Eνώ δίνεται μεγάλη προβολή στις αλλαγές που αφορούν στις ρυθμίσεις οφειλών και τις αλλαγές στον εξωδικαστικό μηχανισμό, ελάχιστα αναφέρεται το γεγονός ότι εκτός ρυθμίσεων μένουν εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις με ληξιπρόθεσμα χρέη δισεκατομμμυρίων προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία.
Η κυβέρνηση επέλεξε να μην προχωρήσει σε γενικευμένη ρύθμιση 120 μηνιαίων δόσεων στην οποία θα ήταν δυνατό να ενταχθούν όλοι ανεξαιρέτως οι οφειλέτες παλαιών και νέων χρεών, με ευνοϊκούς όρους, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να αντεπεξέλθουν αξιοπρεπώς στις φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις τους και να επανέλθουν σε μια κανονικότητα συνέπειας, μετά από 12 χρόνια αλλεπάλληλων οικονομικών κρίσεων.
Ετσι, αποκλείστηκαν από το δικαίωμα της τμηματικής αποπληρωμής των οφειλών σε πολλές μηνιαίες δόσεις τα θύματα των οικονομικών κρίσεων των τελευταίων 12 ετών, δηλαδή εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις που δεν κατάφεραν να εντάξουν τα ληξιπρόθεσμα χρέη τους στις προηγούμενες έκτακτες ρυθμίσεις των «120 δόσεων», των ετών 2019 και 2020, καθώς οι ρυθμίσεις εκείνες προέβλεπαν αυστηρά κριτήρια υπαγωγής, τα οποία περιόριζαν σημαντικά, εν τέλει, τον αριθμό των μηνιαίων δόσεων πολύ κάτω από τις 120, αυξάνοντας ταυτόχρονα τα ποσά τους σε επίπεδα μη εξυπηρετήσιμα.
Συγκεκριμένα αποκλείονται οφειλέτες που έχουν αρρύθμιστα εξαρχής χρέη, που δημιουργήθηκαν πριν από την 1η Νοεμβρίου 2021. Οι νέες ρυθμίσεις που εξαγγέλθηκαν αφορούν μόνο όσους φορολογούμενους είχαν ενταχθεί στις ρυθμίσεις των «120 δόσεων» των ετών 2019 και 2020 ή και στη ρύθμιση των 36-72 δόσεων του 2021 για τα «κορονο-χρέη» αλλά δεν κατάφεραν να τις τηρήσουν και τις έχασαν.
Οι νέες ρυθμίσεις αφορούν επίσης όσους φορολογούμενους εντάχθηκαν στις ρυθμίσεις εκείνες και παραμένουν μέχρι σήμερα συνεπείς στην πληρωμή των δόσεων, αλλά φορτώθηκαν μετά την 1η Νοεμβρίου 2021 με νέα χρέη τα οποία είτε τακτοποίησαν με πάγιες ρυθμίσεις των 24 ή των 48 δόσεων, είτε άφησαν αρρύθμιστα. Αφορούν, τέλος, τους ελάχιστους οι οποίοι δεν είχαν ληξιπρόθεσμα χρέη την 1η Νοεμβρίου 2021, αλλά μετά την ημερομηνία αυτή φορτώθηκαν με χρέη που δεν κατάφεραν να εξοφλήσουν εμπρόθεσμα. Μόνο αυτές οι κατηγορίες οφειλετών ευνοούνται, ενώ όλοι οι υπόλοιποι, με ληξιπρόθεσμα χρέη που βεβαιώθηκαν πριν από την 1η Νοεμβρίου 2021 και παρέμειναν από τότε που δημιουργήθηκαν μέχρι σήμερα αρρύθμιστα, δεν έχουν καμία δυνατότητα ευνοϊκής ρύθμισης των οφειλών τους σε πολλές δόσεις, ώστε να πάρουν βαθιές οικονομικές «ανάσες.
Η συντριπτική πλειονότητα των φορολογουμένων που παραμένουν εκτός της δυνατότητας ευνοϊκών ρυθμίσεων των φορολογικών και ασφαλιστικών οφειλών τους υπόκεινται αυτή τη στιγμή σε πολύ αυστηρά μέτρα περιορισμού της οικονομικής τους ελευθερίας. Πιο συγκεκριμένα τα αυστηρά αυτά μέτρα προβλέπουν δέσμευση των τραπεζικών τους λογαριασμών, αδυναμία λήψης φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για τη διενέργεια σημαντικών οικονομικών συναλλαγών, όπως για παράδειγμα πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, κατασχέσεις και πλειστηριασμούς ακινήτων, κατασχέσεις εισοδημάτων και καταθέσεων.
Επιπλέον θα πρέπει να σημειωθεί ότι όσοι οφείλουν ποσά πάνω από 100.000 ευρώ αντιμετωπίζουν ποινικές διώξεις και κυρώσεις που κυμαίνονται από ποινές φυλάκισης 1 έτους μέχρι και ποινές κάθειρξης 10 ετών, ανάλογα με το οφειλόμενο ποσό. Ειδικότερα σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) επί συνόλου 113,4 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση τα 87,11 δισ. ευρώ θεωρούνται εύκολα ή δύσκολα εισπράξιμα. Εξ αυτών των ληξιπρόθεσμων όμως είναι ρυθμισμένα μόλις 5,3 δισ. ευρώ ή το 6% του θεωρούμενου ως εισπράξιμου υπολοίπου.
Από το ρυθμισμένο ποσό των 5,3 δισ. ευρώ, το 36,4% (1,932 δισ. ευρώ) προέρχεται από οφειλέτες με βασική οφειλή 5.001-50.000 ευρώ, ενώ το 26,2% προέρχεται από οφειλέτες με βασική οφειλή 50.001-300.000 ευρώ. Επιπλέον, από το σύνολο των 4.094.981 οφειλετών της Φορολογικής Διοίκησης, σχεδόν οι μισοί, δηλαδή 2.045.763, έχουν αρρύθμιστα ληξιπρόθεσμα χρέη και εξ αυτών 1.406.550 ήδη έχουν τεθεί υπό αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, δηλαδή έχουν υποστεί δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών, κατασχέσεις καταθέσεων, εισοδημάτων και περιουσιών.