Μεγάλες ελλείψεις στην αγορά του ελαιόλαδου παρατηρήθηκαν κατά την ελαιοκομική περίοδο 2022/2023, σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποιήσεως Ελαιόλαδου (ΣΕΒΙΤΕΛ). Η ξηρασία και τα έκτακτα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής συνέβαλαν αισθητά στη μείωση της παραγωγής, κυρίως στην Ισπανία αλλά και στην Ιταλία, με αποτέλεσμα να τεθεί ακόμη και θέμα επάρκειας του προϊόντος.
Γενικότερα, η παραγωγή του ελαιόλαδου μειώθηκε κατά 40% στην Ευρώπη. Η σημαντικότερη μείωση καταγράφηκε στην Ισπανία και κυμαίνεται από 54% έως 57% και ακολούθησαν η Πορτογαλία, με μείωση παραγωγής 39% και η Ιταλία, με 27%. Στην Ισπανία, η παραγωγή διαμορφώθηκε στους 660.000 τόνους τη σεζόν 2022/23 από 1.500.000 τόνους παραγόμενου ελαιόλαδου της σεζόν 2021/22. Αντίθετα, στην Ελλάδα καταγράφηκε αρκετά μεγάλη αύξηση, της τάξεως του 40%, στην παραγωγή ελαιόλαδου κατά την περίοδο 2022/23 και διαμορφώθηκε σε 330.000 τόνους, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Η μείωση της παραγωγής ελαιόλαδου στις κύριες ελαιοπαραγωγές χώρες, που είναι η Ισπανία και η Ιταλία δημιούργησαν ελλείψεις στην ευρύτερη αγορά. Οι ελλείψεις δημιούργησαν με τη σειρά τους αυξημένη ζήτηση στην αγορά και συνέτειναν στην αύξηση εξαγωγών από άλλες χώρες προς Ισπανία και Ιταλία, για να καλυφθούν οι -μεγάλες- ανάγκες τους σε χύμα ελαιόλαδο. Οι νέες ισορροπίες προσφοράς και ζήτησης ταυτόχρονα οδήγησαν σε μεγάλες αυξήσεις τιμών.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΣΕΒΙΤΕΛ, την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα μεταξύ 19 και 25 Ιουλίου 2023, η εξέλιξη της τιμής του εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου κυμάνθηκε από €7,00 κατ’ ελάχιστον έως €8,36 ανά κιλό το μέγιστο για ελαιόλαδο προέλευσης Κρήτης, από €7,40 έως €8,40 το κιλό για ελαιόλαδο προέλευσης Πελοποννήσου, από €6,15 έως €7,53 για ελαιόλαδο προέλευσης Τυνησίας και από €7,20 έως €8,52 το κιλό για ελαιόλαδο ισπανικής προέλευσης. Γίνεται αντιληπτό ότι οι εισαγωγές ελαιόλαδου, στις οποίες προχώρησε η Ισπανία, εξισορρόπησαν και την τιμή του εξαιρετικά παρθένου
ελαιόλαδου ντόπιας παραγωγής. Αυτό δεν φαίνεται να συνέβη όμως στην περίπτωση της Ιταλίας, όπου το ντόπιο ιταλικό εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο πωλείται από €8,30 έως €12,00 την περασμένη εβδομάδα, ενώ, συγκεκριμένα το εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου (ΠΟΠ, από Ιταλία, έφθασε να πωλείται από €9,35 έως €12,25 το κιλό.
Προς μειωμένη παραγωγή ελαιόλαδου και τη περίοδο 2023/2024 η Ισπανία
Ως γενική εκτίμηση, ο ΣΕΒΙΤΕΛ υπογραμμίζει ότι και για τη νέα παραγωγική ελαιοκομική περίοδο, δηλαδή την περίοδο 2023/2024, υπολογίζεται μικρή σοδειά στην Ισπανία, αλλά ταυτόχρονα, οι πωλήσεις ελαιόλαδου παραμένουν σε σχετικά υψηλά επίπεδα, σε σχέση με τη μικρότερη διαθέσιμη ποσότητα και τις κατά τεκμήριο υψηλές τιμές που επικρατούν.
Ειδικότερα για την Ελλάδα, η εκτίμηση παραγωγής για την ελαιοκομική περίοδο 2023/2024 αναμένεται να είναι μειωμένη κατά 120.000 τόνους σε σχέση με την περίοδο 2022/2023, δηλαδή θα φτάσει τους 220.000 τόνους. Εξαιτίας των παραπάνω, σύμφωνα με τον ΣΕΒΙΤΕΛ, ο τομέας της βιομηχανίας τυποποίησης ελαιόλαδου καλείται να αντιμετωπίσει τρία εξίσου σημαντικά θέματα ταυτόχρονα: Πρώτον, τη μείωση της παραγωγής, δεύτερον, την αύξηση των τιμών πρώτων υλών και τρίτον, τη μείωση της κατανάλωσης.
«Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι τρέχουσες τιμές όπως διαμορφώνονται οδηγούν με βεβαιότητα στη μείωση της κατανάλωσης ελαιόλαδου, τόσο σε εθνικό, όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η κλιματική αβεβαιότητα, ο πληθωρισμός και η υψηλή ανταγωνιστικότητα της παγκόσμιας αγοράς ελαιόλαδου απαιτούν την προσοχή όλων των εμπλεκόμενων στον τομέα, προκειμένου η αγορά να σταθεροποιηθεί και το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο να παραμείνει πρώτη επιλογή του καταναλωτή», καταλήγει ο ΣΕΒΙΤΕΛ, στο σχόλιό του.
Κωνσταντίνος Βορίλας FR