Πέντε νέα μέτρα κοινωνικού περιεχομένου προωθεί άμεσα το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για να αντιμετωπίσει την δημογραφική κρίση. Τα μέτρα αυτά εντάσσονται στην ολιστική προσέγγιση της κυβέρνησης προκειμένου να αντιμετωπίσει τα βαθύτερα αίτια της υπογεννητικότητας και να μετριάσει τις αρνητικές συνέπειες, αναγνωρίζοντας ότι το δημογραφικό αποτελεί μείζον πρόβλημα για την Ελλάδα που μπορεί να δημιουργήσει υπαρξιακούς κινδύνους για το συνταξιοδοτικό σύστημα, το σύστημα υγείας, την οικονομία και την εθνική ασφάλεια. Συγκεκριμένα τα μέτρα αφορούν:
- Στην προώθηση εναλλακτικών μορφών φύλαξης παιδιών μέσα από το νέο πρόγραμμα «νταντάδες της γειτονιάς», που θα χρηματοδοτηθεί από το νέο ΕΣΠΑ και παρέχει οικονομική ενίσχυση για τη φύλαξη βρεφών από δύο μηνών έως 2,5 ετών, είτε εντός της οικογενειακής εστίας είτε στο σπίτι πιστοποιημένου παιδαγωγού-φροντιστή που επιλέγεται από ειδικό μητρώο, σε περιοχές που δεν υπάρχουν βρεφονηπιακοί σταθμοί.
- Στη δημιουργία μονάδων παιδικής μέριμνας σε 120 μεγάλες επιχειρήσεις, με δαπάνες του Ταμείου Ανάκαμψης. Εργαζόμενες μητέρες θα μπορούν να αφήνουν βρέφη και νήπια σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους φύλαξης μέσα στις επιχειρήσεις που δουλεύουν. Σε πρώτη φάση μπορούν να καλυφθούν 2.500 μικρά παιδιά.
- Στη χρηματοδότηση της δημιουργίας 50.000 νέων θέσεων για βρέφη και νήπια σε βρεφονηπιακούς σταθμούς και την παράλληλη προώθηση της δημιουργίας 150 νέων Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών, με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης.
- Στη στήριξη -επίσης μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης- με στοχευμένα προγράμματα απασχόλησης σε μητέρες που μένουν εκτός αγοράς εργασίας, προκειμένου να φροντίσουν το παιδί τους και στη συνέχεια δυσκολεύονται να επανέλθουν στη δουλειά τους. Λίγες ημέρες πριν ανακοινώθηκε ένα τέτοιο ειδικό πρόγραμμα για 10.000 νέες θέσεις εργασίας στο οποίο οι άνεργες μητέρες θα έχουν προνομιακή μεταχείριση.
- Στη θωράκιση των επικουρικών συντάξεων μέσω της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης για τη νέα γενιά, βάζοντας φρένο στην υπερβολική έκθεση του συστήματος στον δημογραφικό κίνδυνο. Με τους ατομικούς κουμπαράδες οι επικουρικές συντάξεις της νέας γενιάς θωρακίζονται απέναντι σε αυτό τον κίνδυνο ενώ ταυτόχρονα διασφαλίζονται υψηλότερες συντάξεις για τους νέους. Το νέο σύστημα θα ισχύσει για αυτούς που εισέρχονται στην αγορά εργασίας από 1/1/2022 και, εφόσον το επιθυμούν, για τους νέους κάτω των 35 ετών.
Η κυβέρνηση γνωρίζοντας ότι ο δείκτης γονιμότητας είναι από τους χαμηλότερους στην Ευρώπη (και πολύ χαμηλότερος από το όριο αναπλήρωσης) και ότι αρνητικές εξελίξεις αναμένεται να αποτυπωθούν στην επικείμενη απογραφή, έχει αναλάβει μια σειρά πρωτοβουλιών. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:
- Οι πρωτοβουλίες για θέματα υπηρεσιών παιδικής μέριμνας και φροντίδας για να στηριχθούν οι μητέρες που θέλουν να εργαστούν, όπως η αύξηση της χρηματοδότησης και η διεύρυνση των κριτηρίων για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα των voucher για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς.
- Μέτρα άμεσης οικονομικής στήριξης των οικογενειών με παιδιά, όπως είναι:
- η χορήγηση επιδόματος γέννησης 2.000 ευρώ για όλα τα παιδιά που γεννιούνται στη χώρα,
- η αύξηση αφορολογήτου ορίου στα 1.000 ευρώ για κάθε παιδί και
- η μείωση του ΦΠΑ για βρεφικά είδη από 24% σε 13%.
Ειδικά για τους πολύτεκνους έχουν ληφθεί επιπλέον μέτρα, όπως η κατάργηση του φόρου πολυτελούς διαβίωσης για εξαθέσιο και άνω επιβατικό ΙΧ και το «ξεμπλοκάρισμα» των προκηρύξεων για πρόσληψη 1.700 ατόμων ειδικών κατηγοριών στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
- Τα μέτρα για την προώθηση της συμφιλίωσης επαγγελματικής-προσωπικής ζωής αλλά και την ενίσχυση της ισότητας των φύλων που θεσπίστηκαν με το νόμο για την Προστασία της Εργασίας, όπως:
- η αύξηση των προβλεπόμενων αδειών για γονείς και φροντιστές,
- η πληρωμένη γονική άδεια για 2 μήνες και για τους δύο γονείς από τον ΟΑΕΔ,
- το δικαίωμα ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας για γονείς παιδιών έως 12 ετών,
- τη θεσμοθέτηση νέου πλαισίου για την τηλεργασία το οποίο κατοχυρώνει το δικαίωμα της ηλεκτρονικής αποσύνδεσης του εργαζομένου.
- Τη χορήγηση κινήτρων για τον επαναπατρισμό επιστημόνων που έφυγαν από τη χώρα τα χρόνια της κρίσης, όπως η μείωση του φόρου εισοδήματος και της εισφοράς αλληλεγγύης κατά 50% για μια 7ετία. Μέτρο που άρχισε να αποδίδει καρπούς, καθώς από τα 500 άτομα που ήδη εργάζονται στο Κέντρο Ψηφιακής Καινοτομίας της Pfizer στη Θεσσαλονίκη το 15% είναι Έλληνες του εξωτερικού που αποφάσισαν να επιστρέψουν.