοιτάζω στο παρελθόν», δήλωσε η Έλεν Φρόιντ, πρώην διοικητική υπάλληλος πανεπιστημίου, «εύχομαι να έδινα μεγαλύτερη προσοχή στους ανθρώπους και λιγότερη στα προβλήματα. Αγαπούσα τη δουλειά μου, αλλά νομίζω ότι ήμουν ένα δύσκολο και ανυπόμονο αφεντικό. Μάλλον, τώρα που το αναφέρετε, εύχομαι να γνώριζα τους πάντες λίγο καλύτερα».
Κάθε εργάσιμη ημέρα είναι ένα σημαντικό μέρος της προσωπικής μας εμπειρίας και όσο περισσότερο την εμπλουτίζουμε με σχέσεις, τόσο περισσότερο ωφελούμαστε. Η εργασία είναι επίσης ζωή.