Δύο σκάνδαλα διαφθοράς έσκασαν σαν βόμβα στην Ουκρανία. Στο ένα σκάνδαλο εμπλέκεται μία από τις πιο εξέχουσες προσωπικότητες εν μέσω του πολέμου με τη Ρωσία. Συγκεκριμένα, ο υπουργός Άμυνας της χώρας Oleksii Reznikov επικρίνεται από το εσωτερικό, καθώς οι έρευνες για κυβερνητική διαφθορά συγκλόνισαν τη χώρα το περασμένο Σαββατοκύριακο.
Οι αποκαλύψεις δύο ερευνών σε ανώτατο επίπεδο αποτέλεσαν σοβαρό πλήγμα για την κυβέρνηση. Αμφότερες, σχετίζονται με κερδοσκοπία πολέμου και προκάλεσαν την άμεση αντίδραση του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Η υπόθεση που αφορούσε το υπουργείο Άμυνας σχετίζεται με αγορές στρατιωτικών σιτηρεσίων σε διογκωμένες τιμές. Σχεδόν ταυτόχρονα, ο αναπληρωτής υπουργός υποδομών Vasyl Lozinsky, απολύθηκε για υπόθεση που συνδέεται με υπερτιμημένη δημόσια αγορά ηλεκτρογεννητριών.
«Αυτή την εβδομάδα θα παρθούν οι κατάλληλες αποφάσεις. Δεν θέλω να τα ανακοινώσω τώρα, αλλά όλα θα γίνουν δίκαια. Σε κάθε περίπτωση, θα αναλύσουμε τα πάντα λεπτομερώς. Τα θέματα που σχετίζονται με την ενέργεια και τις προμήθειες. Τι σχέσεις της κεντρικής κυβέρνησης με τις περιφέρειες. Όλα όσα σχετίζονται με προμήθειες για τον στρατό», επεσήμανε ο Ζελένσκι.
Αν και ο Reznikov δεν υπέγραψε προσωπικά το συμβόλαιο αμυντικών τροφίμων και τροφοδοσίας αξίας 13 δισεκατομμυρίων εθνικών νομισμάτων (326 εκατομμύρια ευρώ), δημοσιογράφοι και φύλακες είπαν ότι είχε την τελική ευθύνη και είχε δηλώσει δημόσια τη μηδενική του ανοχή στη διαφθορά.
Ο ίδιος αρνήθηκε τα πάντα και χαρακτήρισε τις κατηγορίες ως «μια εκστρατεία συκοφαντικής δυσφήμισης, με στόχο να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στο υπουργείο Άμυνας και τη φήμη του μεταξύ των διεθνών εταίρων».
Ενώ ο Reznikov υπερασπίζεται σθεναρά τη σύμβαση του υπουργείου, ο Vasyl Lozinsky απολύθηκε σχεδόν αμέσως. Το Εθνικό Γραφείο Καταπολέμησης της Διαφθοράς της Ουκρανίας (NABU) ανέφερε ότι ο αναπληρωτής υπουργός συνελήφθη ενώ δεχόταν δωροδοκία 400.000 δολαρίων για διευκόλυνση μιας υπερτιμημένης αγοράς εξοπλισμού παραγωγής ενέργειας.
Ο David Arakhamia, επικεφαλής της παράταξης του Ζελένσκι «Υπηρέτης του Λαού» στο ουκρανικό κοινοβούλιο, υποσχέθηκε ότι ορισμένοι από τους διεφθαρμένους αξιωματούχους θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν ποινές φυλάκισης αυτή την άνοιξη.
«Από τις 24 Φεβρουαρίου, οι αξιωματούχοι σε όλα τα επίπεδα έχουν προειδοποιηθεί συνεχώς μέσω επίσημων και ανεπίσημων διαύλων: επικεντρωθείτε στον πόλεμο, βοηθήστε τα θύματα, μειώστε τη γραφειοκρατία και σταματήστε να κάνετε αμφίβολες επιχειρήσεις.
Πολλοί από αυτούς πράγματι άκουσαν, αλλά κάποιοι, δυστυχώς όχι», ανέφερε ο ίδιος σε δήλωσή του στο Telegram. «Αν τα πράγματα δεν λειτουργήσουν με πολιτισμένο τρόπο, θα γίνουν σύμφωνα με τους νόμους του πολέμου. Αυτό ισχύει τόσο για πρόσφατες αγορές γεννητριών όσο και για νέα σκάνδαλα στο υπουργείο Άμυνας», διαμήνυσε.
