Η διεύρυνση της ομάδας των BRICS που πραγματοποιήθηκε το 2023, έχει ακόμα μια μακρά λίστα με χώρες που επιθυμούν να ενταχθούν στον όμιλο αυξάνεται συνεχώς.
Έτσι συζητείται η δημιουργία της κατηγορίας των «κρατών – εταίρων», μια λύση παρόμοια με το καθεστώς των «παρατηρητών» στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης.
Για την αντιμετώπιση και επίλυση ορισμένων από τις απαιτητικές ανάγκες του Παγκόσμιου Νότου, υπάρχει αναξιοποίητο δυναμικό σ
Με την υποστήριξη των αρχηγών κρατών των χωρών μελών, αναμένεται να ληφθούν πολιτικές αποφάσεις σχετικά με τον μηχανισμό CRA οι οποίες μπορεί να δώσουν βραχυπρόθεσμη λύση σε ένα επί του παρόντος πιεστικό οικονομικό ζήτημα σε πολλές χώρες.
Το 2014, η Σύνοδος Κορυφής στη Fortaleza (Βραζιλία) ίδρυσε την Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα και υπεγράφη το διάταγμα για τη δημιουργία του μηχανισμού CRA.
Ενώ η λεγόμενη «Τράπεζα των BRICS» σχεδιάστηκε ως εναλλακτική λύση στην Παγκόσμια Τράπεζα, ενώ συστημα του CRA στόχευε να γίνει εναλλακτική λύση σε σχέσε με στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Η Συμφωνία για τα Έκτακτα Αποθεματικά προσπαθεί να εγγυηθεί επείγουσα βοήθεια στις χώρες BRICS σε περίπτωση προβλημάτων ρευστότητας στα διεθνή τους αποθέματα.
Με άλλα λόγια, εάν μια χώρα βρεθεί με χαμηλό επίπεδο συναλλαγματικών αποθεμάτων (στην πραγματικότητα, δολάρια), γεγονός το οποίο αποτελεί βραχυπρόθεσμο κίνδυνο για τις διεθνείς εμπορικές της δραστηριότητες ή την πληρωμή των υπηρεσιών χρέους της, η Συμφωνία για τα Αποθεματικά προβλέπει την εκταμίευση των απαραίτητων πόρων για να αποφύγει την αναστολή των διεθνών συναλλαγών της ή ακόμη και την αθέτηση πληρωμών για την εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους.
Πρόκειται για ένα ταμείο 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων , η συνεισφορά του οποίου προέρχεται από την Κίνα, από τη Ρωσία, τη Βραζιλία και την Ινδία και από τη Νότια Αφρική.
Η δύναμη της ψήφου κάθε χώρας αντιστοιχεί στο ύψος της οικονομικής συνεισφοράς της, επομένως καμία χώρα δεν έχει δικαίωμα αρνησικυρίας – όπως συμβαίνει με τις ΗΠΑ στην περίπτωση του ΔΝΤ.
Σύμφωνα με τη συμφωνία, τα χρήματα παραμένουν στις αντίστοιχες κεντρικές τράπεζες και αποσύρονται κατόπιν αιτήματος, μέσω ανταλλαγών νομισμάτων σε δολάριο στα συναλλαγματικά αποθεματικά των χωρών που δανείζουν και του τοπικού νομίσματος της αιτούσας χώρας.
Είναι μια θεμελιώδης συμφωνία, επειδή η έλλειψη διεθνών αποθεματικών αποτέλεσε την υλική βάση για τις καταστροφικές ενέργειες του ΔΝΤ στις οικονομίες του Παγκόσμιου Νότου τις τελευταίες δεκαετίες.
Αλλά φέρει μια αντίφαση: οι πέντε χώρες των BRICS που δημιούργησαν την ομάδα έχουν σημαντικά συναλλαγματικά αποθέματα και είναι αμφίβολο ότι θα χρειαστεί να έχουν πρόσβαση στο ταμείο βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα.
Υπάρχουν ακόμη δύο νέα μέλη των BRICS σε αυτήν την κατάσταση: η Αιθιοπία και η Αίγυπτος, η τελευταία από τις οποίες, εκτός από μέλος των BRICS, είναι επίσης μέλος της NDB (τράπεζας των BRICS), η οποία έχει ένα άλλο μέλος, το Μπαγκλαντές, στην ίδια κατάσταση.
Η Αιθιοπία κήρυξε αθέτηση πληρωμών για την εξυπηρέτηση του χρέους της τον Δεκέμβριο του 2023 (31 εκατομμύρια δολάρια ) και πιέζεται από τη Λέσχη του Παρισιού να λάβει δάνειο 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων με το ΔΝΤ ως προϋπόθεση για την αναστολή των πληρωμών εξυπηρέτησης χρέους για το 2025.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι το ΔΝΤ πρέπει να επιβάλει υποτίμηση του νομίσματος στη χώρα και ιδιωτικοποίηση μέρους των τραπεζικών και τηλεπικοινωνιακών τομέων.
Με άλλα λόγια, η Αιθιοπία θα υποτιμήσει τα περιουσιακά της στοιχεία και στη συνέχεια θα τα πουλήσει σε ξένους.
Κλασικό παράδειγμα της «παγίδας χρέους», όπως γνωρίζουμε στην Ελλάδα.
Η Αίγυπτος βρίσκεται σε παρόμοια κατάσταση.
Ζήτησε δάνειο 5 δισ. δολαρίων από το ΔΝΤ (μετά από αίτημα για τη χορήγηση 3 δισ. δολ. τον Δεκέμβριο του 2022), που επιβεβαιώθηκε τον Μάρτιο του 2024.
Οι όροι του Ταμείου είναι η υποτίμηση της αιγυπτιακής λίρας, η ακύρωση οποιουδήποτε μηχανισμού συναλλαγματικού ελέγχου, η νομισματική και δημοσιονομική σκληρή πολιτική, περικοπή των κοινωνικών δαπανών για τους φτωχότερους και να μπει τέλος στις επιδοτήσεις για τις κρατικές εταιρείες.
Περίπου το 10% των πόρων του ταμείου θα έλυνε την έκτακτη ανάγκη της Αιθιοπίας και της Αιγύπτου.
Ωστόσο, για να συμβεί αυτό, χρειάζεται ακόμη να αναθεωρηθεί ένα άλλο εμπόδιο στο καταστατικό της Συμφωνίας για τα Έκτακτα Αποθεματικά.
Επί του παρόντος, εάν μια χώρα μέλος της Συμφωνίας ζητήσει πόρους από το ταμείο, μόνο το 30% μπορεί να εγκριθεί κυρίαρχα από τις χώρες BRICS.
Το υπόλοιπο 70% πρέπει να εγκριθεί από…το ΔΝΤ!
Με άλλα λόγια, έχει δημιουργηθεί ένα «εναλλακτικό» νομισματικό ταμείο
έναντι του ΔΝΤ, αλλά χρειάζεται την… ευλογία του ΔΝΤ για να χρησιμοποιηθεί!
Είναι ειρωνικό, αλλά καταδεικνύει αυτό που είπε πρόσφατα ο Ρώσος οικονομολόγος Sergei Glazyev αναφερόμενος στην NDB, το οποίο ισχύει και για τον CRA: «Το πρόβλημα είναι ότι η NDB λειτουργεί σύμφωνα με το καθεστώς του δολαρίου.
Πηγές : Bloomberg, DW, Bankingnews