Πέντε δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο δεν λαμβάνουν επαρκείς απαραίτητες βιταμίνες και μέταλλα στη διατροφή τους. Αυτή η εκτεταμένη «κρυφή πείνα» επηρεάζει περισσότερα από τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού για ορισμένα κρίσιμα θρεπτικά συστατικά, οδηγώντας δυνητικά σε σοβαρές συνέπειες για την υγεία.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο The Lancet Global Health, παρέχει τις πρώτες ολοκληρωμένες παγκόσμιες εκτιμήσεις για την ανεπαρκή κατανάλωση μικροθρεπτικών συστατικών.
Τα μικροθρεπτικά συστατικά, τα οποία περιλαμβάνουν διάφορες βιταμίνες και μέταλλα, είναι ζωτικής σημασίας για τις σωστές σωματικές λειτουργίες, την υγεία του ανοσοποιητικού συστήματος και τη συνολική ευεξία. Ακόμη και μικρές ελλείψεις μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία, την παραγωγικότητα και την ποιότητα ζωής.
Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής ειδικούς από τη σχολή Δημόσιας Υγείας Τσαν του Χάρβαρντ και το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια – Σάντα Μπάρμπαρα, ανέλυσαν διατροφικά δεδομένα από 185 χώρες, καλύπτοντας το 99,3% του παγκόσμιου πληθυσμού. Τα ευρήματά τους δίνουν μια απογοητευτική εικόνα της παγκόσμιας διατροφής:
- Πάνω από 5 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν λαμβάνουν αρκετό ιώδιο, βιταμίνη Ε ή ασβέστιο στη διατροφή τους
- Σχεδόν 5 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανεπαρκή πρόσληψη σιδήρου
- Επιπλέον, περισσότεροι από 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι στερούνται επαρκούς ριβοφλαβίνης, φυλλικού οξέος και βιταμίνης C.
Αυτοί οι αριθμοί αντιπροσωπεύουν εκπληκτικά ποσοστά του παγκόσμιου πληθυσμού – 68% για το ιώδιο, 67% για τη βιταμίνη Ε και 66% για το ασβέστιο. Η έλλειψη σιδήρου, που επηρεάζει το 65% των ανθρώπων παγκοσμίως, είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, καθώς είναι η πιο κοινή αιτία αναιμίας, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε κόπωση, αδυναμία και μειωμένη γνωστική λειτουργία.
«Αυτά τα αποτελέσματα είναι ανησυχητικά», λέει ο Ty Beal, ανώτερος τεχνικός ειδικός στην Παγκόσμια Συμμαχία για Βελτιωμένη Διατροφή, σε ανακοίνωση. «Οι περισσότεροι άνθρωποι –ακόμη και περισσότερο από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως, σε όλες τις περιοχές και χώρες όλων των εισοδημάτων – δεν καταναλώνουν αρκετά από πολλαπλά βασικά μικροθρεπτικά συστατικά. Αυτά τα κενά θέτουν σε κίνδυνο την υγεία και περιορίζουν το ανθρώπινο δυναμικό σε παγκόσμια κλίμακα».
Η μελέτη αποκάλυψε επίσης ενδιαφέροντα μοτίβα στις ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά μεταξύ ανδρών και γυναικών. Οι γυναίκες είχαν γενικά υψηλότερα ποσοστά ανεπαρκούς πρόσληψης ιωδίου, βιταμίνης Β12, σιδήρου και σεληνίου. Οι άνδρες, από την άλλη πλευρά, ήταν πιο πιθανό να έχουν ανεπαρκή επίπεδα μαγνησίου, βιταμίνης Β6, ψευδαργύρου, βιταμίνης C, βιταμίνης Α, θειαμίνης και νιασίνης.
Αυτές οι ελλείψεις μπορεί να έχουν εκτεταμένες συνέπειες. Το ιώδιο είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία του θυρεοειδούς και την ανάπτυξη του εγκεφάλου, ειδικά σε έμβρυα και μικρά παιδιά. Η βιταμίνη Ε δρα ως αντιοξειδωτικό, προστατεύοντας τα κύτταρα από βλάβες. Το ασβέστιο είναι απαραίτητο για γερά οστά και δόντια, ενώ ο σίδηρος είναι απαραίτητος για την παραγωγή της αιμοσφαιρίνης, της πρωτεΐνης στα ερυθρά αιμοσφαίρια που μεταφέρει οξυγόνο σε όλο το σώμα.
Οι ερευνητές ελπίζουν ότι τα ευρήματά τους θα χρησιμεύσουν ως κλήση αφύπνισης για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τους οργανισμούς υγείας και τα άτομα. Εντοπίζοντας ποια θρεπτικά συστατικά λείπουν περισσότερο και σε ποιους πληθυσμούς, μπορούν να αναπτυχθούν στοχευμένες παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση αυτών των κρυφών διατροφικών κενών.
Οι λύσεις μπορεί να περιλαμβάνουν τον εμπλουτισμό βασικών τροφών με βασικά θρεπτικά συστατικά, την προώθηση διατροφών διαφορετικών και πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τη σύσταση συμπληρωμάτων. Ωστόσο, οι συγγραφείς τονίζουν ότι μια προσέγγιση που ταιριάζει σε όλους δεν θα λειτουργήσει – οι στρατηγικές πρέπει να προσαρμόζονται στις συγκεκριμένες ανάγκες και τα πολιτιστικά πλαίσια διαφορετικών περιοχών και πληθυσμών.
«Η πρόκληση της δημόσιας υγείας που αντιμετωπίζουμε είναι τεράστια, αλλά οι επαγγελματίες και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν την ευκαιρία να εντοπίσουν τις πιο αποτελεσματικές διατροφικές παρεμβάσεις και να τις στοχεύσουν στους πληθυσμούς που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη», καταλήγει ο συγγραφέας της μελέτης, Κρίστοφερ Γκόλντεν, αναπληρωτής καθηγητής διατροφής και πλανητικής υγείας στη σχολή Τσαν του Χάρβαρντ.