Ο Γιούρι Νικόλοφ, δημοσιογράφος και ιδρυτής του ερευνητικού ιστότοπου Nashi Groshi (Τα λεφτά μας), ο οποίος δημοσίευσε την ιστορία των αμυντικών προμηθειών για τον ουκρανικό ειδησεογραφικό ιστότοπο ZN.UA , επισημαίνει ότι θέλει να δει δράση και όχι περισσότερες υποσχέσεις από τους πολιτικούς.
«Τώρα η Ουκρανία έχει μια μοναδική ευκαιρία να δείξει ότι δεν είμαστε σαν τη Ρωσία, όπου ξεπλένουν χρήματα για τα πάντα. Αν κάποιος θέλει να μας κλέψει εκατομμύρια ευρώ κατά τη διάρκεια του πολέμου, όταν η οικονομία μας εξαρτάται κατά 60% από τη βοήθεια της ΕΕ, πρέπει να τον σταματήσουμε», είπε ο ίδιος στο POLITICO.
Η δημοσιότητα από το άρθρο του Νικόλοφ βοήθησε να επιστήσει την προσοχή στο αμφίβολο συμβόλαιο πριν περάσουν οι πληρωμές, ισχυρίστηκε ο Νικόλοφ. Το NABU ανέφερε ότι είχε ξεκινήσει έρευνα της για τη συμφωνία της στρατιωτικής σίτησης ακόμη και πριν ο Νικολόφ δημοσιεύσει την έρευνά του.
Από τα τέλη του καλοκαιριού, πηγές του Νικολόφ στην κυβέρνηση άρχισαν να τον ειδοποιούν για «αμφίβολες αμυντικές προμήθειες κρυφές από το κοινό». Στη συνέχεια, τον Δεκέμβριο, οι πηγές του στις ένοπλες δυνάμεις του έστειλαν τη σύμβαση για υπηρεσίες τροφίμων και τροφοδοσίας αξίας 13 δισεκατομμυρίων εθνικών νομισμάτων που βρίσκεται στο επίκεντρο της τρέχουσας αναταραχής. Το υπουργείο Άμυνας υπέγραψε τη συμφωνία με εταιρεία που συνδέεται με πρώην αξιωματούχους της άμυνας.
Σύμφωνα με τη σύμβαση, οι ουκρανικές στρατιωτικές μονάδες που σταθμεύουν στις περιοχές Πολτάβα, Σούμι, Κίεβο, Ζιτομίρ, Τσερνιχίφ και Τσερκάσι έπρεπε να λάβουν δημοφιλή προϊόντα διατροφής σε τιμές δύο ή τρεις φορές υψηλότερες από αυτές που κοστίζουν στην αγορά. Και αυτές οι μονάδες ήταν τοποθετημένες μακριά από την πρώτη γραμμή, όπου οι επικίνδυνες γραμμές παράδοσης μπορούν πράγματι να κάνουν τις αγορές πιο ακριβές.
Στην αντεπίθεση, ο Reznikov κατηγόρησε δημόσια τον Νικολόφ ότι χειραγωγούσε την έρευνα και υποσχέθηκε να συνεργαστεί με βουλευτές και αρχές επιβολής του νόμου κατά τη διάρκεια της έρευνας.
Υποστήριξε ότι ορισμένα από τα ευρήματα του Νικολόφ, όπως οι πληροφορίες για τις διογκωμένες τιμές των αυγών, ήταν απλώς ένα «τεχνικό λάθος του εργολάβου, ο οποίος ήθελε να γράψει την τιμή των αυγών σε κιλά, όχι ανά τεμάχιο».
Ωστόσο, όλες οι προηγούμενες συμβάσεις έδειχναν ότι το υπουργείο αγόραζε πάντα αυγά ανά τεμάχιο.
Ο Reznikov ισχυρίστηκε ότι το υπουργείο Άμυνας κατάφερε να εισαγάγει ανταγωνισμό στην αγορά τροφίμων για προμήθειες του στρατού και τώρα έχει υπογράψει συμβάσεις με οκτώ προμηθευτές.